مشکلات ریوی بعد از آسیب های مغزی

متخصص مغز و اعصاب: صدمه مغزی شدید ممکن است سبب مشکلاتی در تنفس، سرفه و بلع شود. اگر فرد نتواند از رختخواب بند شود و یا نفس خیلی عمیق بکشد ممکن است نتواند سرفه کند و مایع چسبنده (مولوس چسبنده ای که بطور غیر عادی و به مقدار زیادی از سیستم تنفسی ترشح شود) را از گلو و ریه اش بیرون بیاورد.

اگر این مایع در ریه های فرد افزایش یابد سبب انسداد حرکت هوا هم در داخل و هم در خارج ریه میشود و در این صورت فرد بسیار ضعیف نفس میکشد. این شرایط ذات الریه نامیده میشود ذات الریه بیماری بسیار خطرناکی است که با مراقبت های پزشکی فوری نیاز  دارد.

حرکت دادن بیمار به خارج از رختخواب، تحریک تنفس و سرفه کردن کمک او خواهد کرد صاف نشستن بیمار روی صندلی به تنفس عمیق و خروج مایعات از شش هایش کمک خواهد کرد. صاف نشستن و یا خارج شدن از رختخواب به سرفه کردن آسانتر نیز کمک میکند. سرفه کردن باعث خروج مایعات از ریه نفس کشیدن اسان تر فرد و کاهش خطر ابتلا فرد به ذات الریه میشود.

 مشکلات مربوط به خوردن و آشامیدن

تمام مردم برای زنده ماندن باید آب و غذا به بدنشان برسد. یک فرد صدمه مغزی شده ممکن است آب و غذای اضافی نیاز داشته باشد چون بدنش به منظور حفظ سلامت تلاش بیشتری می کند. اگر غذای کافی به او نرسد، وزنش کم میشود. ممکن است او به دلیل اختلال در بلع و یا خستگی و ضعف عضلانی نتواند بخورد و در نتیجه غذای کافی به بدنش نرسد.

همچنین ممکن است او در نوشیدن آب به صورت صحیح مشکلاتی داشته باشد. آبی که به طور صحیح نوشیده نشود میتواند وارد ریه ها شود و عفونت (ذات الریه) ایجاد کند. مشکلات دیگری که همچنین در صورت عدم رسیدن آب کافی به بدن ممکن است به وجود بیاید شامل: ضعف و گیجی و بالا رفتن احتمال عفونت کلیه و شانه ها میباشد. بر اثر کمبود آب لبها و زبان خشک خواهند شد و پوست نرم و چروک خورده به نظر خواهد رسید.

کسی که صدمه اش آن قدر شدید است که نمی تواند به طور صحیح ببلعد ممکن است به دریافت آب و غذا به وسیله لول هائی که به درون معده فرد هدایت شده است نیاز داشته باشد. بعضی از افراد صدمه دیده تنها برای چند هفته به تغذیه شدن از طریق لوله ها نیاز دارد. در این اشخاص لوله غذا دهنده از بینی فرد می گذرد و سپس به سمت پایین و حلق و بعد درون یک لوله عضلانی (مری) که از سمت دهان به پایین و معده است، می رود.

با این حال بعد از یک دوره زمانی استفاده از این لوله ها ممکن است مشکلاتی در بینی و حلق به وجود بیاید. زمانیکه مشکلات بلع بیشتر از چند هفته طول بکشد یک لوله خاص به پوست شکم فرو برده میشود و سپس به صورت مستقیم تا معده یا روده کوچک هدایت میشود. البته تنها یک پزشک آموزش دیده میتواند این لوله را قرار بدهد.

در هر دو نوع این لوله ها باید از غذاهای خاص مایعی استفاده شود. مقدار مناسبی از آب ابتدا باید جوشیده و سپس سرد شود. و بعد از آن با غذای مایع ترکیب شود و هر روز باید مقدار معینی از آب و غذا به فرد داده شود.

