ثبت موج حسی و حرکتی مغز!

در این مطلب که توسط کلینیک دکتر بتول دادخواه تهیه شده است قصد داریم در مورد سوالاتی رایجی که در مورد نوار عصب و عضله هست، پاسخ دهیم. داشتن اطلاعات کافی از نوار عصب و عضله باعث می شود که افراد هنگام مراجعه به کلینیک مغز و اعصاب با آگاهی بیشتری آزمایش بگیرند.

NCV چیست؟

 NCV مخفف بررسی سرعت هدایت عصبی Nerve Conduction Velocity می باشد. که شامل:

  • تعیین سرعت هدایت عصبی
  • تعیین “تاخیر زمانی” Latency  از وقتی که عصب را تحریک می کنیم تا زمانی که موج حاصله ثبت می شود و بررسی ارتفاع موج است.

 EMG چیست؟

 الکترومیوگرافی شامل ثبت فعالیت الکتریکی عضله است که معمولا با الکترود سوزنی انجام می گیرد. الکترودهای سطحی نیز  در مواردی که بخواهیم فعالیت کلی عضله را ثبت کنیم بکار می روند.مثلا در بیو فیدبک یا در بررسی قدرت عضلات اما در بررسی بیماریهای عصب و عضله انجام الکترومیوگرافی ضروری است.

 آیا همیشه  EMG و NCV  با هم انجام می شوند؟

در بیشتر موارد این دو باید با هم انجام شوند. ولی اگر پزشک تنها بخواهد وجود یا عدم وجود سندرم تونل کارپ را بداند و رد سایر بیماریها مثل درگیری ریشه گردنی را در نظر نگیرد و یا ممنوعیتی برای استفاده از سوزن وجود داشته باشد  با درخواست پزشک معالج این کار انجام می شود.

 روش ثبت موج حسی و حرکتی:

 برای گرفتن موج حسی، عصب را در یک محل تحریک کرده و پاس خ را از روی پوست ثبت می کنیم.  برای گرفتن موج حرکتی، پاسخ از روی عضله ثبت می گردد.

 برای اندازه گیری سرعت هدایت عصبی، عصب را در دو نقطه تحریک می کنیم و  فاصله بین دو نقطه تقسیم بر زمان طی شده در این حالت سرعت هدایت عصبی است.

سرعت هدایت عصبی  (Nerve Conduction Study, NCV)

در این تست سرعت هدایت امواج در طول یک عصب بررسی می شود .برای این کار ابتدا عصب توسط تحریک الکتریکی ،تحریک می شود.

این کار معمولا توسط قرار دادن دو الکترود از جنس نمدکه با سرم مرطوب شده اند و تحریک الکتریکی خفیف انجام می شود. این کار باعث تحریک عصب شده و موج عصبی حاصله توسط دو الکترود دیگر ثبت می شود. سرعت هدایت عصبی بر اساس فاصله بین الکترود های تحریک کننده و ثبت کننده و همچنین زمانی که طول کشیده موج حاصله درعصب این مسیر را طی کند محاسبه می شود. به جز موارد خاص ، همراه با تعین سرعت عصبی ،الکترو میوگرافی نیز انجام می شود .

آمادگی برای این تست نوار عصب و عضله:

  • دمای بدن نباید پایین باشد
  • از مصرف کرم وپماد خودداری شود

بیمارانی که تست هدایت عصبی به تشخیص انها کمک می کند:

  • نروپاتی دیابتی
  • سندروم گیلن باره
  • نروپاتی در اثر نارسای مزمن کلیه
  • سندرم کارپال تونل (گیر افتادن عصب در مچ دست)
  • آسیب شبکه عصبی گردن یا کمر
  • شارکوت ماری توث
  • بی حسی وگز گز اندامها در اثر نروپاتی
  • فلج بلز (فلج عصب صورتی )
  • اختلال یا آسیب  در عصب اولنا ، مدین،رادیال،پروتنال. تیبیال

نکته مهم در تست نوار عصب و عضله

در صورت داشتن پیس میکر قلبی به پزشک اطلاع داده شود.

