کاربرد نوار عصب و عضله
سیستم عصبی، به عنوان تولیدکننده الکتریسیته برای انتقال پیامها بین مغز و اندامهای دیگر به حساب می آید، در نتیجه انتقال پیام برای احساس گرما، سرما، درد، سوزش و… توسط عصبها انجام میشود. دستورات مغز به اندامها نیز توسط این عصبها صورت میگیرد. این پیامها به صورت امواج الکتریکی در طول عصب جریان پیدا میکند. زمانی که انتقال پیام با مشکل مواجه شود و یا عصبها مختل شوند، برای تشخیص عملکرد و اختلالات عصبهای بدن، از نوار عصب عضله استفاده میکنند. در اینجا چند سوال مطرح می شود:
- نوار عصب و عضله چیست ؟
- در چه شرایطی پزشک متخصص، نوار عصب و عضله را توصیه می کند؟
- برای انجام این تست چه کارهایی باید انجام دهیم؟
- روش تفسیر نتایج تست نوار عصب و عضله چطور است؟
اگر فردی علائم بیماری عضلانی یا عصبی مانند بی حسی یا ضعف غیرقابل توضیح در اندام ها داشته باشد، ممکن است پزشک، تست نوار عصب و عضله یا EMG را تجویز کند. تست های EMG و NCV روش های ایمنی هستند که هر کدام با توجه به شرایط بیماری انجام می شوند. در ادامه برای آشنایی بیشتر شما با تست نوار عصب و عضله، آنچه در طول عمل باید انتظار داشته باشید، نحوه آماده شدن و تفسیر نتایج آن توضیحاتی را ارائه می دهیم.
تست نوار عصب و عضله
در این تست، نحوه فعالیت عصب و عضله در کنار هم مورد بررسی قرار میگیرد. در واقع با بروز علائم مختلف، پزشک تشخیص میدهد این علائم مربوط به عصب و عضله است یا خیر.
در این شرایط یکی از راههای تشخیص، تست نوار عصب و عضله است. در واقع مکملی برای بررسی رفتار عصب و عضله، در کنار شرح حال و معاینات دیگری است که روی بیمار انجام میگیرد.
نوار عصب و عضله یک تست پزشکی است که هدایت عصبی ماهیچه ها و سلول های عصبی تنظیم کننده آن ها را از نظر سلامتی بررسی می کند. چنین سلول های عصبی به عنوان نورون های حرکتی شناخته می شوند. آن ها تکانه های الکتریکی را ارسال می کنند که باعث انقباض و شل شدن عضلات می شوند.
این سیگنال های الکتریکی توسط EMG به نمودارها یا اعداد تبدیل می شوند و به پزشکان در ارائه توصیه های پزشکی کمک می کنند. هنگامی که فردی علائم اختلال عملکرد عضلانی یا عصبی را نشان می دهد، پزشک ممکن است EMG را تجویز کند. بخشی از این اثرات عبارت است از:
- سوزن سوزن شدن
- بی حسی یا سفتی غیرقابل توضیح در عضلات
یافته های نوار عصب و عضله به پزشک کمک می کندکه بیماریهای زیر را شناسایی کند:
-
- بیماری های عضلانی آسیب عصبی
- اختلالاتی را که بر رابطه عصب و عضله تاثیر می گذارد
نوار عصب و عضله سوزنی
در پاسخ به سوال نوار عصب و عضله چیست باید با روش سوزنی آن نیز آشنا شوید. تست سوزنی EMG واکنش عضلات به پالس های الکتریکی را اندازه گیری می کند. یک یا چند الکترود سوزنی نازک و استریل توسط متخصص مغز و اعصاب یا تکنسین آموزش دیده، در عضله قرار می گیرد.
الکترودهای سوزنی فعالیت الکتریکی تکانه های عضلانی را شناسایی و منقبض می کنند. سپس این اطلاعات را به یک اسیلوسکوپ می فرستند که سیگنال های الکتریکی را به صورت امواج نشان می دهد. سپس متخصص مغز و اعصاب الکترودهای سوزن را پس از اتمام آزمایش خارج می کند.
