️اختلال اوتیسم چیست و چه درمانی دارد؟
اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک ناتوانی در رشد است که میتواند چالشهای اجتماعی، ارتباطی و رفتاری قابل توجهی ایجاد کند، در مورد چگونگی ظاهر افراد مبتلا به ASD اغلب تفاوتی وجود ندارد که آنها را از سایر افراد متمایز کند.
در واقع اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اصطلاح گسترده است که برای توصیف گروهی از اختلالات رشدی عصبی استفاده می شود. این اختلالات با مشکلات ارتباطی و تعامل اجتماعی مشخص می شوند. افراد مبتلا به ASD اغلب علائم یا الگو های رفتاری محدود، تکراری و کلیشه ای را نشان می دهند. علائم اوتیسم معمولاً در اوایل کودکی ، بین ۱۲ تا ۲۴ ماهگی مشهود است. با این حال ، علائم ممکن است زود تر یا دیر تر ظاهر شوند.
علائم اولیه ممکن است شامل تاخیر قابل توجه در زبان یا پیشرفت اجتماعی باشد. DSM-5 علائم اوتیسم را به دو دسته تقسیم می کند:
- مشکلات ارتباط و تعامل اجتماعی
- الگو های محدود یا تکراری از رفتار یا فعالیت ها
افراد مبتلا به ASD ممکن است به طور متفاوتی از اکثر افراد ارتباط برقرار کنند، تعامل داشته باشند، رفتار کنند و یاد بگیرند، تفاوت توانایی یادگیری، تفکر و حل مسئله در افراد مبتلا به ASD زیاد است و میتواند از استعدادهای درخشان تا هوش پایین باشد که همین امر موجب میشود که برخی از مبتلایان در زندگی روزمره خود به کمک زیادی نیاز پیدا کنند.
اکنون ASD شامل چندین بیماری است که قبلاً به طور جداگانه تشخیص داده میشد از جمله اختلال اوتیسم، اختلال رشد فراگیر و سندرم آسپرگر، در حال حاضر تمام این بیماریها را ” اختلال طیف اوتیسم مینامند.
علائم اوتیسم
افراد مبتلا به ASD اغلب در مهارتهای اجتماعی، عاطفی و ارتباطی مشکل دارند. ممکن است آنها رفتارهای خاصی را تکرار کنند و تمایل به ایجاد تغییر در فعالیتهای روزمره خود نداشته باشند، علائم ASD در اوایل کودکی شروع میشود و به طور معمول در طول زندگی فرد ادامه دارد که علائم کودکان یا بزرگسالان مبتلا به ASD عبارتند از:
- برای ابزار علاقه خود به اشیا اشاره نمیکنند.
- وقتی شخص دیگری به آنها اشاره میکند، به او نگاه نمیکنند.
- در ارتباط با دیگران مشکل دارند و یا علاقهای به افراد دیگر ندارند.
- از تماس چشمی خودداری کرده و میخواهند تنها باشند.
- در درک احساسات دیگران یا صحبت در مورد احساسات خود مشکل دارند.
- ترجیح میدهند کسی را در نوازش نکرده و در آغوش نگیرند و یا فقط وقتی خودشان بخواهند شما را در آغوش میگیرند.
- به نظر میرسد وقتی مردم با آنها صحبت میکنند بی توجه هستند، اما به صداهای دیگر پاسخ میدهند.
- ممکن است به افراد علاقه زیادی داشته باشند، اما نمیدانند چگونه با آنها صحبت کرده، بازی کنند یا با آنها ارتباط برقرار کنند.
- کلمات یا عباراتی که به آنها گفته میشود را تکرار میکنند یا کلمات و عبارات را به جای صحبت عادی تکرار میکنند.
- برای استفاده از کلمات یا حرکات معمول در بیان نیازهای خود مشکل دارند.
- بازیهایی که در آن بخواهند “تظاهر” کنند را انجام نمیدهند. (به عنوان مثال، وانمود نمیکنند که “به یک عروسک غذا میدهند.
- حرکات را بارها و بارها تکرار میکنند.
- وقتی روال آنها دستخوش تغییر شود، برای انطباق با شرایط جدید دچار مشکل میشوند.
- واکنشهای غیرمعمولی نسبت به بو، مزه، نگاه، احساس و صدا دارند.
- ممکن است مهارتهایی را که قبلاً داشتهاند از دست بدهند. (مثلاً دیگر از بیان یک سری کلمات استفاده نکنند.)
علت اوتیسم چیست؟
اوتیسم علت واحدی ندارد، زمانی تصور میشد که اختلال روانشناختی ناشی از تجارب تروماتیک (ضربه به سر)، منجر به انحراف هیجانی و اجتماعی میشود که این صحیح نیست. امروزه، پژوهشگران معتقدند که احتمالاً چندین ژن، ترکیب با عوامل محیطی، در ایجاد اوتیسم دخیل باشند.
همچنین بعضی مطالعات در افراد اوتیسم، نابهنجاریهایی در چندین ناحیه مغزی شامل مخچه، آمیگدال (بادامه) و هیپوکامپ را نشان دادهاند. این یافتهها قابل توجه و مهم هستند و نیاز به مطالعه بیشتری دارند.
انواع اوتیسم
راهنمای آماری و تشخیصی بیماریهای روانی ی (DSM) که انجمن روانشناسان آمریکایی تهیه و تدوین کردهاند، برای تشخیص بیماریهای روانی به کار میرود. در ویرایش پنجم که جدیدترین ویرایش این راهنما است و در سال ۲۰۱۳ منتشر شد (DSM۵)، اوتیسم به پنج نوع مختلف دستهبندی میشود که عبارتند از:
– دارای نقص هوشی یا بدون آن
– با نقص زبانی یا بدون آن
– همراه با بیماریها ژنتیکی یا پزشکی شناختهشده یا عامل محیطی
– همراه با اختلال رفتاری ذهنی یا رشدی عصبی دیگر
بعضی از افراد ممکن است یک یا بیشتر از این مشخصات را داشته باشند، قبل از انتشار DSM۵، افرادی که طیف اوتیسم داشتند، در یکی از این دستهبندیها اختلال درخودماندگی، سندرم اسپرگر، اختلال فراگیر رشد و اختلال فروپاشی دوران کودکی گنجانده میشدند.
پیشگیری از اوتیسم
گفته هایی هم در خصوص اینکه آیا واکسن های دوران کودکی در پیشگیری از اوتیسم دخالت دارند وجود دارد. ولی هیچ شواهدی مبنی بر اینکه واکسن MMR در پیشگیری از اوتیسم موثر باشد، وجود ندارد.
مصرف مولتی ویتامین ها و مکمل ها ۸_۴ هفته قبل از اقدام به بارداری در پیشگیری از اوتیسم موثر است.
طی مطالعات محققان به این نتیجه رسیدند که عفونت تب خال در دوران بارداری خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش می دهد. اما لزوما به این معنا نیست که هرتب خال منجر به اوتیسم شود بلکه تنها عفونت تب خال مادرزادی که در هنگام بارداری ایجاد شده خطر ابتلا را افزایش می دهد.