بیماری های مغزی خطرناک

انواع مختلفی از بیماری های مغزی وجود دارد، از آسیب ها و عفونت ها گرفته تا تومورهای مغزی و زوال عقل. آنها می توانند بر توانایی شما برای عملکرد و انجام فعالیت های روزانه تأثیر بگذارند. نتایج بسته به نوع بیماری مغزی، محل و شدت بیماری بسیار متفاوت است.

بیماری های مغز چیست؟

مغز مرکز کنترل بدن است. رشد، نمو و عملکردهای بدن را تنظیم می کند. تمام افکار، احساسات و اعمال از آنجا شروع می شود. مغز بخشی از سیستم عصبی است. شبکه ای از اعصاب سیگنال هایی را از بدن و دنیای بیرون به نخاع و مغز شما می رساند. مغز شما سیگنال ها را پردازش می کند و پاسخ ها را از طریق نخاع و اعصاب به بیرون ارسال می کند.

طیف گسترده ای از بیماری ها و اختلالات بر مغز شما تأثیر می گذارد. آنها می توانند رفتار، شخصیت و توانایی فرد در پردازش اطلاعات و عملکرد را تغییر دهند. بسیاری از بیماری های مغزی بر ظرفیت فرد برای انجام فعالیت های روزانه تأثیر می گذارد.

انواع بیماری های مغز چیست؟

انواع مختلفی از جمله صدها بیماری نادر مغزی وجود دارد. دسته بندی کلی بیماری های مغزی عبارتند از:

بیماری های خودایمنی مغز

بیماری‌های خودایمنی مغز زمانی رخ می‌دهند که سیستم دفاعی بدن شما به بخشی از مغز حمله می‌کند و آن را با مهاجم اشتباه می‌گیرد. مولتیپل اسکلروزیس (MS) بارزترین آنهاست. مانند سیم های الکتریکی، سلول های عصبی دارای عایق هستند که آنها را پوشش می دهد. مولتیپل اسکلروزیس به مغز، نخاع و اعصابی که به چشم شما می‌روند، حمله می‌کند. بیماری های مغزی خودایمنی کمتری وجود دارد که شبیه ام اس باشد. موارد دیگری مانند آنسفالیت خودایمنی وجود دارد که مغز شما را تحریک می کند و باعث گیجی و حرکات غیرارادی می شود.

صرع

صرع تمایل به تشنج است. تشنج یک طوفان الکتریکی در مغز شما است که معمولاً با هوشیاری تداخل می کند و باعث تشنج (حرکات کنترل نشده) می شود. برخی از تشنج ها می توانند ظریف باشند – فقط باعث تیرگی هوشیاری یا حرکات کنترل نشده یک قسمت از بدن شما می شوند.

عفونت ها

عفونت ها زمانی رخ می دهند که انواع مختلفی از میکروب ها به مغز یا پوشش های محافظ آن حمله می کنند. مننژیت زمانی اتفاق می افتد که پوشش های محافظ شما عفونی شده باشد. اغلب باعث سردرد، گیجی و سفت شدن گردن می شود. گاهی اوقات، لازم است یک ضربه به ستون فقرات انجام دهید تا بفهمید کدام میکروب باعث عفونت می شود تا بتوان آنتی بیوتیک مناسب تجویز کرد.

بیماری روانی

اختلالات روانی، رفتاری و عاطفی می تواند کیفیت زندگی و توانایی عملکرد فرد را کاهش دهد. انواع عمده عبارتند از:

• اضطراب
• اختلال دوقطبی.
• افسردگی.
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD).
• روان‌گسیختگی.

روانپزشکان و روانشناسان عموماً بیماری های روانی را درمان می کنند. اگر مغز شما یک کامپیوتر بود (و از جهاتی همینطور است)، ذهن شما مانند یک برنامه در حال اجرا در آن بود. به عبارت دیگر، ذهن شما «سیستم عامل» مغز شماست. روانپزشکان و روانشناسان مانند برنامه نویسان کامپیوتری هستند که سعی می کنند به جای اینکه آنطور که باید کار کند، بفهمند چرا این برنامه باعث ناراحتی می شود.

اغلب، درمان هم شامل داروها و هم درمان است. مردم گاهی برای مراجعه به متخصص سلامت روان مردد هستند. اما آنها نباید باشند. بیماری روانی ۱ نفر از هر ۵ بزرگسال را تحت تاثیر قرار می دهد.

