نوروپاتی چیست و چه درمانی دارد؟
نوروپاتی یک نوع اختلال عصبی است که روی مقدار حساسیت و تحریک پذیری اعصاب دست و پا اثر میگذارد. علائم بیماری نوروپاتی در بیماران متفاوت است و همه افراد نشانههای یکسانی ندارند.
افرادی که به نوروپاتی محیطی مبتلا هستند ممکن است با علائمی شامل خارش،بیحسی،دردهای سوزاننده و ضعف همراه باشند. درمان این بیماری با توجه به شدت،علائم و شرایط بیمار متفاوت خواهد بود اما بسیاری از بیماران با درمانهای مناسب بهبود پیدا خواهند کرد.
علائم نوروپاتی
بیماری نوروپاتی محیطی گزگز کردن، بیحسی یا خواب رفتن و احساس سوزش در تمام بدن به ویژه در دست و پا را به همراه دارد. عاملهای مختلفی باعث ابتلا به نوروپاتی محیطی میشود که از آن جمله میتوان به آسیبهای تروماتیک، بیماری و قرار گرفتن در معرض مواد سمی اشاره کرد.
نوروپاتی محیطی از آسیب دیدن یا التهاب عصبهای سیستم عصبی محیطی نشأت میگیرد. این عصبها از نخاع به سراسر بدن کشیده میشوند. منظور از سیستم عصبی محیطی به گستردگی کل بدن این است که نوروپاتی میتواند علائمی را در تقریباً هر نقطه از بدن ایجاد کند، اگرچه اکثر مبتلایان به این بیماری از گزگز، درد و کاهش حس دست و پا شکایت دارند. بیماران گاهی علائم را به صورت حسی توصیف میکنند که گویی جوراب یا دستکش پوشیدهاند و حساسیتشان به لمس کاهش یافته است. نوروپاتی محیطی زمانی بروز مییابد که عصبهای محیطی در اثر تروما یا ضربه دیدن، استعداد ژنتیکی، تماس با مواد شیمیایی، دیابت یا پشت سر گذاشتن شیمی درمانی یا پرتودرمانی برای درمان سرطان آسیب دیده باشد.
عصبهای محیطی بر چگونگی ادراک اطلاعات حسی توسط بدن، نظیر حس لامسه اثر میگذارد و عملکردهای یک یک آنها در هر ناحیه از بدن تغییر میکند. آسیب جسمی از انتقال صحیح اطلاعات حسی به مغز و نخاع یعنی سیستم عصبی مرکزی جلوگیری میکند. نوروپاتی محیطی دستها مهارتهای حرکتی را ضعیف میکند یا توانایی فرد در حس و لمس اشیاء را محدود میکند.
اکثر بیماران تحت درمان از نوروپاتی حسی رنج میبرند که تغییراتی مانند حساسیت به درد را در ادراک حسی ایجاد میکند. این نوع از نوروپاتی محیطی علائم بیحسی، گزگز و کاهش حس دست و پا را به دنبال دارد. نوروپاتیهای حسی علل متفاوتی چون دیابت و پشت سر گذاشتن شیمی درمانی و پرتودرمانی دارد.
دیابت سلولهای عصبی را به دلیل بالا بودن میزان گردش قند در خون تخریب میکند. بنابراین تجویز یک رژیم غذایی سختگیرانه با قند پایین و لبنیات و غلات کمتر بخش مهمی از برنامه درمان است.
درمان نوروپاتی
درمان جایگزین هم میتواند باعث کاهش درد و علائم نوروپاتی شود از جمله این درمانها:
اسیدهای چرب
اسیدهای چرب ضروری مانند آلفا لیپوییک اسید، گاما لینولنیک اسید و امگا۳ همگی در نوروپاتی ناشی از دیابت سودمند هستند. با مطالعه ای که روی جریان خون و علائم جسمی از جمله بی حسی و احساس سوزش انجام شد، طی درمانی که چندین ماه طول کشید، در تعدای از شرکت کنندگان آزمایش، کاهش علائم نوروپاتی و جریان خون بهتر مشاهده شد.
ال کارنیتین
ال کارنیتین ماده ای است که بدن آن را در اندام مختلف مثل کبد و مغز ذخیره میکند. مرکز دانشگاه علوم پزشکی مریلند اعلام کرد تعدادی از افرادی که دچار نوروپاتی مرتبط با دیابت بودند، وقتی که نوعی کارنیتین به اسم استیل ال کارنیتین را مصرف کردند، در حس اندام انتهایی خود بهبودی مشاهده کردند.
گوشت قرمز، کره بادام زمینی و فرآورده های لبنی سرشار از این مواد مغذی هستند. اما مکمل های غذایی مربوط نیز در همه ی داروخانه ها موجود است.
ویتامین ها و مواد معدنی
مطالعات نشان میدهد که کمبود ویتامین ممکن است در افراد باعث بروز نوروپاتی شود. جبران ویتامین های B1 ، B12 و E میتواند باعث کاهش علائم این بیماری شود.
مصرف روزانه ۳۰۰ میلی گرم ویتامین E و مقدار زیادی ویتامین B میتواند کمک کننده باشد. اما گزینه ی دیگری که بیماران و پزشکان میتوانند به آن توجه کنند، مصرف روزانه ی مکمل های ب کمپلکس است.
درمان های گیاهی
ممکن است درمان های گیاهی برای نوروپاتی جایگزین شوند. مخمر سنت جان نوعی داروی گیاهی است که مصرف خوراکی دارد و میتواند دردهای مرتبط با نوروپاتی را کاهش دهد.
کرم های موضعی حاوی کاپساپین، که یک ماده ی ضد التهاب در فلفل است، میتواند احساس سوزش را در بعضی از افراد کاهش دهد.
طب سوزنی
طب سوزنی که منشا طب سنتی چینی دارد، ممکن است راه موثری برای کنترل نوروپاتی باشد. نسخه ی آنلاین پزشک ویزیت اعلام کرد که هنر کهن طب سوزنی، ممکن است همراه با یا به جای درمان های دیگری که درد نوروپاتی را کاهش میدهند، استفاده شود.
طب سوزنی از نقاط “چی” استفاده میکند که باعث تجدید انرژی بدن میشوند. آنها همچنین توصیه کردند کسانیکه از درد نوروپاتی رنج میبرند، از فیزیوتراپی برای کنترل شرایط خود استفاده کنند.
تای چی و یوگا به برقراری تعادل بین جسم و ذهن کمک میکنند، آرامش ممکن است ذهن افراد را از درد منحرف کند، حتی اگر این کاهش درد به صورت موقتی باشد.