فرد به وسیله «لوله معده ای» به مدت طولانی مدت غذا دهی شود. این لوله از لاستیک ساخته شده است که باید هر چند ماه یک بار با یک لوله جدید تعویض شود. بعضی از لوله ها در بالای خود بالون کوچکی دارند که با مقدار کمی هوا پر شده است و این بالون به نگهداری وضعیت مناسب آن و جلوگیری از لغزش آن به خارج شکم کمک میکند. افراد خانواده میتوانند در زمینه های مربوط به دادن آب و غذا به وسیله لوله به فرد و مراقبت از پوست اطراف لوله و دوباره قرار دادن لوله درم عده به طور صحیح در صورتیکه لوله از معده بیرون بیاید آموزش داده شوند.

بعضی اوقات لوله به وسیله غذای خشک یا مایعات معده مسدود خواهد شد. در این صورت نیاز خواهد بود آبی را که جوشیده و سرد شده است را به لوله وارد کنیم تا مواد مسدود کننده لوله نرم شوند. بطری های آب کربنات یا نوشیدنی های کربن دار مثل gingeral, Cola همچنین میتوانند برای برطرف کردن ترمز عضلانی استفاده شوند.

 مشکلات مربوط به کنترل ادرار و مدفوع

ادرار و مدفوع هر روز در بدن تشکیل می شوند و در قسمت های تو خالی بدن انباشته میشوند (مثانه برای ادرار و روده برای مدفوع) بچه ها یاد می گیرند خود را تا زمانیکه به یک جای خلوت مثل توالت یا توالت عمومی برسانند، کنترل کنند. متاسفانه، شخص صدمه دیده ممکن است انواعی از مشکلات مربوط به دفع و کنترل توانایی نگهداری ادرار و مدفوع خود را نشان دهد. در زیر مثال هائی آورده شده است.

در افرادی که دچار صدمه مغزی شدید میشوند اغلب ماهیچه های صاف دیواره روده و مثانه فرد ادرار و مدفوع را دفع نمیکنند. افزایش ادرار و مدفوع در بدن میتواند سبب بیماری شدید شود. و در چنین شرایطی ممکن است فرد به یک لوله (گیرنده) در مثانه خود نیاز داشته باشد تا به او در دفع ادرار کمک کند و یا به طور منظم به استفاده از شیاف رکتال یا درون فرستی نیاز داشته باشد تا روده مدفوع را دفع کند. همچنین پرستار یا پزشک میتواند شیوه های مختلف کمک به شخص برای خروج ادرار یا مدفوع را به اعضای خانواده آموزش دهند. اعضای خانواده شخصی که از فرد دچار صدمه مغزی شدید مراقبت میکنند باید مطمئن شود که چندین مرتبه فرد در روز ادرار و حداقل یکبار مدفوع خود را دفع کردهاست.

فرد دچار صدمه مغزی شدید ممکن است هوشیار باشد اما به دلیل نداشتن حس پر بودن مثانه و روده اش نداند که به استفاده از توالت نیاز دارد. این فرد ممکن است دارو یا شیاف یا درون فرستی برای کمک به دفع مدفوع خود نیاز داشته باشد و یا برای گرفتن ادرار و مدفوعش به کهنه بچه نیاز داشته باشد.

در افراد دیگر ماهیچه های مثانه و روده توانایی درست کار کردن را ندارند بنابراین افراد خودشان را کثیف می کنند چون زمانیکه دفع آماده اتفاق افتادن است را احساس نمیکنند. بنابراین آنها چه احساس نیاز کنند و چه نکنند هر چند ساعت یک بار به استفاده از توالت نیاز خواهند داشت. یک برنامه منظم استفاده ازتوالت در یک زمان مشخص هر روزه ممکن است به باز آموزی عضلات روده و مثانه فرد کمک کند.

صدمه مغزی گاهی اوقات سبب از دست رفتن آگاهی فرد دراستفاده از توالت به عنوان مکان های مورد انتظار می رود به این معنی که او ممکن است دیگر وسایل یا جاهای خانه را برای مکان توالت در نظر بگیرد. این فرد باید هر چند ساعت یک بار به توالت برده شود تا به باز آموزی برنامه استفاده تنها از توالت یا توالت عمومی به عنوان مکانی برای تخلیه ادرار و مدفوع کمک شود.

