دکتر بتول دادخواه – متخصص مغز و اعصاب

سردرد میگرنی سومین بیماری شایع در جهان است. با وجود چنین شیوع بالایی، درک اندکی از علائم، علل و درمان آن وجود دارد.

میگرن

میگرن یک بیماری شایع عصبی است که باعث درد شدید می‌شود و احساس تپش در یک طرف سر ممکن است چندین ساعت طول بکشد و ممکن است تا چند روز ادامه یابد.

دردهای میگرنی نبض‌دار و به حدی شدید است که عملکرد فرد در زندگی روزمره را مختل می‌کند. سردردها می‌تواند از لحاظ شدت، دفعات حمله در روز و استمرار در بین بیماران، متفاوت باشد. حساسیت به نور و صدا نیز از دیگر علائم این بیماری است.

طبق تحقیقات به عمل آمده زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به میگرن هستند. عامل وراثت در این بیماری نقش بسزایی دارد و در شرح حال افراد مبتلا، معمولاً سابقه خانوادگی دیده می‌شود.

تشدید بیماری میگرن

حملات میگرنی می‌توانند موجب درد شدید در عرض چند ساعت تا چند روز شوند و با عواملی زیر تشدید گردد:

• استرس
• سرمای شدید
• گرمای شدید
• گرسنگی و تشنگی

تا به امروز کوشش‌های فراوانی برای دست یابی به متدهای درمانی میگرن صورت گرفته که تاکنون روشی موثرتر و کارآمدتر از تزریق بوتاکس برای درمان و تقلیل دردهای میگرنی شناخته نشده است. در واقع می‌توان گفت؛ تزریق بوتاکس تنها راه کنترل و کاهش دفعات حملات میگرنی است.

درباره بوتاکس

بوتاکس یک نوروتوکسین است که توسط باکتری کلستریدیوم بوتولونیوم تولید می‌شود. اگر بوتاکس خورده شود با آزاد شدن نوروترانسمیترها، فرد را به بیماری بوتولیسم مبتلا می‌کندن و در پی آن، پایانه‌های عصب عضلات بلاک خواهد شد و فلج عضله رخ می‌دهد.

در صورتی که با تزریق دوز مشخصی از بوتاکس در عضلات، فقط عضله به طور موقت فلج می‌شود و علاوه بر درمان میگرن و تعریق شدید، تاثیرات بسیار مطلوبی بر رفع بسیاری از خطوط چهره مانند خط اخم، خطوط پیشانی، خطوط پا کلاغی کنار چشم و … که در اثر حرکات عضله ایجاد می‌شوند مشاهده خواهد شد. در واقع تزریق بوتاکس از پرکاربردترین اقدامات جوانسازی پوست محسوب می‌شود. داروی بوتاکس به حرارت و گرما حساس است و در صورت گرما دیدن کارایی خود را از دست می دهد . بنابراین رعایت زنجیره سرد و جلوگیری از گرم کردن محل تزریق تا چند ساعت ، ضروری است.

درمان سردرد با بوتاکس

بوتاکس فقط برای درمان میگرن تأیید شده است و در سردردهای دیگر بی‌اثر می‌باشد. اگر به تشخیص پزشک مبتلا به میگرن هستید، می‌توانید از تزریق بوتاکس به منظور کاهش و کنترل درد، استفاده نمایید.

درمان میگرن با بوتاکس

سازمان غذا و داروی آمریکا، استفاده از بوتاکس برای درمان میگرن را برای افراد بالای ۱۸ سال تأیید می‌کند. بوتاکس در اطراف رشته‌های عصبی که باعث ایجاد درد و میگرن شدید می‌شوند، تزریق می‌شود. بوتاکس بعد از تزریق، انتهای رشته عصبی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و از آزادسازی پیام‌های شیمیایی که حاوی انتقال احساس درد هستند، به راحتی می‌تواند جلوگیری کند. در واقع این کار بوتاکس، از فعال سازی شبکه‌های ارتباطی درد در مغز جلوگیری می‌کند.

قبل از اینکه سردردهای میگرنی شروع بشوند، بوتاکس می‌تواند از ایجاد آنها به خوبی جلوگیری کند ولی مقداری زمان می‌برد تا بتواند به خوبی تاثیر خود را بر روی رشته‌های عصبی بگذارد. برای اینکه اثرات بوتاکس بیشتر مشخص شود، لازم است بیمار طی دو جلسه دیگر هم تزریق بوتاکس را تکرار نماید. در واقع با افزایش تعداد جلسات می‌توان شاهد نتایج موفقیت آمیز درمان میگرن با تزریق بوتاکس بود.

اثرات یک بار تزریق بوتاکس می‌تواند برای ۱۰ الی ۱۲ جلسه ماندگاری داشته باشد. اکثر بیماران بعد از دو جلسه تزریق بوتاکس، شاهد کاهش ۵۰ درصدی سردردهای خود بوده‌اند.

نقاطی که به منظور درمان میگرن، در آنها بوتاکس تزریق می‌شود، بستگی به نشانه‌های میگرن دارد. این نواحی عبارتند از:

• پیشانی
• هر دو گیجگاه
• پشت و کناره‌های گردن
• قسمت بالایی شانه‌ها
• پشت سر

ماندگاری بوتاکس

می‌تواند بسته به اشخاص و ناحیه‌ای که بوتاکس استفاده می‌شود، متفاوت باشد. به طور کلی طول عمر بوتاکس بین ۴-۶ ماه است. برای اینکه بوتاکس اثرات خود را برای مدت طولانی تری نشان دهد، فرد باید حداقل ۵-۶ جلسه درمانی و تزریقی پیاپی را انجام دهد. اما در مورد درمان میگرن با بوتاکس، باید گفت شرایط دائمی نیست.

اول از همه نباید فراموش کرد که نمی‌توان به طور کامل میگرن را از بین برد. هدف از تزریق بوتاکس در مبتلایان به میگرن این است که میزان دفعات و شدت حملات میگرنی کاهش یابد. افراد تصمیم می‌گیرند که چه زمانی تجدید تزریق انجام دهند. وقتی شرایط پایدار باشد، می توان تزریق را به تأخیر انداخت اما هنگامی که درد دوباره به شرایط اوج و حاد رسید، باید دوباره تزریق بوتاکس انجام بگیرد.

قبل و بعد درمان میگرن با تزریق بوتاکس چه کنیم؟

• قبل از تزریق، داروهای حاوی ویتامین E مصرف نکنید
• قبل از تزریق بوتاکس از آسپرین یا داروهای مشابه آسپرین استفاده نکنید چون در غیر این صورت، عوارض جانبی مانند کبودی و تورم روی پوست ایجاد می‌شود.
• حداقل ۴ ساعت بعد از تزریق تحرک نداشته باشید.
• حداقل ۳ روز بعد از تزریق، صورت خودتان را به آرامی ماساژ دهید. بهداشت را به خوبی رعایت کنید.
• در طول دوران ریکاوری پس از بوتاکس، از انجام ورزش‌های شدید بپرهیزید.
• کمپرس یخ نیز برای کسب نتایج بهتر توصیه می‌شود و بعد از تزریق بوتاکس به مدت ۳ روز وارد استخر نشوید.