سندرم تورت چیست؟

سندرم تورت یک اختلال نوروبیولوژیک است که علائم و نشانه‌های آن عموماً در دوران کودکی پدید می‌آید. شایعترین سن شروع حرکات غیرارادی در این کودکان اوایل دوره ابتدایی است. درنتیجه معلمان احتمالاً اولین کسانی هستند که علائم بیماران را می‌بینند.

علائم سندرم تورت

این بیماری با چهار علامت اولیه مشخص می‌شود که برای تشخیص تورت وجود آنها ضروری است. البته خصوصیات بالینی دیگری هم در برخی از بیماران تورت مشاهده می‌شود. این چهار علامت عبارتند از:

  • کودک دچار تورت
  • تیک‌های حرکتی غیرارادی متعدد دارد. این تیک‌ها می‌توانند به صورت پرش‌های ناگهانی سر، شانه یا حتی کل بدن
  • چشمک زدن‌های متناوب یا چرخاندن چشمها
  • شکلک درآوردن

برخی از این بیماران حرکات قالبی بسیار پیچیده پیدا می‌کنند و حتی ممکن است رفتارهای جبری تکراری نشان دهند، مثل بو کردن اشیاء یا روشن و خاموش کردن پشت سر هم چراغ ها. خصوصیت دوم کودکان مبتلا به تورت تیک های صوتی است. یعنی از خود صدا درآوردن و به زبان آوردن لغات یا عبارات کوتاه به صورت غیرارادی. این تیک ها شامل:

  • بالا کشیدن بینی
  • صاف کردن گلو یا سرفه های مکرر
  • انواع مختلف صدا و فریادهای ناگهانی
  • خندیدن های غیرارادی
  • پژواک گویی (تکرار کلام اخیر دیگران یا خود)
  • کوپرولالیه (بر زبان راندن کلماتی که از لحاظ اجتماعی گفتن آنها مناسب و جایز نیست)

یکی دیگر از خصوصیات ویژه سندرم تورت این است که نشانه‌های بیماری در زمان کوتاهی ظاهر و سپس ناپدید می شود. مثلا ممکن است زمان‌هایی باشد که تیک‌های بیمار بسیار شدیدند و زمان هایی باشد که بیمار هیچ نشانه و علامتی نداشته باشد.

شانه‌های تورت در طول زمان تغییر می کنند. در یک سن، تیک های کودک ممکن است به صورت چشمک زدن و بالا کشیدن بینی باشد و سال بعد به صورت بالا انداختن شانه و صدای کلیک درآوردن با زبان.

یک خصوصیت ویژه نگران کننده دیگر غیرارادی بودن تیک هاست که با این وجود برخی از بچه ها می توانند به مدت چند ثانیه یا حتی بیشتر آنها را سرکوب کنند. در نتیجه کودکی که تیک های صوتی دارد ممکن است بتواند در مراسم مذهبی خود را کاملاً آرام نگاه دارد و بعد در راه رسیدن به خانه آنها را با شدت و یا دفعات بیشتری بیرون بریزد. این خصوصیت تورت باعث می شود مردم به اشتباه فکر کنند رفتارهای بیمار عمدی است و یا اینکه کودک یا نوجوان مبتلا به هیچ وجه تیکی ندارد.

علت ایجاد سندرم تورت

همان طور که گفته شد، سندرم تورت یک اختلال نوروبیولوژیک است که نشانه ها و علائم آن رفتار را تحت تأثیر قرار می دهد. اگر آموزگاران در مورد نشانه‌های این سندرم آگاهی کافی داشته باشند بسیار کمک کننده است چرا که آنها اغلب بیشترین برخورد را با کودک دارند و می‌توانند رفتار او را در درازمدت مشاهده کنند.

هم اکنون پذیرفته شده است که این بیماری و مشکلات همراه آن اختلالی ارثی است و اغلب می‌توانیم بسیاری از علائم بیماری از جمله تیک‌های حرکتی و رفتارهای همراه با آنها را در اعضای دیگر خانواده بیمار مشاهده کنیم و البته همانند سایر اختلالاتی که ارثی هستند والدین این بیماران در مورد انتقال ارثی این مشکل به فرزندان خود احساس گناه می کنند. لذا به هنگام صحبت در رابطه با مشکلات بیماران باید به این نکته نیز توجه کافی داشت.

درمان سندرم تورت

اگر تیک‌ها خفیف باشند ممکن است علی‌رغم تشخیص بیماری، درمانی صورت نگیرد. گاهی اوقات برای آنکه کودک در خانه و مدرسه به راحتی به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد پذیرفتن این حقیقت که نشانه های بیمار و رفتارهای او در کنترل کودک نیستند و به قصد «شیطنت» و از روی عمد انجام نمی شوند کافی می باشد.

ممکن است حتی لازم باشد که در مورد این بیماری برای گروه همسالان کودک و والدین او نیز توضیحاتی داده شود تا آنها هم دلیل این رفتارها را از سوی بیمار متوجه شوند. با این وجود در برخی موارد تیک ها به شدت آزاردهنده می شوند و آن قدر کودک را رنج می دهند که به درمان طبی نیاز می‌شود. متأسفانه هیچ «قرص جادویی» وجود ندارد که بتواند نشانه ها و علائم بیمار را بهبود بخشد و هیچ عوارض جانبی منفی هم نداشته باشد.

عوارض جانبی داروهای سندروم تورت

بسیاری از داروهای مورد استفاده کنونی برای سندرم تورت عوارض جانبی احتمالی دارند که عبارتند از:

  • افزایش وزن
  • گیجی و منگی و کندی سرعت تفکر
  • یک جا بند نشدن
  • نشانه های افسردگی
  • هراس از مدرسه یا حتی ایجاد واکنش های آلرژیک شدید

در نتیجه داروهایی که می توانند به بیمار کمک کنند قادرند کودک را خواب آلوده کنند و یا قدرت تمرکز و یادگیری او را در مدرسه کمی کاهش دهند. علاوه بر این در حالی که این داروها از نشانه های بیمار می کاهند به ندرت می توانند این نشانه ها را کاملاً از بین ببرند.

سوال خود را مطرح کنید :


پاسخی بگذارید