دیسکینزی تاخیری چیست؟

دیس کینزی تاخیری یک عارضه جانبی غیر معمول برخی داروها است. افراد مبتلا نمی توانند حرکات صورت خود را کنترل کنند. و  تیک هایی در صورت آنها ایجاد می شود. مانند:

• گاز گرفتن لب
• فشار دادن زبان
• پلک زدن سریع

این عارضه ممکن است به دلیل داروها یا داروهای ضد روان پریشی که بیماری های روانی را درمان می کنند، رخ دهد. با تغییر دارو ممکن است علائم از بین بروند.

دیس کینزی تاخیری

دیس کینزی تاخیری یک اختلال حرکتی ناشی از دارو است. مصرف داروهای خاص، اغلب برای یک اختلال سلامت روان، می تواند باعث آن شود. دیسکینزی دیررس باعث ایجاد تیک های غیر ارادی (شما نمی توانید آنها را کنترل کنید) صورت (حرکات ناگهانی) می شود. همچنین می تواند باعث حرکات غیرقابل کنترل مانند گاز گرفتن لب شود.

دیس کینزی به حرکات غیر ارادی عضلات اشاره دارد. در این شرایط، بین شروع دارو تا زمانی که دچار دیسکینزی می شوید، تاخیر وجود دارد. بیشتر افراد سال ها قبل از ابتلا به این اختلال دارو مصرف می کنند.

دیسکینزی دیررس چقدر شایع است؟

تخمین زده می شود که از هر ۴ نفری که برای سالیان متمادی از داروهای ضد روانپریشی (اعصاب) استفاده می کنند، ۱ نفر دچار این مشکل می شوند.

چه چیزی باعث دیسکینزی دیررس می شود؟

برخی داروها باعث دیسکینزی دیررس می شوند. این داروها بیماری های روانی، مشکلات معده و مشکلات عصبی را درمان می کنند. هنوز به درستی روشن نیست که چرا برخی از افرادی که دارو مصرف می کنند دچار دیسکینزی دیررس می شوند، در حالی که برخی دیگر هرگز مشکلی ندارند.

داروهای مسدود کننده گیرنده دوپامین (آنتاگونیست های دوپامین) به احتمال زیاد باعث دیسکینزی دیررس می شوند. سلول های عصبی (نورون ها) در سیستم عصبی شما دوپامین می سازند. این ماده شیمیایی یک انتقال دهنده عصبی است. این بدان معناست که پیام هایی را به گیرنده های دوپامین (پروتئین های موجود در مغز و اعصاب) می فرستد. این دو با هم برای ارسال سیگنال های عصبی که حرکات بدن را کنترل می کنند، کار می کنند.

تغییرات شیمیایی در مغز ممکن است برخی افراد را نسبت به دوپامین حساس تر کند. این حساسیت بالا باعث می شود اعصاب حرکات اغراق آمیز و غیر ارادی بدن را تحریک کنند.

چه کسانی در معرض خطر دیسکینزی دیررس هستند؟

دیسکینزی دیررس تمام سنین، جنسیت ها، نژادها و قومیت ها را تحت تاثیر قرار می دهد. افرادی که سن بالاتری دارند، افراد سیاه‌پوست یا زنان بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل هستند.

برخی از عوامل خطر شما را افزایش می دهند، از جمله:

• دیابت.
• ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV).
• اختلال مصرف مواد
• آسیب مغزی تروماتیک (TBI).

داروهایی که می توانند باعث دیسکینزی دیررس شوند عبارتند از:

• داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب.
• مسدود کننده های گیرنده دوپامین (آنتاگونیست های دوپامین).
• لیتیوم.
• داروهای مالاریا
• داروهای اعصاب (داروهای ضد روان پریشی یا آرام بخش).
• داروهای ضد تهوع (ضد تهوع).

چه شرایطی با دیسکینزی دیررس مرتبط است؟

برخی داروها برای درمان اختلالات خلقی و سایر مشکلات سلامت روان ممکن است خطر ابتلا به دیسکینزی دیررس را افزایش دهند. این مسائل مربوط به سلامت روان عبارتند از:

• اضطراب و افسردگی.
• اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD).
• اختلال دوقطبی.
• اختلال هذیانی (روان پریشی).
• اختلالات اشتها.
• اختلال وسواس اجباری (OCD).
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD).
• اسکیزوفرنی و اختلال اسکیزوافکتیو.

داروهای ضد استفراغ (ضد تهوع) برای درمان این اختلالات گوارشی ممکن است باعث دیسکینزی دیررس شوند:

• بیماری ریفلاکس معده (GERD).
• گاستروپارزیس.
• تهوع و استفراغ.

افرادی که برای درمان این مشکلات عصبی دارو مصرف می کنند ممکن است دچار دیسکینزی دیررس شوند:

• زوال عقل
• صرع و تشنج.
• بیماری پارکینسون.

علائم دیسکینزی دیررس

تقریباً از هر ۱۰ نفر ۷ نفر مبتلا به دیسکینزی دیررس علائم خفیف دارند. اما علائم ممکن است با گذشت زمان بدتر شوند. آنها همچنین ممکن است در طول دوره های استرس تشدید شوند. دیسکینزی دیررس اغلب در طول خواب از بین می رود.

