درمان پیری زودرس مغز
وقتی حرف از مغز به میان میآید، باید این نکته در نظر گرفته شود که با افزایش سن، این عضو بدن نیز رو به پیری میرود و این، فرایندی بسیار طبیعی است. اما گاهی علائمی وجود دارند که نشاندهنده بیمار شدن مغز است و نیاز به درمان پزشکی خواهد داشت.
پیری مغز با علائمی مانند ضعف حافظه و کاهش عملکرد تا حدودی در جوانان بروز میکند. مواردی وجود دارد که منجر میشود این بیماری در سنین پایین بروز کند. شیوه زندگی سالم پیری مغز را کُند میکند.
عوامل پیری زودرس مغز
خواب، تغذیه و فعالیت بدنی سه عنصر اساسی مورد نیاز است و اگر یکی از آنها کم باشد، یعنی ما بد غذا بخوریم یا به طور نامنظم بخوابیم یافعالیت بدنی کمی داشته باشیم، بقیه موارد اثری نخواهند داشت.
در اسکنهای مغزی تقریباً ۱۵۰۰ نفر در سراسر اروپا، محققان دریافتند که افرادی که مغزهای پیرتری دارند وزن کمتری در هنگام تولد و ژن مغزهای کوچکتر در مقایسه با افراد دارای مغز پیری طبیعی دارند.
هر دوی این عوامل در اوایل زندگی وجود دارند و نشان میدهند که «سن مغز» بیشتر به تأثیرات اولیه زندگی مرتبط است و ارتباط کمتری به رویدادهایی که بعداً در زندگی اتفاق میافتند، خواهند داشت.
برخی از افراد مغزهای پیرتری دارند
محققان علوم مغز برای اندازه گیری مغز از طریق روشی به نام «سن مغز» استفاده می کنند. این اندازه گیری، «سن مغز»، پتانسیل زیادی دارد که می تواند برای شناسایی و پیگیری افراد در معرض خطر زوال عقل یا مشکلات شناختی (مانند حافظه) در آینده استفاده شود.
با این روش، سن واقعی مغز را تخمین میزند و آن را با سن فرد مقایسه میکند تا مشخص شود که مغز او سریعتر یا کندتر از حد معمول در حال پیرشدن است. ممکن است برخی افراد مغزهای جوان یا پیری به نسبت سن خود داشته باشند.
محققان معتقد هستند افرادی با مغزهای مسن تر پیری مغزشان تسریع می شود، که به این معنی است که مغز آنها سریعتر از حد انتظار پیر می شود. مغز مسنتر اساساً کوچکتر است، با بطنهای بزرگتر و قشر نازکتر.
تاثیرات زندگی بر سن مغز
نتایج نشان میدهد که سن مغز افراد تأثیرات اولیه زندگی را بر ساختار مغز منعکس میکند و تنها تا حد بسیار کمی تغییرات مغزی را در بزرگسالی میانسالی و پیری منعکس میکند.
چرا مغز افراد سریعتر از حد معمول پیر می شود؟
افراد با مغزهای مسن تر لزوماً پیری و زوال سریع را نشان نمی دهند. بلکه مغزهای مسن تر به احتمال زیاد منعکس کننده تفاوت های طبیعی هستند که قبلاً در اوایل زندگی وجود داشتند. ما نشان دادیم که این تفاوتها میتوانند هم ژنتیکی و هم محیطی باشند، زیرا وزن هنگام تولد تا حدی منعکس کننده محیط «رحم» است.
نتایج نشان میدهد که هر زمان که هدف درک تغییرات مغز و شناخت در پیری باشد، نیاز به تکیه بر دادههای طولی (چند اسکن از یک فرد در طول زمان) وجود دارد.
تفاوت بین پیری طبیعی و اختلالات شناختی
تفاوتهای زیادی بین تغییرات مغزی ناشی از فرایند پیری طبیعی و اختلالات شناختی یا بیماریهایی مانند آلزایمر و سایر انواع زوال عقل وجود دارد. در یک مغز طبیعی و سالم، مهمترین چیزی که با افزایش سن ما اتفاق میافتد این است که نورونها یا همان سلولهای عصبی کمی کند میشوند، این کند شدن بدین معناست که ممکن است پردازش یا واکنش نسبت به اطلاعات جدید نسبت به زمان جوانی کمی به طول بیانجامد. اما در اینجا دو نکته مهم وجود دارد:
یکی اینکه این حالت برای هر فردی متفاوت است، برای مثال افراد ۱۰۰ سالهای دیده شدهاند که مغزشان خیلی خوب و سریع عمل میکند. دوم اینکه مشکلات شناختی باعث میشوند روزتان را سختتر پشت سر بگذارید و بدن علائم درونی و ظاهری را نشان میدهد که عادی نیستند و بخشی از فرایند عادی پیری مغز به حساب نمیآیند. اینها سیگنالهایی مهمی هستند که باید مراقب آنها باشید و هرچه سریعتر مسئله را با یک پزشک در میان بگذارید.
علائم پیری زودرس مغز
- از دست دادن حافظه بلندمدت
- اشکال در پیدا کردن کلمات
- عدم توانایی مدیریت کارها
- مشکلات رانندگی
- تغییر حالت و شخصیت
- مشکلات تعادل
- از دست دادن حس بویایی
- اشکال در قدرت شنوایی
تغییرات شناختی مانند از دست رفتن حافظه یا سردرگمی که در روال عادی زندگیتان اختلال ایجاد میکنند نباید به عنوان بخشی از فرآیند مسنتر شدن پذیرفته شوند. هیچکس نباید این حس را داشته باشد که پیری طبیعی با از دست دادن عملکردهای مهم مغز همراه است. این فقط یک بیاعتنایی مطلق است.