بیماری های عصبی مغزی

اختلالات نورودژنراتیو اغلب به دلیل تجمع پروتئین های غیر طبیعی در مغز شما است. آنها شامل بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون و ALS (اسکلروز جانبی آمیوتروفیک) و بسیاری دیگر می‌شوند. آنها اغلب آهسته پیشرونده هستند و با فکر، حافظه، حرکت یا ترکیبی از این چیزها تداخل دارند. آنها در افراد مسن شایع تر هستند. برخی در خانواده اجرا می شوند.

اختلالات رشد عصبی

اختلالات عصبی رشدی بر رشد و تکامل مغز شما تأثیر می گذارد و معمولاً توسط متخصصین مغز و اعصاب کودکان مراقبت می شود. متخصصین ژنتیک پزشکی ممکن است تعیین کنند که آیا یک اختلال احتمالاً ارثی است یا خیر. اگر هم هست مشاوره خانواده می دهند. تعداد زیادی از اختلالات عصبی رشدی وجود دارد، از جمله:

• اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD).
• اختلال طیف اوتیسم.
• نارساخوانی.
• سکته

سکته مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که رگ خونی که مغز شما را با مواد مغذی مورد نیاز تامین می‌کند مسدود می‌شود یا در موارد کمتری می‌ترکد. در هر صورت، اثرات ناگهانی است. سکته مغزی به بخشی از مغز شما آسیب می رساند. این می تواند منجر به مشکلاتی در گفتار، درک، بینایی، قدرت، احساس یا هماهنگی شود. اگر مقدار کافی از مغز شما در اثر یک یا چند ضربه آسیب دیده باشد، می تواند باعث زوال عقل شود. گاهی اوقات، تشنج به دلیل سکته مغزی رخ می دهد.

صدمات تروماتیک مغزی

صدمات تروماتیک مغزی شامل ضربه های مغزی و آسیب های مغزی جدی تر مانند جراحات ناشی از گلوله است. آسیب مغزی ممکن است به دلیل افتادن، تصادفات رانندگی، آسیب های ورزشی یا خشونت خانگی (از جمله کودک آزاری) اتفاق بیفتد. ضربه های مکرر به سر می تواند باعث ایجاد اسکار مغزی شود که منجر به آنسفالوپاتی تروماتیک مزمن (CTE) می شود. جراحان مغز و اعصاب ممکن است از آسیب های نافذ و خونریزی مراقبت کنند. روانشناسان، روانپزشکان و گفتار درمانگران

ممکن است برای مشکلات رفتاری و فکری پس از آسیب های مغزی مشورت شود. متخصصان مغز و اعصاب اغلب از مصدومان نیز مراقبت می کنند.

تومورها

تومورهای مغزی می توانند زمانی ایجاد شوند که سرطان از سایر قسمت های بدن شما مانند ریه، سینه یا روده بزرگ پخش شود. یا می توانند در خود بافت مغز یا پوشش های آن تشکیل شوند.

بر خلاف تومورهایی که از سایر نقاط بدن شما پخش می شوند، تومورهایی که در خود مغز شما یا پوشش های مغزی ایجاد می شوند، اگر به آرامی رشد کنند و به بافت مغز اطراف حمله نکنند، خوش خیم تلقی می شوند. اگر به سرعت رشد کنند و به بافت مغز اطراف حمله کنند، بدخیم در نظر گرفته می شوند.

آستروسیتوما یک تومور شایع است که از خود مغز شما ایجاد می شود. مننژیوم یک تومور شایع است که از پوشش های مغز شما ایجاد می شود.

بیماری های مغز چقدر شایع است؟

بیماری های مغزی افراد زیادی را تحت تاثیر قرار می دهد، اما بروز بیماری های فردی بسیار متفاوت است. به عنوان مثال، در ایالات متحده:

بیماری آلزایمر بیش از ۶ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داده است.
اختلال طیف اوتیسم در حدود ۱ از ۴۴ کودک رخ می دهد.
تومورهای مغزی و سایر سرطان های سیستم عصبی نسبتاً نادر هستند و ۱٫۳ درصد از کل سرطان ها را تشکیل می دهند.
صرع ۱٫۲ درصد از جمعیت، از جمله ۳ میلیون بزرگسال و ۴۷۰۰۰۰ کودک را تحت تاثیر قرار می دهد.
مننژیت به دلیل استفاده گسترده از واکسن مننژیت نادر است. در سال ۲۰۱۹، تنها ۳۷۱ مورد گزارش شده است.
بیماری روانی بسیار شایع است و از هر ۵ بزرگسال ۱ نفر را مبتلا می کند.
مولتیپل اسکلروزیس وضعیتی است که نزدیک به ۱ میلیون نفر با آن زندگی می کنند.
سکته مغزی سالانه در نزدیک به ۸۰۰۰۰۰ نفر رخ می دهد.
صدمات تروماتیک مغزی باعث بستری شدن بیش از ۲۲۰۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۸ شد.