در این تست به طور معمول چندین اختلال عصبی بررسی شده و تقریبا یک ساعت طول میکشد اما متناسب با تعداد اعصابی که متخصص مغز و اعصاب میخواهد تست کند، ممکن است بیشتر طول بکشد.
نوار عصب و عضله طبیعی
هنگامی که عضلات در حالت استراحت است، به طور معمول هیچ فعالیت الکتریکی تولید نمی کنند یا این فعالیت بسیار کم است. زمانی که یک عصب عضله را تحریک می کند تا منقبض شود، نتیجه یک انفجار کوتاه از فعالیت الکتریکی است.
به طوری که پتانسیل عمل واحد حرکتی (MUP) نامیده می شود. به طور معمول هر چه بیشتر عضله را منقبض کنید، فعالیت الکتریکی بیشتری رخ می دهد. این فعالیت یک پتانسیل عمل صاف را در یک نوار عصب و عضله معمولی نشان می دهد.
بررسی عصب و عضله
همان طور که گفته شد تست نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی، برای سنجش سلامت و عملکرد عصب و عضله انجام میشود. نمونه نوار عصب و عضله ، با قرار دادن الکترود روی عضله یا ناحیه مورد نظر آغاز میشود تا فعالیتهای الکتریکی عضله درگیر، ثبت شود.
وقتی که عصب به درستی کار نمیکند و وظایف خود را انجام نمیدهد، انتقال پیام دچار اختلال میشود. در این زمان یکی از راههای تست عصب و عضله، روش تشخیصی الکترود است که در آن شدت، سرعت و دیگر خصوصیات جریان الکتریکی که در عصب شما جریان دارد، ثبت میشود.
چرا نوار عصب و عضله انجام می شود؟
همان طور که اشاره شد، زمانی که علائم و نشانه هایی مانند ضعف، گزگز، بی حسی، درد در عضلات، گرفتگی یا سایر احساسات غیر طبیعی دارید، ممکن است پزشک شما این تست را توصیه کند.
یک الکترود سوزنی کوچک از طریق پوست به عضله وارد می شود تا به کمک آن فعالیت الکتریکی فیبرهای عضلانی شما (واکنش به تحریک عصبی) اندازه گیری شود. این تست باعث شناسایی علت علائم بیمار می شود و حتی ممکن است به تعیین مدت زمان وجود مشکل کمک کند.
تست نوار عصب و عضله سرعت حرکت سیگنال های الکتریکی از طریق اعصاب شما را اندازه گیری می کند تا گستردگی موضوع را مشخص کند. سیگنال الکتریکی ارسال شده در امتداد آکسون یا فیبر عصبی یک عصب، پتانسیل عمل نامیده می شود. در مطالعات هدایت عصبی، این پتانسیل های عمل به طور مصنوعی توسط تحریک الکتریکی به منظور ارزیابی نحوه پاسخ آکسون ایجاد می شوند.
کاربرد نوار عصب در تشخیص بیماری
نوار عصب و عضله تشخیص می دهد که آیا ضعف یا بی حسی عضلانی به دلیل اختلال سیستم عصبی یا آسیب به عصب متصل به عضله است یا خیر. همچنین این دو آزمایش با هم تشخیص می دهند که آیا شما یک اختلال عضلانی یا یک اختلال عصبی دارید یا خیر. برخی از مثال های رایج عبارتند از:
- اختلالات عضلانی پیشرونده مانند دیستروفی عضلانی و پلی میوزیت؛
- اختلالاتی که بر اتصالات عضلانی و عصبی تاثیر می گذارد، مانند میاستنی گراویس، سندرم لامبرت ایتون، و سندرم گیلن باره؛
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، بیماری که بر سلول های عصبی در مغز و نخاع تاثیر دارد؛
- اختلالات اعصاب محیطی که در اثر آسیب به سیستم عصبی محیطی، اعصاب خارج از مغز و نخاع، مانند نوروپاتی محیطی و سندرم تونل کارپ ایجاد می شوند؛
- اختلالات ریشه عصبی مانند سیاتیک، رادیکولوپاتی (فشرده شدن عصب) و فتق دیسک.