تغییرات شناختی که بر زندگی روزمره تأثیر میگذارد، دلیل محکمی برای تماس با پزشک و در جریان قرار دادن او است. کاهش حافظه و قدرت تفکر که توسط دیگران قابل مشاهده و درک است و تغییرات مهم در عملکرد باید جدی گرفته شود. باید پزشک درباره اینکه آیا این تغییرات بخشی از فرایند پیری است یا مشکلی جدی در مغز وجود دارد، تصمیم بگیرد.
عوامل بروز پیزی زودرس مغز
نوشیدن الکل
با نوشیدن الکل تولید سلول های عصبی در هیپوکامپوس مغز نزدیک به ۴۰% کاهش پیدا می کند. هیپوکامپوس منطقه ای از مغز است که به یادگیری مرتبط است. این نوع رفتار در بلند مدت می تواند تاثیری منفی بر یادگیری و حافظه داشته باشد.
بیماری های قلبی
سلامت قلب با سلامت مغز ارتباط مستقیم دارد. اگر قلب تحت استرس و فشار قرار گیرد و مغز جریان مناسب خونی دریافت نکند، سرعت پیر شدنش سریعتر خواهد شد. افراد میانسال با عوامل بیماری های عروقی، مانند فشار خون بالا یا دیابت بیشتر در معرض ابتلا به زوال عقل هستند.
کم تحرکی
بی تحرکی خطر ابتلا به بیماری های زوال عقل و پیری مغز را افزایش می دهد. همچنین نوع ورزشی که می کنید نیز بسیار مهم است.
محافظت نکردن از حس شنوایی
ممکن است که تلاش برای شنیدن بتواند به مغز فشار وارد کند یا این کاهش شنوایی منجر به انزوای اجتماعی شود، که یک عامل خطر شناخته شده برای زوال عقل است. افت شنوایی خفیف، متوسط و شدید، نشان داد که خطر ابتلا به زوال عقل را در طول چند سال دو برابر، سه برابر و پنج برابر افزایش می دهد پس این نشانه و علائم خاموش و بی صدا را بشناسید.
امتناع از یادگیری موضوعات جدید
به نظر می رسد افرادی که سطح تحصیلات بالاتری دارند، به میزان کمتری به زوال عقل مبتلا می شوند.
یکی از بهترین پیش بینی کننده هایی که بدانیم چه شخصی در برابر بیماری آلزایمر و زوال عقل محافظت می شود، میزان تحصیلات است، به هر میزان چیزی یاد می گیرید، یک ارتباطات جدید شکل می گیرد و این به شما انعطاف پذیری بیشتری می دهد مانند: اینکه پول بیشتری را در حساب بازنشستگی خود قرار دهید، و هنگامی که بازنشسته می شوید و مغز شما شروع به کاهش سرعتش می کند، می توانید بر سرعتش بیافزایید. در صورتی که عمر طولانی داشته باشید، این اندازه گیری فریبنده به سادگی می تواند قدرت و انعطاف پذیری را پیش بینی کند.
تمرین نکردن آرامش و ریلکس کردن
تلفات استرس بر مغز ترسناک است: در میان افرادی که در حال حاضر مبتلا به اختلال شناختی خفیف (MSI) هستند، افرادی که تجربه اضطراب نیز دارند، خطر ابتلا به کاهش شناختی در این افراد افزایش می یابد. در واقع، احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر ۳۳ درصد در میان افراد مبتلا به اضطراب خفیف، ۷۸ درصد برای افرادی که اضطراب متوسط دارند، و ۱۳۵ درصد برای افرادی که اضطراب شدید دارند، افزایش می یابد.
این آمارها نشان می دهد که پزشکان در کلینیک ها باید به طور منظم اضطراب در افرادی که مشکلات حافظه ای دارند را اندازه گیری کنند، چرا که اضطراب در این افراد خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد.
ارتباط پیری مغز و خواب
اگر شما میانسال هستید، هرچه کمتر بخوابید، سریع تر مغز شما پیر می شود با استفاده از اسکن مغز، با ارزیابی نورولوژیکی و ضبط کردن مدت خوابیدن، معلوم شد که افرادی که کمتر می خوابند، بطن شان بزرگ شده و باعث کاهش عملکرد شناختی می شود. هفت ساعت خوابیدن در روز برای بزرگسالان به نظر می رسد نقطه شیرین و مطلوب برای عملکرد مطلوب در آزمون های شناختی با کامپیوتر است.
پیری مغز و غذاهای نامناسب
مغز شما با چیزی که می خورید، باهم مربوط می شوند. رژیم غذایی MIND (ذهنی) در افرادی که این رژیم غذایی را به سختی و دقیق انجام می دهند، خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را ۵۳% کاهش می دهند و حدود ۳۵% در افرادی که به آن پایبند هستند و حدودا این رژیم را انجام میدهند،نیز کاهش می یابد.
رژیم ذهنی شامل حداقل خوردن سه وعده سالاد و سبزی های دیگر در طول روز است، و این مواد غذایی را برای سلامتی مغز ترویج می دهد: سبزیجات برگ سبز، سبزیجات دیگر، آجیل، انواع توت ها ، لوبیا، ماهی، مرغ و چربی های سالم مانند روغن زیتون و یکی از این خوراکی ها که سزاوار یک فریاد خاص است: بلوبری، یکی از خوراکی های قوی برای حفاظت از مغز است.
پیری مغز و سیگار کشیدن
اگر میخواهید کاری خوب در جهت جلوگیری از بیماری آلزایمر انجام دهید، سیگاررا ترک کنید. سیگار تقریبا خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را دو برابر می کند. جالب توجه است، مطالعاتی که صنایع وابسته به دخانیات انجام داده اند، خطر ابتلا را کمتر از یک برابر نشان داده اند.