کجا نوار عصب و عضله EMG بگیرم؟!
نوار عصب عضله یا الکترومیوگرافی که گاهی به آن تست عصب نیز گفته می شود یک روش تشخیصی است که برای بیماری های اعصاب و عضله استفاده می شود. به وسیله تست نوار عصب تشخیص بیماری های زیر امکان پذیر است:
- بررسی عملکرد عصب های محیطی بدن
- وجود و شدت دیسک گردن
- احساس گزگز شدن یا بی حسی دست و پا
- دردهای ناشی از دیسک و…
این تست برای کسانی که درد پا، درد دست و یا درد کمر دارند بسیار مناسب است؛ زیرا به سرعت علت درد را تشخیص داده و سپس می توان با مشورت پزشک متخصص درمان موثر را انجام داد. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا درباره این تست بیشتر بدانیم.
نوار عصب و عضله
بدن انسان به طور معمول مولد اکتریسیته است و الکتریسیته تولید شده برای انتقال پیام های بین مغز و بقیه اندام ها هدف گذاری شده اند. انتقال این پیام ها به صورت حس هایی مانند لامسه، درد، گرما، سرما، فشار و دیگر حس هایی که در بدن وجود دارد مانند بینایی و شنوایی و… از مغز از طریق اعصاب های عصبی که همان الکتریسیته ها هستند انجام می شود.
به همین شکل دستورات مغز به اندام ها برای انجام حرکات و یا واکنش های طبیعی بدن به وسیله همین عصب ها انجام می پذیرد. زمانی که این عصب ها به درستی وظیفه انتقال پیام ها را انجام نمی دهند، انتقال پیام ها و انتقال این امواج الکترونیکی دچار اختلال می شوند.
روشی برای تشخیص این اختلالات وجود دارد که به وسیله آن می شود شدت و سرعت و دیگر خصوصیات این امواج الکترونیکی را مورد بررسی قرار داد که یکی از راه های این تست، نوار عصب و عضله است.
خطرات نوار عصب عضله
نوار عصب و عضله برخلاف آزمایشات دیگر مانند ام آر ای و سی تی اسکن، یک تست غیر تهاجمی و ساده است و اشعه ای در آن وجود ندارد، در نتیجه برای بدن مضر نیست. این تست به علت بی خطر بودن و بدون استفاده از اشعه حتی در دوران بارداری و یا حتی برای نوزاد برای تشخیص بررسی صدمه عصب و شبکه بازویی انجام می شود.
نام دیگر تست نوار عصب و عضله، الکترومیوگرافی است. نوار عصب عضله از دو بخش تشکیل شده اند که عبارتند از EMG و NCV که به اختصار درمورد آنها توضیحاتی خواهیم داد:
EMG یا نوار عضله
این بخش از نوار عصب و عضله معروف به نوار عضله است، EMG برای ثبت اطلاعات رفتارهای عضلات انجام می شود به صورتی که، وقتی سیگنال های عصبی به عضلات می رسند و انقباض عضلات را مدیریت می کنند. تست نوار عضله اطلاعات عضلات را در این زمانی که سیگنال ها می رسند بررسی و ثبت می کند. اگر بعد از انجام تست نوار عضله مشکلی تشخیص داده شد به این معنی است که شما با یک بیماری عصبی عضلانی درگیر هستید.
NCV یا نوار عصب
NCV بخش دیگری از نوار عصب عضله است که در این قسمت نوار عصب مورد تست قرار می گیرد. زمانی که سیگنال های الکترونیکی فعالیت می کنند این فعالیت های الکتریکی به سرعت در تمام بدن پخش می شوند، در تست نوار عصبی سرعت و قدرت سیگنال های الکتریکی را مورد بررسی قرار می دهد. درصورتی که سرعت و قدرت آنها کم باشد یا ضعیف باشد در این صورت شما با مشکل عصبی روبه رو هستید و این مشکل علائم مانند سوزن سوزن شدن و گز گز کردن دارد.