نوار عضله

الکترو میو گرافی ( EMG, Electromyography  )

الکترو میو گرافی برای ارزیابی سلامت یک عضله یا عصب ان عضله انجام می شود. برای انجام این تست یک الکترود سوزنی در عضله وارد می شود وفعالیت الکتریکی عضله از این طریق ثبت می شود . نوع موج ایجاد شده بر صفحه مانیتور و صدای موج جهت تشخیص بکار می رود. بعد از قرار داشدن الکترود از بیمار خواسته می شود که عضله خود را ابتدا به مقدار کم وسپس با درجات بیشتری منقبض کند. برای انجام تست فرد نباید گرسنه باشد و لباس راحتی پوشیده باشد.

این تست در افرادی که دچار آسیب عصبی یا ضعف عضلانی شده باشند انجام می شود. می توان به بیماریهای زیر اشاره نمود:

  • ضعف عضلانی
  •  پلی میوزیت
  • میو پاتی/ دیستروفی عضلانی/ بیماری دوشن
  • سندرم تونل کارپ
  • آسیب عصب مدیان،اولنا ،رادیال و….
  • آسیب شبکه عصبی
  • کمر درد ، اختلال عملکرد عصب سیاتیک
  • درد گردن
  • نروپاتی محیطی

آیا امکان انجام الکترومیوگرافی بدون سوزن وجود دارد؟

انجام الترومیوگرافی با سوزن emg جزئ جدانشدنی این تست می باشد و فقط در موارد اختلالات انعقادی خون ،ادم و ورم ناشی از برداشت سینه ،وجود عفونت در محل قرار دادن سوزن انجام نمی شود.

  • عدم استفاده از سوزن در نوار عضله منجر به پاسخ ناقص و با دقت پایین خواهد شد و نشانه پیشرفته بودن دستگاه نیست.
  • در صورت وجود اختلال خونریزی دهنده یا ،بیماری قلبی پزشک اطلاع داده می شود.

کاربرد نوار عصب و عضله در دیسک گردن و کمر:

یکی از علل شایع مراجعه بیماران به کلینیکهای نوار عصب و عضله و الکترومیوگرافی ابتلا به ضایعات مربوط به دیسک گردن و کمر است.بدون شک نوار عصب و عضله به پزشکان در تشخیص و درمان مشکلات دیسک گردن و کمر کمک می کند.

  • نوار عصب و عضله در تشخیص فشار روی ریشه های عصبی که از بین مهره ها عبور کرده و توسط دیسک صدمه دیده تحت فشار قرار می گیرند کمک کننده است.
  • انجام نوار عصب و عضله به پزشک معالج در تشخیص میزان ضایعه ایجاد شده توسط دیسک صدمه دیده کمک می کند.
  • البته باید توجه کرد که نوار عصب برای برسی شدت ضایعه و احتمال بهبودی کمک کننده است ولی در مواردی از دیسک گردن و کمر که فشاری روی ریشه های عصبی وارد نیامده است  انتظار یافته غیر طبیعی را نخواهیم داشت.
  • نوار عصب و عضله برای بررسی وضعیت بهبود پس از درمان بصورت جراحی و یا روشهای طب فیزیکی  موثر است.

سوال خود را مطرح کنید :


یک دیدگاه برای “ثبت موج حسی و حرکتی مغز!”

  1. غلامحسین گفت:

    سلام ، لطفا توضیح دهید مقادیر نرمال و غیر نرمال در نوار عصب و عضله دست اعم از سرعت هدایت عصبی و امپلودتود حسی و حرکتی در نوار عصب و عضله بنویسید تا برای تحقیق و مقاله آموزشی از سایت وزین شما استفاده بیشتر گردد

پاسخی بگذارید