گاهی اوقات فرد خیلی خسته است اما حس مطلوب برای دفع ادرار و مدفوعش به طریقی قابل قبول را دارد اما در آن هنگام فرد نمی تواند خودش را به توالت برساند چون حرکت دست ها و پاهایش برای او مشکل است در این صورت فرد به کمک شخص دیگری به منظور رساندن وی به توالت در آن زمان نیاز خواهد داشت.

تشکیل استخوان اضافی

در بعضی از افراد پس از صدمه مغزی بدن شروع به ساختن تکه های استخوان در مکان هائی که به طور طبیعی در آنجا استخوان وجود ندارد میکند. اغلب این استخوان های اضافی در اطراف مفاصل هیپ، زانو، شانه یا آرنج شکل می گیرند.

هنگامی که این استخوان های جدید شروع به تشکیل شدن میکنند در اطراف مفاصلی که استخوان در حال شکل گیری است التهاب به قرمزی و گرما دیده میشود. در این صورت اغلب فرد احساس درد میکنند و سعی میکند مفاصل درگیر شده را تکان دهد. این تشکیل اضافی استخوان میتواند سبب ناتوانی و درد بزرگی در فرد شود. فرد ممکن است نتواند راه برود یا دستها و پاهایش را تکان دهد چون استخوان های اضافی از حرکت دستها و پاهایش جلوگیری میکند.

داروهای خاصی بعضی اوقات برای جلوگیری از تشکیل این استخوان های اضافی استفاده میشود. به فرد صدمه دیده همچنین باید در جهت تمرینات حرکت مفاصل دیگرش تا حد امکان کمک شود.

شخصی که این مشکلات را دارد اغلباً نیاز به داروهای ضد درد خواهد داشت، مخصوصاً زمانیکه استخوان ها شروع به شکل گیری میکنند و التهاب و گرما در مفاصل وجود دارد، همچنین پزشک برای برقرار سلامت و امنیت شخص صدمه مغزی باید سفارش هائی در مورد داروهای ضد درد به او دهد.

 

مشکلاتی درم ورد سفتی یا خشکی عضلات و وضعیت هایی که عضو در آن دردناک میشود و حرکات تکانه ای یا ناگهانی.

خیلی اوقات پس از یک صدمه مغزی شدید فرد ممکن است توانایی کنترل حرکات دستها یا پاهایش را از دست بدهد. بعضی از عضلات ممکن است سفت و سخت شوند، که این سبب عدم تعادل بین نیروی وارد شده به مفاصل اعضای فرد میشود، در نتیجه پاها و دستهای فرد ممکن است، وضعیت های غیر طبیعی و غیر راحت کشیده شوند. در اندام تحتانی پا ممکن است به دلیل سفتی عضلات پشت ساق در مچ پا به سمت پایین کشیده شود . بعضی اوقات زانو ها و لگن ها به دلیل سفتی عضلات در یک وضعیت نا صاف قرار می گیرند و بعضی اوقات هم آنها به سمت خارج از خط صاف کشیده میشوند. بنابراین فرد نمی تواند مفصل اش را صاف کند. سفتی یا کاهش کنترل روی عضلات پا میتواند مشکلات زیادی برای فرد در راه رفتن و یا حتی نشستن راحت روی صندلی به وجود بیاورد. فرد کمک کننده هم ممکن است مشکلات زیادی در کمک به تحرک فرد صدمه دیده از رختخواب به صندلی داشته باشد چون پاهای فرد میتواند روی کف اتاق صاف باشد.

در بعضی افراد ممکن است انگشتان و مچ در یک وضعیت نا صاف قرار بگیرند و بازو و دست به صورت سفت نسبت به قفسه سینه نگهداشته شوند. این وضعیت های غیر عادی سختی هایی برای تمیز کردن پوست بازو، قفسه سینه و دست به وجود بیاورد زیرا عضلات آن قدر بر خلاف همدیگر کشیده میشوند که امکان حرکت اعضای بدن به صورت جداگانه وجود ندارد.

توصیه های زیر ممکن است سبب کاهش این مشکلات شود:

. حرکت دستها و پاهای فرد حداقل ۲ بار در روز و در حالیکه سعی میشود فرد عضلاتش را در حالت relax قرار بدهد  مفاصلش را حرکت بدهد.