تست عصب عضله یا EMG
نوار عصب عضله یا الکترومیوگرافی یک روش تشخیصی است که وضعیت سلامت ماهیچه ها و سلول های عصبی را مورد ارزیابی قرار می دهد. این سلول های عصبی به عنوان نورون های حرکتی شناخته می شود. سیگنال های الکتریکی را منتقل می کنند که باعث انقباض و شل شدن عضلات می شود. با تست عصب عضله این سیگنال ها به صورت نمودار یا اعداد تفسیر می شود و به پزشکان در تشخیص کمک خواهد کرد.
زمانی که فردی علائم اختلال عضلانی یا عصبی دارد، پزشک معمولا تست عصب عضله را برای بیمار تجویز می‌کند. این علائم مشکوک است و نیاز به بررسی دارد، ممکن است این موارد شامل گزگز، بی حسی یا ضعف در اندام‌ها باشد. نتایج این آزمایش به پزشک در تشخیص اختلالات عضلانی، اختلال عصبی و اختلالات مرتبط بین اعصاب و عضلات کمک می کند.
نوار عصب عضله توسط متخصص اعصاب
نوار عصب عضله یکی از دقیق ترین و تخصصی ترین تست هایی است که برای تشخیص بیماری های اعصاب محیطی و عضلات از آن استفاده می شود. این تست بسیار تخصصی است که صرفا فقط توسط متخصص مغز و اعصاب انجام می شود. متخصص مغز و اعصاب برای انجام و تفسیر این تست دوره های پیشرفته ای را طی می کند.
تست نوار عصب عضله صرفا توسط خود متخصص مغز و اعصاب و نه تکنسین، انجام می شود. چون متخصص در لحظه باید تصمیم بگیرد که بر اساس اختلالاتی که در نوار می بیند تست را به چه صورتی انجام دهد. بنابراین بسیار مهم است متخصصی که تست نوار عصب عضله را انجام می دهد از دانش و تجربه کافی برخوردار باشد سلول های عصبی بدن ما با جریان الکتریکی که توسط حرکت یون های سدیم و پتاسیم ایجاد می شود، فعالیت می کند.
روش سوزنی نوار عصب عضله
طی این روش یک الکترود سوزنی مستقیما در عضله قرار می گیرد، فعالیت الکتریکی آن عضله را ثبت می کند. در روش دیگر از نوار عصب عضله از برچسب های الکترودی استفاده می‌کنند که روی پوست برای اندازه گیری سرعت و قدرت سیگنال هایی که بین دو یا چند نقطه حرکت می کنند، استفاده خواهند کرد.
نحوه نوار عصب عضله
این تست مراحل مختلفی دارد، اما به صورت کلی دو مرحله اصلی دارد. در قسمت بررسی عضله، سوزن ریزی مستقیما به عضله وارد می شود و توسط آن فعالیت های الکتریکی عضله ثبت می شود و در قسمت تست عصب الکترودهایی که بر روی پوست قرار می گیرند سرعت و قدرت سیگنال ها را ثبت می کنند.
در صورتی که بیماری دچار اختلالات انعقادی و یا بند نیامدن خون باشد مانند بیماری های هموفیلی، همچنین ورم و یا وجود عفونت در قسمت ورود سوزن، تست نوار عصب عضله ای بدون سوزن انجام می شود.
چرا باید تست نوار عصب و عضله انجام بدهیم؟
این تست برای موارد مختلفی استفاده می شود؛ به دلیل اینکه بدون اشعه است و بسیار به تشخیص پزشک کمک می کند از جمله مواردی که باید برای آن تست نوار عصب عضله داد به صورت زیر است:
- تست نوار عصب عضله علاوه بر اینکه محل درگیری عصب را تشخیص می دهد، میزان شدت آسیب دیدگی آن منطقه را نیز نشان می دهد، که در تصمیم پزشک بسیار موثر است و به آن کمک می کند.
