علت بی حسی دست و انگشتان

دکتر بتول دادخواه: بی حسی انگشتان دست می تواند باعث احساس خارش، گزگز، مور مور شدن و سوزش شود. همچنین بی حسی دست و انگشت می تواند بر توانایی فرد در برداشتن اجسام تاثیر بگذارد.

علت بی حسی دست و انگشتان

عصب های درون بدن، مسئول انتقال پیام به مغز و یا از مغز هستند. اگر عصب ها فشرده شوند، آسیب ببینند یا تحریک شوند، بی حسی رخ می دهد. نمونه هایی از عارضه هایی که باعث بی حسی انگشت می شوند، عبارت اند از:

سندروم تونل کارپال

سندروم تونل کارپال، زمانی رخ می دهد که عصبی که به دست، حس می بخشد، فشرده می شود یا مسدود می شود. اغلب این وضعیت باعث بی حسی در انگشت شست، اشاره و میانی می شود.

رادیکولوپاتی گردنی

رادیکولوپاتی گردن زمانی اتفاق می افتد که عصب گردن، ملتهب یا فشرده شود. این عارضه می تواند مانند سندروم تونل کارپال باعث بی حسی شود. این عارضه، فشردگی عصب نیز نامیده می شود.

دیابت

عارضه ای به نام نوروپاتی دیابتی می تواند منجر به آسیب عصبی در پاها و دست ها شود. معمولا ابتدا فرد، بی حسی را در پاها تجربه می کند.

بیماری رینود

بیماری رینود باعث می شود سرخرگ های کوچک انگشتان، منقبض شوند یا به سرعت باز و بسته شوند. این امر می تواند باعث بی حسی شود و گردش خون را تحت تاثیر قرار دهد.

رماتیسم مفاصل

رماتیسم مفاصل (RA)، اختلالی خود ایمنی است که باعث تورم، ضعف و درد در مفاصل می شود. این عارضه همچنین می تواند منجر به خارش، بی حسی و سوزش در دست ها شود.

گیر کردن عصب زند زبرین

سندروم تونل کارپال، عصب میانی در دست را درگیر می کند، اما گیر کردن عصب زند زبرین، عصب زند زبرین یا عصب اولنار (ulnar nerve) را که در سمت انگشت کوچک دست مستقر است، درگیر می کند. این وضعیت، معمولا باعث بی حسی در انگشت کوچک و انگشت حلقه می شود. دلایل بی حسی انگشت که کمتر شایع هستند، عبارت اند از:

• آمیلوئیدوز
• کیست گانگلیون
• سندروم گیلن باره
• HIV
• ایدز
• بیماری لایم
• ام اس
• عوارض جانبی داروها، مثل داروهای شیمی درمانی
• سندروم شوگرن
• سکته مغزی
• سفلیس
• واسکولیت
• کمبود ویتامین B12
• بیماری هنسن
• شکستگی مچ یا دست

مراجعه به پزشک 

گاهی خارش و بی حسی می تواند نشانه ی یک وضعیت اورژانسی باشد. این وضعیت، زمانی صادق است که فرد، دچار سکته مغزی شده است که در آن، لخته خونی یا خونریزی، مغز را درگیر کرده است. در صورت وجود هریک از علائم زیر، باید فورا به پزشک مراجعه کرد:

• گیجی
• اختلال تنفس
• سرگیجه
• بی حسی دست یا انگشت دست
• سردرد شدید
• تکلم نامفهوم
• ضعف یا فلجی ناگهانی

اگر علائم، به طور منظم رخ دهند، در فعالیت های روزانه اختلال ایجاد کنند یا باعث میزان قابل توجهی از درد و ناراحتی شوند، مراجعه به پزشک لازم است.

تشخیص بی حسی دست و  انگشت

پزشک با بررسی سابقه پزشکی و معاینه دست و انگشت، تشخیص بی حسی انگشت را آغاز می کند. در برخی موارد، ممکن است پزشک، توصیه کند به یک متخصص، مثل یک پزشک ارتوپد که در مراقبت از دست تخصص دارد یا یک نورولوژیست که می تواند عملکرد عصب را تست کند، مراجعه شود. معمولا زمانی که فرد دچار بی حسی انگشت شده است، پزشکان، دستور انجام MRI می دهند. این اسکن به پزشک کمک می کند  استخوان های موجود در موقعیت های زیر را که ممکن است از جای خود خارج شده باشند، مشاهده کند:

• گردن
• شانه ها
• دست ها
• مچ ها
• انگشتان دست

استخوان هایی که از جای خود خارج می شوند، می توانند باعث فشار بر روی عصب ها شوند. تست خون نیز به پزشک در تشخیص عارضه هایی که باعث بی حسی انگشت می شود، مثل RA یا کمبود ویتامین B12 کمک می کند.

ممکن است پزشک، داروهای بدون نسخه را برای کاهش التهاب تجویز کند. نمونه هایی از این داروها شامل داروهای ضد التهابی غیر استروییدی مثل ایبوپروفن است. گزینه دیگر، استفاده از آتل است. این کار به حفظ آرنج یا مچ در موقعیتی مناسب کمک می کند تا احتمال فشرده شدن عصب، کمتر شود. در موارد نادر، در صورتی که گزینه های بدون نسخه موثر واقع نشود، پزشک، درمان های تهاجمی تر را تجویز می کند. تزریق استرویید می تواند به کاهش التهاب کمک کند. ممکن است جراحی، آسیب عصبی را کاهش دهد یا استخوان هایی را که به عصب فشار وارد می کنند، خارج کرده یا کاهش دهد. این عمل ها شامل موارد زیر است:

• آزاد کردن تونل کوبیتال
• جا به جایی قدامی عصب زند زبرین
• اپیکوندیلکتومی میانی

استراحت دادن دست و مچ، معمولا یکی از بهترین راه ها برای کاهش التهاب در زمانی است که فرد در خانه است. همچنین می توان بر روی ناحیه درگیر، یخ قرار داد. تمرینات کششی دست و مچ نیز می تواند ناراحتی را کاهش دهد. مانند:

• کشش انگشتان به خارج، تا حد ممکن و حفظ این حالت به مدت ۱۰ ثانیه
• ۱۰ بار چرخش دست ها در جهت عقربه های ساعت، سپس برعکس کردن جهت به منظور کاهش تنش عضلانی
• ۵ بار چرخش شانه ها به عقب و سپس ۵ بار رو به جلو، برای شل نگه داشتن آن ها

لازم است این تمرینات در طول روز، تکرار شود تا تنش عضلانی کاهش یابد.