علت بیماری های مغزی

برخی از علل شایع و عوامل خطر بیماری مغزی عبارتند از:

سموم و تشعشعات محیطی

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواد شیمیایی سمی و تشعشع ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری های مغزی مانند تومورهای مغزی را افزایش دهد.

ژنتیک

برخی ژن ها و جهش های ژنتیکی می توانند باعث یا افزایش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری های مغزی شوند. محققان ژن ها یا جهش های خاصی را شناسایی کرده اند که در تومورهای مغزی، صرع، اختلالات نورودژنراتیو، اختلالات رشد عصبی و بیماری های روانی دخیل هستند. ژن‌های بیماری‌زا ممکن است در خانواده‌ها وجود داشته باشند یا خود به خود ایجاد شوند.

عملکرد سیستم ایمنی

بیماری های خودایمنی مغز زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی شما به سلول های دیگر بدن شما حمله می کند.

عفونت ها

باکتری ها، ویروس ها و سایر ارگانیسم ها باعث بیماری های مغزی مانند مننژیت می شوند.

صدمات

تصادفات و جراحات باعث بیشتر آسیب های مغزی می شوند. آسیب به مغز می تواند خطر ابتلا به بیماری های دیگر مغز مانند صرع و بیماری آلزایمر را نیز افزایش دهد.

انتخاب سبک زندگی ناسالم

رژیم غذایی نامناسب، ورزش نکردن، مصرف سیگار و الکل با سکته مغزی و بیماری آلزایمر مرتبط است.

علائم بیماری مغز

مغز تمام عملکردهای بدن شما را کنترل می کند. اگر مغز شما آسیب دیده یا بیمار باشد، هر یک از این عملکردها بسته به نوع، محل و شدت بیماری می تواند تحت تاثیر قرار گیرد. ممکن است علائم عمومی را تجربه کنید، مانند:

• تب.
• سردرد.
• تهوع و استفراغ.
• تشنج.
• بی هوشی.

تشخیص بیماری های مغز چگونه

مهمترین مرحله در تشخیص، شرح حال و معاینه فیزیکی است. در طول معاینه فیزیکی، تاکید بر معاینه عصبی است. این شامل تست های حرکتی، حسی، رفلکس و تفکر است. یافته های این معاینه نشان می دهد که چه آزمایش های دیگری ممکن است مورد نیاز باشد.

آزمایشات بیماری های مغزی

بیوپسی

پزشک در این روش، نمونه کوچکی از بافت را برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی جمع آوری می کند. بیوپسی به تعیین سرطانی یا غیرسرطانی بودن تومور مغز کمک می کند.

تست های تشخیصی

این آزمایش ها می تواند شامل یک نوار مغزی (EEG) برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی مغز شما باشد. آزمایش پتانسیل های برانگیخته، انتقال سیگنال های عصبی به مغز شما را ارزیابی می کند.

تست های تصویربرداری

سی تی اسکن، ام آر آی و اسکن PET تصاویر دقیقی از مغز شما ارائه می دهند. آنها می توانند فعالیت مغز و مناطق بیماری یا آسیب را تشخیص دهند.

آزمایشات آزمایشگاهی

آزمایش خون، ادرار، مدفوع یا مایع نخاعی می تواند به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما کمک کند تا بفهمد چه چیزی ممکن است باعث علائم شما شود. آزمایش ژنتیکی می‌تواند جهش‌های ژنی شناخته شده برای ایجاد برخی بیماری‌های مغزی را شناسایی کند.

تست های عملکرد ذهنی

این تست ها را روی کاغذ یا کامپیوتر کامل می کنید. اینها به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما اجازه می دهد تا حافظه، تفکر و توانایی های حل مسئله شما را ارزیابی کند.

معاینه عصبی

پزشک تغییرات در تعادل، هماهنگی، شنوایی، حرکات چشم، گفتار و رفلکس های فرد را بررسی می کند.

بیماری های مغز چگونه درمان می شوند؟

درمان به نوع اختلال، تفاوت دارد. برخی از اختلالات را می توان درمان کرد (مثلاً مصرف آنتی بیوتیک برای مننژیت یا برداشتن تومور). برخی دیگر قابل درمان هستند، اما قابل درمان نیستند (مانند مصرف داروهایی برای کنترل علائم بیماری پارکینسون یا جلوگیری از تشنج). دیگران باید با آنها سازگار شوند (مانند استفاده از عصا یا واکر برای مقابله با برخی اختلالات تعادل).