- برای افرادی که مبتلا به ضایعه های دیسک گردن و دیسک کمر هستند، تست نوار عصب عضله تجویز می شود که بدون شک در تشخیص و درمان این نوع دیسک ها کمک شایانی می کند.
- بیماری دیابت به دلیل به وجود آوردن التهاب عصبی علائمی شبیه به دیسک دارد که به وسیله این نوار عصب عضله در سعادت آباد پزشک می تواند به راحتی تشخیص دهد و از جراحی دیسک برای این نوع بیمار که نه تنها بیمار را بهبود می دهد، بلکه باعث بدتر شدن بیمار می شود، جلوگیری کند.
مراحل انجام نوار عصب عضله
برای آماده شدن جهت انجام این روش تشخیصی باید به این موارد دقت داشته باشید:
- در روز انجام این تست تشخیصی باید دوش بگیرید تا چربی‌ها از بدن پاک شود.
- از لوسیون، کرم یا روغن استفاده نکنید.
- لباس راحت و گشاد بپوشید.
- وعده‌های غذایی معمولی خود را میل کنید (ممکن است نیاز باشد که چند ساعت قبل از آزمایش از مصرف تنباکو یا کافئین خودداری کنید).
- اگر از داروهای رقیق کننده استفاده می کنید، حتما پزشک را در جریان بگذارید.
حتما این موارد با پزشک در میان گذاشته شود:
- به راحتی کبود می شوید.
- هموفیلی دارید.
- عفونت پوستی دارید.
کاربردهای نوار عصب و عضله
در نوار عصب عضله از جریان الکتریکی بسیار خفیفی در اندازه میلی ولت استفاده می شود تا سلول های عصبی تحریک شوند و بعد به وسیله یک رکوردر کوچک عملکرد آنها ثبت می شود. با تحریک اعصاب محیطی مثلا اعصابی که در مچ دست یا مچ پا هستند و ثبت عملکرد آنها، متخصص مغز و اعصاب می تواند بیماری های این اعصاب را تشخیص دهد. از جمله این بیماری ها فشردگی، له شدگی، قطع شدن یا التهاب اعصاب محیطی هستند. کاربرد دیگر نوار عصب عضله تشخیص بیماری های متعدد و مختلف عضله است مثل ضعف عضلانی، التهاب عضلانی یا بیماری میاستنی گراویس.
برخی از بیماری هایی که با این تست تشخیص داده می شوند عبارت اند از :
- سندروم تونل کارپ
- سندروم خروجی قفسه سینه
- گیر افتادن عصب اولنار
- درد های ناشی از مشکلات دیسک
- احساس گز گز و یا مور مور شدن و یا بی حسی اندام ها
- کمردرد و گردن درد
- این تست برای بررسی وضعیت بهبود پس از درمان دیسک کمر و گردن نیز موثر است.
تشخیص بیماری با نوار عصب عضله :
در ادامه چند مورد از بیماری هایی که نوار عصب عضله در سعادت آباد به تشخیص آنها کمک می کند را نام می بریم :
سندروم کارپال تونل
یکی از شایع ترین و معروف ترین گرفتگی های عصب، سندروم کارپال تونل هست که اصطلاحا به آن CTS گفته می شود .مچ دست از لحاظ آناتومی یک فضای تنگ است. از این فضای تنگ تاندون ها، اعصاب و عروق زیادی رد می شوند. به همین علت با فعالیت هایی مثل خم بودن طولانی مچ دست (خم بودن به عقب یا جلو ) در این فضای تنگ التهاب به وجود می آید؛ التهاب باعث چسبندگی و التهاب عصب می شود.
وقتی عصب مچ دست چسبنده و ملتهب می شود، عملکرد آن مختل می شود. عملکرد عصب مچ دست تامین حس در ناحیه مچ دست است. وقتی که عملکرد مچ دست مختل می شود حس دست کم می شود و احساس گزگز، خواب رفتگی، درد، احساس تورم در ناحیه انگشتان مچ دست، ساعد و حتی تا بازو ایجاد می شود.