همچنین تست نوار عصب و عضله برای نظارت بر شرایط خاص استفاده می شود:
-
- سندرم تونل کارپال؛
- سیاتیک؛
- نوروپاتی دیابتی؛
- سندرم لامبرت ایتون؛
- میاستنی گراویس؛
- بیماری شارکو ماری توث؛
- فتق دیسک؛
- فلج بل؛
- دیستروفی عضلانی؛
- سندرم گیلن باره.
عوارض نوار عصب و عضله بسیار کم است. با این وجود در طول یا بعد از آزمایش سوزن نوار عصب و عضله، بسیاری از افراد درد اعصاب و عضلانی را تجربه می کنند. استراحت و استفاده از مسکن های بدون نسخه ممکن است به کاهش سریع تر درد عضلانی کمک کند اما معمولا ظرف چند روز این عارضه خود به خود برطرف می شود. در موارد پراکنده پس از تست سوزن، بیمار ممکن است تورم بافت نرم (ادم لنفاوی) یا عفونت پوستی را در مجاورت محل سوراخ تجربه کند.
نوار عصب و عضله دست
زمانی که دست شما مدام مورمور شده یا احساس خواب رفتن و گزگز کردن در دستتان دارید، برای بررسی علت و پیدا کردن دلیل آن، نوار عصب دست گرفته میشود. به این ترتیب محل گیر افتادن عصب، ضعیف شدن عضلات دست، یا فشار دیسک گردن روی عصب از مواردی است که با این تست، تشخیص داده میشود.
از شایعترین بیماریهایی که با نوار عصب و عضله دست تشخیص داده میشود، سندروم تونل کارپ است. در این بیماری، عصب در ناحیه مچ دست فرد تحت فشار است و در اثر آن، فرد در کف دست خود احساس درد و تورم میکند یا علائم خواب رفتگی در سه انگشت کناری خود دارد. در این زمان از نوار عصب و عضله استفاده میشود.
نوار عصب پا
در صورتی که بیماریای داشته باشید که عصب شما را درگیر کرده باشد مثل نوروپاتی یا میوپاتی، نوار عصب و عضله برای تشخیص استفاده میشود. اغلب دردهای شدید پا و حتی درد زانو میتواند به علت تحت فشار قرار گرفتن اعصاب مربوط به ستون فقرات باشد. همچنین برای تشخیص موارد زیر استفاده میشود:
- دلیل ضعف عضله پا
- داغ یا سرد بودن مداوم کف پا
- گیر کردن عصب در کف یا مچ پا
نوار عصب گردن
در بیمارانی که دچار دیسک یا آرتروز گردن هستند، از روش تشخیص نوار عصب و عضله گردن استفاده میکنند.
نوار عصب کمر
در صورتی که در کمر یا لگن شما، عصبی درگیر آرتروز یا آسیب باشد، مثلا در اثر دیسک کمر، به عصب شما فشار آمده باشد، تشخیص دلیل بی حسی یا گزگز کردن پای شما، با نوار عصب و عضله انجام میشود.
تشخیص ام اس با نوار عصب عضله
تشخیص علت بی حسی در ناحیه دست یا بررسی علائم مرتبط به ام اس، از نوار عصب و عضله استفاده میشود. این تست صرفا برای تشخیص مشکلات ایجاد شده در اثر ام اس کاربرد دارد و برای تشخیص ام اس به کار نمیرود.
نحوه تست نوار عصب و عضله
ابتدا توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب، معاینه می شوید. برای شروع تست، با تحریکات بسیار خفیف الکتریکی، هدایت عصبی انجام میشود و در نهایت با واکنش عضو سالم، مورد مقایسه قرار میگیرد.