درمان هایی که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است استفاده کند عبارتند از:

• مشاوره و رفتار درمانی شناختی برای مدیریت نگرانی های سلامت روان و ارائه حمایت عاطفی.
• رژیم غذایی، ورزش و مدیریت استرس برای بهبود علائم برخی از بیماری ها مانند آلزایمر و ام اس و جلوگیری از عود سکته مغزی.
• داروهایی برای درمان بیماری و مدیریت علائم.
• جراحی اندوواسکولار کم تهاجمی برای ترمیم ترکیدگی رگ خونی.
• درمان فیزیکی، شغلی یا گفتار درمانی برای بازیابی توانایی های از دست رفته.
• برای کمک به بهبود مغز خود استراحت کنید.
• جراحی برای توقف خونریزی داخلی، برداشتن تومور مغزی یا جلوگیری از تشنج صرع.

پیشگیری بیماری های مغزی

یک اونس پیشگیری ارزش یک پوند درمان را دارد.” یک رژیم غذایی و فعالیت سالم، همراه با کنترل بیماری های پزشکی (مانند فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا) و اطمینان از واکسینه شدن شما در برابر عفونت های مغز و سیستم عصبی می تواند از بیماری های مغزی قابل پیشگیری جلوگیری کند.

در اینجا چند دستورالعمل کلی وجود دارد که ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قابل پیشگیری مغزی را کاهش دهد:

• اتخاذ یک سبک زندگی سالم. این شامل یک رژیم غذایی سالم برای قلب، ورزش منظم، ترک سیگار، محدود کردن مصرف الکل و کاهش استرس است.
• اجتناب از قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ایکس و سایر منابع تابش.
• اطمینان از اینکه شما و عزیزانتان در برابر مننژیت باکتریایی واکسینه شده اند.
• دانستن علائم هشدار دهنده سکته مغزی و جستجوی فوری مراقبت های پزشکی اورژانسی.
• مدیریت بیماری های مزمن مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت و چاقی.
• با جلوگیری از سقوط، بستن کمربند ایمنی و استفاده از کلاه ایمنی هنگام دوچرخه‌سواری یا ورزش‌های تماسی، خطر ضربه به سر را کاهش دهید.
• فعال ماندن از نظر روانی و اجتماعی.

پیش آگهی افراد مبتلا به بیماری مغز

برخی از بیماری های مغزی بدون آسیب دائمی بهبود می یابند. دیگران ممکن است برطرف شوند، اما کمبودهایی در توانایی های ذهنی یا جسمی شما باقی می گذارند. برخی شرایط مادام العمر و پیشرونده هستند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی با شما همکاری خواهد کرد تا علائم شما را مدیریت کند و به شما کمک کند تا حد امکان عملکرد خود را حفظ کرده یا دوباره به دست آورید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

درمان زودهنگام آسیب ها و بیماری های مغزی ضروری است. از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بخواهید هر گونه آسیب سر، حتی آسیب های جزئی را بررسی کند. همچنین، در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرعادی در موارد زیر، به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود اطلاع دهید:

• رفتار، خلق و خو یا شخصیت.
• حافظه و توانایی تمرکز.
• عملکرد فیزیکی، از جمله حرکت، تعادل و هماهنگی.
• سخن، گفتار.

چشم انداز بیماری های مغز

اگر علائم هشدار دهنده سکته مغزی دارید با اورژانس تماس بگیرید. اینها معمولاً بدون درد هستند و باعث تغییرات ناگهانی می شوند مانند:

• تغییر گفتار (ابهام یا سردرگمی) یا مشکل در درک دیگران.
• مشکل در دیدن یک یا هر دو چشم.
• سردرد.
• از دست دادن تعادل، هماهنگی یا توانایی راه رفتن.
• ضعف یا بی حسی در صورت، بازو یا پا، به خصوص در یک طرف.

نکته پایانی

انواع مختلفی از بیماری های مغزی وجود دارد. برخی از آنها بسیار رایج هستند، در حالی که برخی دیگر تنها در چند صد نفر در سال رخ می دهند. پزشک شما را از نزدیک ارزیابی می کند و یک برنامه درمانی فردی ارائه می دهد. اگر شما یا یکی از اعضای خانواده آسیب مغزی یا بیماری را تجربه کرده اید، دستورالعمل های پزشک خود را برای درمان و مدیریت طولانی مدت دنبال کنید. درمان، داروها، تغییرات سبک زندگی و حمایت مناسب می تواند به شما کمک کند تا زندگی کاملی داشته باشید.