اگر این التهاب طولانی شود عصب دچار لهیدگی و آسیب دائمی می شود و زور عضلات دست کم می شود. در این هنگام فرد در کارهای ظریف با مشکل مواجه می شود. تشخیص دقیق این بیماری و تعیین شدت آن به وسیله نوار عصب عضله انجام می شود. بر اساس شدتی که نوار عصب عضله نشان می دهد درمان های لازم شامل کم کردن کار فیزیکی، تزریق داروی ضد التهاب داخل مچ و یا جراحی تعیین می شود.
عصب پرونئال
یکی دیگر از گیرافتادگی های اعصاب محیطی، گیرافتادگی عصب پرونئال در ناحیه زیر زانو است. در کسانی که در طولانی مدت به حالت چهار زانو یا چمباتمه می نشینند، مثلا کسانی که کار باغبانی یا کارهای صنعتی را انجام می دهند. در این موارد فرد دچار بی حسی در ناحیه مچ پا می شود و در خم کردن و راه رفتن دچار مشکل خواهد شد. تشخیص این بیماری نیز دقیقا با نوار عصب عضله هست که اختلال عملکرد عصب پرونئال را در ناحیه زیر زانو نشان می دهد.
دیسک گردن و کمر
یکی دیگر از کاربردهای اساسی نوار عصب عضله، تشخیص شدت و وجود دیسک گردن و کمر است. در بررسی عضله اگر اختلال خاصی در عضله دیده شود، به این معنی است که عصب مسئول تامین عملکرد آن عضله در ناحیه گردن یا کمر به وسیله دیسک بیرون زده شده تحت فشار است.
سایر بیماری هایی که توسط نوار عصب عضله به خوبی تشخیص داده می شوند میوپاتی ها هستند یعنی بیماری های عضله، بیماری میاستنی گراپو و سندرم گیلن باره که به اختصار GBS گفته می شود.
می توانید برای جلوگیری و یا کم کردن درد از داروهای آرام بخش کمک بگیرید، استفاده از این موارد بیشتر برای کودکان مورد استفاده قرار می گیرد و همینطور می توانید از داروهای مسکن موضعی نیز استفاده کنید اما حتما قبل از استفاده این نوع داروهای مسکن با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
نوار عصب و عضله چه قدر طول می کشد؟
عموما این تست بین ۴۵ دقیقه الی ۲ ساعت به طول می انجامد و گاهی در موارد خاص ممکن است بیشتر طول بکشد، در این موارد شاید بهتر باشد این تست در چند جلسه انجام شود یا حتی ممکن است نیاز باشد بیمار این تست را تکرار کند؛ زیرا ممکن است در مراحل مختلف تغییراتی در آن دیده شود.
قبل از انجام این تست موارد زیر را رعایت کنید:
- قبل از انجام تست حتما استحمام کنید و روز انجام تست نوار عصب عضله از مواد آرایشی، لوسیون، کرم یا حتی پمادها استفاده نکنید.
- پرونده پزشکی خود از قبیل عکس ها و آزمایشات را به همراه داشته باشید.
- از دستبند و انگشتر و هر گونه شی فلزی در روز انجام تست و در لحظه انجام تست استفاده نکنید.
- قبل از انجام دادن تست عصب عضله موبایل و وسایل الکترونیکی خود را خاموش کنید.
- اگر از داروهایی مانند وارفارین و پلاویکس (داروهای رقیق کننده خون) استفاده می کنید حتما به پزشک متخصص خود اطلاع دهید.
- اگر مبتلا به بیماری های عفونی و بیماری های قلبی و بیماری های خونی و بیماری های مربوط به کلیه و نارسایی کلیه هستید حتما به پزشک اطلاع دهید.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
