اکسیژن مورد نیاز بدن از طریق تنفس تامین می شود. برخی بیماری ها و آسیب ها مانع تنفس صحیح شده و ورود اکسیژن به بدن را کاهش می دهد.

کاهش اکسیژن مغز یک عارضه جدی است که همه اعضای بدن را درگیر می کند و بیش از همه روی عملکرد مغز اثرگذار است.

اثرات کمبود اکسیژن بر مغز گاه غیر قابل جبران است. سلول های مغز سریع تر از بقیه بافت های بدن نسبت به کاهش حجم اکسیژن واکنش نشان می دهند و حتی منجر به مرگ بیمار می شوند.

علائم کمبود اکسیژن مغزی

هایپوکسی مغزی یا کاهش اکسیژن در مغز یک عارضه جدی است. برخی از بیماری ها نظیر موارد زیر منجر به کاهش حجم اکسیژن خون و در نتیجه کمبود اکسیژن مغزی می شوند که با علائم شناخته شده ای همراه است :

• مشکلات مادرزادی تنفسی
• سکته قلبی
• نارسایی قلبی
• مسمومیت با گاز
• غرق شدن
• کوهنوردی در ارتفاعات و …

تغییرات شخصیتی، رفتاری و شناختی

کاهش قدرت تمرکز، ضعف ادراکی، کاهش قوه تشخیص و قضاوت، عدم شناخت اطرافیان، از دست دادن حافظه، تغییرات خلق و خو همگی نشان دهنده کاهش اکسیژن در مغز از جمله لوپ فرونتال است. اگر چه این علائم در برخی بیماری های دیگر هم دیده می شود ولی برای تشخیص و درمان بیمار باید به پزشک متخصص مراجعه کند.

عدم تعادل

شاید بارزترین نشانه کمبود اکسیژن در مغز که موجب نگرانی اطرافیان می شود، از دست دادن توانایی حرکتی و هماهنگی در حرکات دست و پاهاست. عدم تعادل که به سرعت تشدید می شود یکی از نشانه های معمول در مرگ سلول های مغزی ناشی از کم شدن اکسیژن است. در این صورت فرد قادر به راه رفتن عادی نیست و کاملا نامتعادل حرکت می کند.

ضربان قلب تند

به هر علتی که مغز نتواند اکسیژن مورد نیاز را در حد مطلوب دریافت کند، ضربان قلب سریع تر می شود. در واقع قلب با پمپاژ بیشتر و خون رسانی به مغز، سعی در افزایش اکسیژن رسامنی به سلول ها را دارد. با مراجعه به مراکز درمانی بیمار تحت درمان با اکسیژن پر فشار قرار گرفته و ضربان به حالت عادی بر می گردد. در صورت عدم درمان خطر حمله قلبی فرد را تهدید می کند.

غش

یکی از نشانه های کاهش اکسیژن مغز تهوع، تعریق و در نهایت غش کردن است. در واقع فعالیت های غیر ضروری بدن ناگاهان غیر فعال می شود تا ارگان های حیاتی بتوانند اکسیژن باقیمانده را دریافت کنند. البته غش می تواند نشان دهنده بیماری های دیگری هم باشد.

کما

زمانی که اکسیژن در مدت طولانی کم می شود بدن دچار یک حالت خواب، خاموشی، اغما و کما می شود. کاهش اکسیژن مغز به میزان بسیار زیاد فرد را در معرض کما قرار می دهد که در این حالت فرد هشیاری کامل خود را از دست می دهد.

بیماری که به کما رفته واکنشی نسبت به تحریکات محیط نشان نمی دهد و قادر به حرکات ارادی اعضای بدن نیست. با اکسیژن درمانی می توان از آسیب های دائمی به مغز در کما پیشگیری کرد ولی در صورت بهبودی، بیمار با مشکلات مغزی زیادی روبرو می شود.

مرگ مغزی در اثر کاهش اکسیژن

فردی که دچار کمبود اکسیژن شدید شده باشد دچار مرگ مغزی شده و دیگر قادر به نفس کشیدن نیست. در اغلب موارد پس از کمای طولانی، مرگ مغزی رخ می دهد. آسیب شدید به سلول های مغزی و از بین رفتن کامل سلول ها منجر به این عارضه ناخوشایند است.