افراد مبتلا به دیسکینزی دیررس ممکن است از انجام حرکات غیرارادی صورت خود ندانند، مانند:

• چشمک زدن سریع
• حرکات جویدن.
• اخم کردن
• به هم زدن لب ها یا انجام حرکات مکیدن دهان
• زبان خود را بیرون بیاورد یا گونه های خود را با زبان کاوش کند

دیسکینزی دیررس می تواند سایر قسمت های بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است:

• حرکات تکراری انگشت مانند نواختن پیانو را انجام دهد.
• لگن خود را تکان دهد.
• راه رفتن شبیه اردک

علائم دیسکینزی دیررس

بیشتر افراد سال ها قبل از ابتلا به دیسکینزی دیررس دارو مصرف می کنند. به ندرت، علائم در عرض سه ماه پس از شروع دارو ایجاد می شود. اگر چند هفته دارو مصرف کنید، بعید است که دچار دیسکینزی دیررس شوید. اگرچه نادر است، برخی افراد پس از قطع دارو دچار دیسکینزی دیررس می شوند.

علائم دیسکینزی دیررس چقدر طول می کشد؟

به طور معمول، با قطع مصرف دارو یا کاهش دوز، دیسکینزی دیررس از بین می رود یا کاهش می یابد. اما در برخی افراد این علائم حتی بعد از قطع دارو، ادامه پیدا می کند. قبل از تغییر دارو یا دوز، با پزشک خود صحبت کنید.

تشخیص دیسکینزی دیررس

اگر دارویی مصرف می کنید که می تواند باعث دیسکینزی دیررس شود، به پزشک اطلاع دهید. اگر علائم ایجاد شود، پزشک ممکن است آزمایش های خاصی را توصیه کند. این آزمایشات می تواند سایر اختلالات حرکتی مانند بیماری پارکینسون را بررسی کند. این تست ها عبارتند از:

• معاینه فیزیکی برای ارزیابی عملکرد سیستم عصبی.
• آزمایش خون و آزمایش ادرار برای بررسی عفونت، بیماری و سایر مشکلات.
• الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی در مغز.
• الکترومیوگرافی (EMG) برای اندازه گیری ارتباط بین عضلات و اعصاب.

عوارض دیسکینزی دیررس چیست؟

دیسکینزی دیررس می تواند بیمار را منزوی کند و فرد را دچار افسردگی یا اضطراب کند.  تعداد کمی از مردم (حدود ۳٪) علائم شدیدی را تجربه می کنند که می تواند کیفیت زندگی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. به ندرت، این مشکلات خطرناک هستند. آنها عبارتند از:

• مشکلات تنفسی
• مشکل در بلع.
• تغییرات غیرقابل برگشت صورت، مانند افتادگی پلک یا دهان.
• مشکلات گفتاری.

دیسکینزی دیررس چگونه مدیریت یا درمان می شود؟

پزشک ممکن است به تدریج دوز داروی شما را کاهش دهد. در نهایت ممکن است دارو را قطع کنید. اگر به درمان مداوم نیاز دارید، پزشک ممکن است داروی دیگری را تجویز کند.

برای برخی افراد، این تغییرات به علائم دیسکینزی دیررس پایان می دهد. شما فقط باید تحت نظر پزشک خود تغییرات دارویی ایجاد کنید. برخی از افراد با وجود تغییر دارو هنوز علائمی دارند. با گذشت زمان، علائم ممکن است بهبود یافته و از بین بروند. به ندرت علائم بدتر می شوند. اگر علائم ادامه یابد، این درمان ها ممکن است کمک کنند:

• تترابنازین، تنها داروی تایید شده برای درمان علائم اختلال حرکتی.
• تزریق سم بوتولینوم (Botox®)، که سیگنال های عصبی صورت را برای چند ماه مسدود می کند.
• تحریک عمیق مغز، یک دستگاه قابل کاشت است که سیگنال‌های عصبی نامنظم را به مناطقی از مغز که حرکات را کنترل می‌کنند مسدود می‌کند.

چگونه می توانم از دیسکینزی دیررس جلوگیری کنم؟

دیسکینزی دیررس غیر قابل پیش بینی است. همه کسانی که داروهای خاصی مصرف می کنند به دیسکینزی دیررس مبتلا نمی شوند. اگر عوامل خطری دارید که شما را مستعد این مشکل می کند، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است بتوانید با مصرف داروی دیگری از دیسکینزی دیررس جلوگیری کنید.

چشم انداز برای افرادی که دیسکینزی دیررس دارند چیست؟

با تشخیص زودهنگام دیسکینزی دیررس، احتمال تسکین علائم بیشتر است. تغییرات دارویی می تواند علائم را متوقف کرده و از بدتر شدن آنها جلوگیری کند. برخی افراد پس از قطع مصرف دارو به حرکات غیرارادی ادامه می دهند. علائم ممکن است در طول زمان بدتر شوند.

اگر موارد زیر تجربه کردید باید با پزشک خود تماس بگیرید:

• مشکل در جویدن، بلعیدن یا صحبت کردن.
• تغییرات صورت، مانند افتادگی پلک یا تیک.
• حرکات غیر ارادی صورت یا بدن.

چه سوالاتی باید از پزشک پرسید؟

چه دارویی باعث دیسکینزی دیررس شد؟
آیا باید دارو را عوض کنم یا قطع کنم؟
بهترین درمان برای من چیست؟
آیا باید مراقب علائم عوارض باشم؟