سنکوپ مغزی چیست؟

مغز و اعصاب
شهریور 13, 1401

سنکوپ یک اصطلاح پزشکی برای غش کردن یا از حال رفتن است. این امر به دلیل افت موقت مقدار خونی است که به مغز می رسد. سنکوپ ممکن است در صورت افت ناگهانی فشار خون، کاهش ضربان قلب یا تغییر در مقدار خون در نواحی بدن اتفاق بیفتد.

سیستم عصبی خودکار (ANS)

ANS به طور خودکار بسیاری از عملکردهای بدن مانند تنفس، فشار خون، ضربان قلب و کنترل مثانه را کنترل می کند. اغلب اوقات، این اتفاقات بدون اینکه ما متوجه شویم اتفاق می افتد.

سنکوپ چقدر شایع است؟

سنکوپ با افزایش سن شایع تر است و تا ۶ درصد از افراد بالای ۷۵ سال را تحت تاثیر قرار می دهد. این عارضه می تواند در هر سنی و بدون هیچ بیماری زمینه ای رخ دهد.

انواع سنکوپ

انواع مختلفی از سنکوپ وجود دارد. هریک از انواع سنکوپ به یک علت خاص ایجاد می شود که پزشک طی آزمایشاتی به علل آن پی خواهد برد.

سنکوپ وازوواگال

سنکوپ وازوواگال (که سنکوپ قلبی-عصبی نیز نامیده می شود) شایع ترین نوع سنکوپ است. علت آن افت ناگهانی فشار خون است که باعث افت جریان خون به مغز می شود. هنگامی که ایستاده اید، جاذبه باعث می شود خون در قسمت پایین بدن شما، زیر دیافراگم شما بنشیند. وقتی این اتفاق می افتد، قلب و سیستم عصبی خودکار (ANS) برای ثابت نگه داشتن فشار خون شما کار می کنند.

برخی از بیماران مبتلا به سنکوپ وازوواگال شرایطی به نام افت فشار خون ارتواستاتیک دارند. این وضعیت از کوچکتر شدن رگ های خونی در هنگام ایستادن بیمار جلوگیری می کند.

سنکوپ موقعیتی

سنکوپ موقعیتی نوعی سنکوپ وازوواگال است و فقط در شرایط خاصی اتفاق می افتد که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد و منجر به سنکوپ می شود. برخی از این موقعیت ها عبارتند از:

کم آبی بدن
استرس و اضطراب شدید
ترس
درد
گرسنگی
استفاده از الکل یا مواد مخدر
هایپرونتیلاسیون (تنفس بیش از حد اکسیژن و خلاص شدن از شر دی اکسید کربن بیش از حد)
سرفه های شدید، چرخاندن گردن، یا پوشیدن یقه محکم (حساسیت بیش از حد سینوس کاروتید)
ادرار کردن (سنکوپ ادراری)
سنکوپ وضعیتی (همچنین افت فشار خون وضعیتی نامیده می شود)

سنکوپ وضعیتی

در اثر افت ناگهانی فشار خون به دلیل تغییر سریع وضعیت، مانند حالت دراز کشیدن به حالت ایستاده ایجاد می شود. برخی داروها و کم آبی بدن می تواند منجر به این وضعیت شود. بیماران مبتلا به این نوع سنکوپ معمولاً تغییراتی در فشار خون خود دارند که باعث کاهش حداقل ۲۰ میلی متر جیوه (عدد سیستولیک/بالا) و حداقل ۱۰ میلی متر جیوه (عدد دیاستولیک/پایین) در هنگام ایستادن می شود.

سنکوپ عصبی

سنکوپ عصبی در اثر یک بیماری عصبی مانند تشنج، سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA) ایجاد می شود. سایر شرایط کمتر شایع که منجر به سنکوپ عصبی می شود عبارتند از:

میگرن
هیدروسفالی

علل ناشناخته سنکوپ

علت سنکوپ در حدود یک سوم بیماران ناشناخته است. با این حال، افزایش خطر سنکوپ یک عارضه جانبی برای برخی داروها است.

علائم سنکوپ چیست؟

شایع ترین علائم سنکوپ عبارتند از:

سیاه شدن
احساس سبکی سر
بی دلیل افتادن
احساس سرگیجه داشتن
احساس خواب آلودگی یا گیجی
غش، به خصوص بعد از خوردن غذا یا ورزش
احساس بی ثباتی یا ضعف در هنگام ایستادن
تغییرات در بینایی، مانند دیدن لکه ها یا داشتن دید تونلی

سردرد

بسیاری از اوقات، بیماران احساس می کنند که یک دوره سنکوپ در حال وقوع است. آن‌ها دارای علائمی هستند که به آنها «علائم پیش‌آگاهی» می‌گویند، مانند احساس سبکی سر، حالت تهوع، و تپش قلب (ضربان قلب نامنظم که شبیه به «بال زدن» در قفسه سینه است). اگر سنکوپ دارید، اگر بنشینید یا دراز بکشید و اگر این علائم را احساس کردید، احتمالاً می‌توانید از غش کردن خودداری کنید.

سنکوپ می تواند نشانه یک بیماری جدی تر باشد. بنابراین مهم است که بلافاصله پس از یک دوره سنکوپ، درمان را انجام دهید. اکثر بیماران پس از تشخیص دقیق و درمان مناسب می توانند از مشکلات سنکوپ جلوگیری کنند.

چه چیزی باعث سنکوپ می شود؟

سنکوپ می تواند به دلایل زیادی ایجاد شود. بسیاری از بیماران یک بیماری زمینه ای دارند و ممکن است در مورد آن اطلاع نداشته باشند که چرا بر سیستم عصبی یا قلب تأثیر می گذارد. همچنین ممکن است شرایطی داشته باشید که بر جریان خون در بدن شما تأثیر بگذارد و فشار خون هنگام تغییر وضعیت کاهش یابد. مثلاً از دراز کشیدن به حالت ایستاده.

سنکوپ چگونه تشخیص داده می شود؟

ارزیابی و بررسی دقیق سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می شود. پزشک سوالاتی در مورد علائم و اپیزودهای سنکوپ از فرد می پرسد، از جمله اینکه آیا قبل از غش علائمی دارید یا خیر و این موضوع چه زمان و در کجا اتفاق می افتد. سپس ممکن است یک یا چند آزمایش انجام دهید تا به پزشک کمک کند که علت سنکوپ را پیدا کند. این آزمایش‌ها مواردی مانند وضعیت قلب، سرعت ضربان قلب، میزان خون در بدن (حجم خون) و جریان خون در موقعیت‌های مختلف را بررسی می‌کنند.