این بخش توسط پزشک متخصص انجام میگیرد. سپس تست نوار عصب و عضله یا الکترومایوگرافی، توسط سوزنهای ریز انجام میگیرد. در واقع با نیدل یا سوزنهای ریز، که به عضله زده میشود، عضله بیمار تست میشود.
بسیاری از دردها و مشکلات ناشی از درگیری دیسک کمر یا گردن است که با روشهای درمانی پیشرفتهای که در کلینیک تخصصی دکتر بتول دادخواه صورت میگیرد، درد و ناراحتی در عصب و عضله به میزان بسیار زیادی پایین میآید.
آیا نوار عصب و عضله درد دارد؟
تست نوار عصب و عضله در همه افراد یکسان نیست. در برخی از افراد، نقاط مختلفی که این تست روی آن انجام میشود، از حساسیت بیشتری برخوردار است. مثلا اگرچه این تست، درد طولانی مدت ایجاد نمیکند، اما ممکن است وارد کردن سوزن در برخی اندامهای فرد دردناک باشد. در این شرایط هم با قرار دادن کمپرس یخ در محل مورد نظر، درد شما تسکین پیدا میکند.
قبل از انجام تست نوار عصب و عضله بایستی چند مورد را به خاطر داشته باشید و دکتر را نیز در جریان قرار دهید. محلی که برای تست مورد استفاده قرار میگیرد، بایستی پاکیزه باشد. یک لباس گشاد هم پوشیده باشید تا مشکلی پیش نیاید. همچنین در صورتی که به موارد زیر مبتلا هستید، حتما پزشک را در جریان بگذارید:
- سابقه بیماری عفونی مثل هپاتیت یا ایدز
- در حال مصرف قرص آسپرین یا وارفارین
- در صورت ابتلا به بیماری اختلال سیستم انعقاد خونی
- استفاده از داروی خاص یا ابتلا به بیماری خاص
- کاشت باتری در قلب
بعد از انجام تست نوار عصب و عضله اطلاعات مورد نیاز توسط پزشک ثبت و تحلیل شده و شرایط شما، برای متخصص مربوطه ارسال میشود. درد یا کبودی، بعد از کمپرس درمانی، برطرف میشود و نیازی به نگرانی نیست. در صورتی که دچار عارضههای زیر شدید، حتما پزشکتان را در جریان قرار دهید:
- دچار تب، کرختی، بی حسی، یا ضعف در حرکت دادن عضو شدید.
- پوستتان دچار تورم یا قرمزی شده و عفونت کرده است.
- نگرانی غیر طبیعی نسبت به وضعیت خود دارید.
تفسیر نوار عصب عضله
بعد از تست، معمولا همان موقع نتیجه آماده است. تفسیر نوار عصب و عضله، توسط پزشک متخصص ارائه می شود. اگر تست نوار عصب نرمال نباشد، یعنی در ناحیه مورد نظر فشار یا آسیبی به عصب وارد شده است که با شدتهای مختلف اعلام میشود.
البته با وجودی که تفسیر نهایی توسط متخصص اعلام میشود، اما شما هم میتوانید در انتهای تست، یک دید نسبی نسبت به وضعیتتان با توجه به نتیجه، داشته باشید.
بهترین مرکز نوار عصب و عضله در تهران
کلینیک دکتر بتول دادخواه با بهترین دستگاه ایتالیایی تست نوار عصب و عضله و با دقت فوق العاده و بی نظیر در تشخیص بیماری ها و همچنین در یک فضای کاملا بهداشتی پیشنهاد ما به شماست.
هزینه نوار عصب عضله
برای اطلاع دقیق از هزینههای تست نوار عصب و عضله می توانید با شماره های ۰۹۳۶۶۴۸۳۹۲۲ | ۷۷۷۱۲۱۸۵ -۰۲۱ تماس حاصل نمایید.