استفاده از بالش و پتو به صورتیکه فرد را در وضعیتی قرار دهد که میزان فشار روی قسمت های بدنش کاهش یابد. این به کاهش ایجاد زخم بستر نیز کمک خواهد کرد.

. استفاده از Splint برای حفظ اندام فرد در یک وضعیت بهتر. برای داشتن دستور العمل های اضافی در زمینه ساختن Splint به راهنمای سازمان جهانی بهداشت مراجعه کنید که آموزشی برای کل اعضای جامعه که دارای ناتوانی هستند میباشد و همچنین در بسته آموزشی ۱۳ و برای اعضای خانواده ای که مشکلات حرکتی دارند.

بعضی از اوقات پزشک به استفاده از داروها برای آرامش عضلات نیاز خواهد داشت. اما دارو ها همیشه نمی تواند مشکل را کاهش بدهند و ممکن است به جراحی برای طولانی کردن یا برداشتن (برش) عضلات سخت شده نیاز داشته باشند.

فردی که دچار صدمه مغزی میشود ممکن است حرکات تکان دهنده و ناگهانی غیر قابل کنترلی در دستها و پاهایش داشته باشد. (فرد در هنگام رخ دادن این حرکات کاملاً آگاه است بنابراین این حرکات تشنج نمی باشد) البته فرد معمولاً در هنگام استراحت این حرکات را ندارد. این حرکات در زمان تلاش فرد برای انجام حرکات جدی مثل راه رفتن یا انجام یک کار از طریق دستهایش شروع می شوند.

تاکنون هیچ داروئی وجود ندارد که بتواند این مشکلات را زمانیکه فرد دچار صدمه مغزی میشود رفع کند. به فرد باید کمک شود تا یاد بگیرد حرکات فعالیتش را به نحوی انجام دهد که کمترین تکان و حرکت ناگهانی ممکن را برای وی داشته باشد.

به عنوان مثال وقتی که فرد کارهایش را در وضعیت نشسته انجام میدهد نسبت به وقتی که ایستاده است حرکات تکانه ای کمتری دارد. بعضی از افراد ممکن است به استفاده از وسایلی مثل عصا یا یک وسیله حرکتی یا brance نیاز داشته باشند تا به حفظ تعادل آنها علیرغم اینکه حرکات تکانه ای و ناگهانی دارند کمک کند.

مشکلات مربوط روابط اجتماعی

بعضی از افراد پس از صدمه مغزی به راحتی عصبانی، نا آرام و یا هیجان زده میشوند یا به شیوه های غیر قابل قبول از لحاظ اجتماعی رفتار میکنند فرد ممکن است ناسزا بگوید یا به شدت جیغ و داد بزند و نتواند رفتار خیلی بی ادبانه خودش را کنترل کند. او ممکن است به دیگران ضربه بزند یا با دیگران دعوا کند، نیشگون و گاز بگیرد یا به دلیل غیر مشخصی چیز هائی را بشکند.

اگر دیگران نتواند این رفتار را به درستی کنترل کنند یا درک کنند ممکن است وقوع این چنین رفتارهائی برایشان نگران کننده باشد. اغلب اوقات ممکن است این افراد با صحبت کردن آرام و یا به وسیله رفتار و دلگرم کننده و راحت به سادگی آرام شوند. گاهی اوقات موسیقی آرام به فرد آشفته و برانگیخته کمک میکند تا آرام شود.

افراد دیگری به قرار گرفتن در یک اتاق آرام در حالیکه به آنها اجازه ماندن دور از افراد دیگر تا زمانیکه آرام میشوند داده میشود پاسخ بهتری داده اند. همچنین بعضی از مواقع، تجویز داروهائی توسط پزشک برای آرام کردن فردی که در اثر صدمه مغزی دچار رفتار آشفته و مخرب شده است نیاز است.

سوال خود را مطرح کنید :


یک دیدگاه برای “مشکلات ریوی بعد از آسیب های مغزی”

  1. الميرا كاشاني گفت:

    سلام وقت بخیر بیمار من اسیب مغزی دیده و کلا در بستر هست هیچ حرکتی نمیتونه بکنه ، الان ٢ روز سینش خلط داره و خوب نمیتونه تخلیه کنه چیکار باید. کرد ؟؟

پاسخی بگذارید