گاهی تجربه استرس و اضطراب یک امر طبیعی است. با این حال، افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی اغلب نگرانی و ترس شدید، بیش از حد و مداوم در مورد زندگی روزمره دارند. اضطراب یک احساس منفی است که با خطر واقعی ارتباطی ندارد و می تواند برای مدت طولانی ادامه پیدا کند. اختلال اضطراب ممکن است در دوران کودکی یا نوجوانی شروع شود و تا بزرگسالی ادامه یابد.

نمونه هایی از اختلالات اضطرابی عبارتند از:

• اختلال اضطراب فراگیر
• اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی)
• فوبیاهای خاص و اختلال اضطراب جدایی

افراد می توانند بیش از یک اختلال اضطرابی داشته باشند. گاهی اوقات اضطراب ناشی از یک وضعیت پزشکی است که نیاز به درمان دارد..

علائم و نشانه های رایج اضطراب عبارتند از:

• احساس عصبی، بی قراری یا تنش
• داشتن احساس خطر قریب الوقوع، وحشت یا عذاب
• داشتن ضربان قلب بالا
• تنفس سریع (هیپرونتیلاسیون)
• تعریق
• لرزیدن
• احساس ضعف یا خستگی
• مشکل در تمرکز یا فکر کردن به چیزی غیر از نگرانی فعلی
• بی خوابی
• تجربه مشکلات گوارشی
• عدم کنترل نگرانی
• داشتن میل به اجتناب از چیزهایی که باعث ایجاد اضطراب می شود

انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد:

برزن هراسی یا آگورافوبی

نوعی اختلال اضطرابی است که در آن می‌ترسید و اغلب از مکان‌ها یا موقعیت‌هایی اجتناب می‌کنید که ممکن است باعث وحشت شما شود

اختلال اضطراب ناشی از یک وضعیت پزشکی

شامل علائم اضطراب یا وحشت شدید است که مستقیماً ناشی از یک مشکل سلامت جسمی است.

اختلال اضطراب فراگیر

شامل اضطراب و نگرانی مداوم و بیش از حد در مورد فعالیت ها یا رویدادها – حتی مسائل عادی و معمولی است. نگرانی با شرایط واقعی تناسب ندارد، کنترل آن دشوار است و بر احساس فیزیکی فرد تأثیر می گذارد. اغلب همراه با سایر اختلالات اضطرابی یا افسردگی رخ می دهد.

اختلال پانیک

شامل دوره های مکرر احساس ناگهانی اضطراب و ترس یا وحشت شدید است که در عرض چند دقیقه به اوج خود می رسد (حملات پانیک). ممکن است احساس مرگ، تنگی نفس، درد قفسه سینه، یا تپش قلب تند به وجود بیاید.

لالی انتخابی (mutism)

عبارت است از ناتوانی مداوم کودکان در صحبت کردن در موقعیت‌های خاص، مانند مدرسه، حتی زمانی که می‌توانند در موقعیت‌های مانند خانه با اعضای نزدیک خانواده صحبت کنند. این موضوع می تواند در مدرسه، کار و عملکرد اجتماعی اختلال ایجاد کند.

اختلال اضطراب جدایی

یک اختلال دوران کودکی است که با اضطرابی بیش از حد برای سطح رشد کودک و مربوط به جدایی از والدین یا دیگر نزدیکان، ایجاد می شود.

اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی)

شامل سطوح بالایی از اضطراب، ترس و اجتناب از موقعیت های اجتماعی به دلیل احساس خجالت، خودآگاهی و نگرانی در مورد قضاوت شدن یا نگاه منفی دیگران است.

فوبیای خاص با اضطراب شدید

فرد هنگامی که در یک موقعیت خاص قرار می گیرد و تمایل به اجتناب از آن دارد به وجود می آید. فوبیا باعث ایجاد حملات پانیک در برخی افراد می شود.

اختلال اضطراب ناشی از مواد

با علائم اضطراب یا هراس شدید مشخص می شود که نتیجه مستقیم مصرف نادرست داروها، مصرف داروها، قرار گرفتن در معرض یک ماده سمی یا ترک مواد مخدر است.

سایر اختلالات اضطرابی توسط پزشک تشخیص داده می شوند و اختلال اضطرابی نامشخص اصطلاحی برای اضطراب یا فوبیا است که معیارهای دقیق هیچ اختلال اضطرابی دیگری را ندارند اما به اندازه کافی مهم هستند که ناراحت کننده و مخرب باشند.

به پزشک خود مراجعه کنید اگر:

• احساس می‌کنید بیش از حد نگران هستید و در کار، روابط یا سایر بخش‌های زندگی‌تان اختلال ایجاد می‌کند.
• کنترل ترس، نگرانی یا اضطراب را ندارید
•  احساس افسردگی می کنید
•  فکر می کنید که اضطراب شما می تواند با یک مشکل سلامت جسمانی مرتبط باشد
• افکار یا رفتارهای خودکشی دارید – اگر چنین است، فوراً به دنبال درمان اضطراری باشید

نگرانی های شما ممکن است به خودی خود برطرف نشوند و اگر به دنبال درمان نباشید به مرور زمان بدتر می شوند. قبل از بدتر شدن اضطراب به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. اگر زودتر کمک بگیرید، درمان آن آسان تر است.

علل اختلال اضطربی

علل اختلالات اضطرابی به طور کامل شناخته نشده است. به نظر می رسد تجربیات زندگی مانند رویدادهای آسیب زا باعث ایجاد اختلالات اضطرابی در افرادی می شود که از قبل مستعد اضطراب هستند. صفات ارثی نیز می تواند یک عامل باشد.

علل پزشکی

در برخی افراد، اضطراب ممکن است با یک مشکل اساسی مرتبط باشد. در برخی موارد، علائم و نشانه های اضطراب اولین نشانه های یک بیماری پزشکی هستند. اگر پزشک مشکوک باشد که اضطراب شما ممکن است یک علت پزشکی داشته باشد، ممکن است آزمایشاتی را برای جستجوی علائم مشکل تجویز کند.

نمونه هایی از مشکلات پزشکی که می تواند با اضطراب مرتبط باشد عبارتند از:

• بیماری قلبی
• دیابت
• مشکلات تیروئید، مانند پرکاری تیروئید
• اختلالات تنفسی، مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) و آسم
• سوء استفاده یا ترک مواد مخدر
• ترک الکل، داروهای ضد اضطراب (بنزودیازپین ها) یا سایر داروها
• درد مزمن یا سندرم روده تحریک پذیر
• تومورهای نادری که هورمون های جنگ یا گریز خاصی تولید می کنند
• گاهی اوقات اضطراب می تواند از عوارض جانبی برخی داروها باشد.

این احتمال وجود دارد که اضطراب شما به دلیل یک بیماری زمینه ای باشد اگر:

•  هیچ یک از بستگان خونی (مانند والدین یا خواهر و برادر) مبتلا به اختلال اضطراب ندارید.
• شما در کودکی اختلال اضطرابی نداشته اید
• شما به دلیل اضطراب از چیزها یا موقعیت های خاصی اجتناب نمی کنید

عوامل خطر اضطراب

این عوامل ممکن است خطر ابتلا به اختلال اضطراب را افزایش دهند:

ضربه

کودکانی که آزار و اذیت یا ضربه را تحمل کرده اند یا شاهد رویدادهای آسیب زا بوده اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال اضطرابی در مقطعی از زندگی هستند. بزرگسالانی که یک رویداد آسیب زا را تجربه می کنند نیز می توانند به اختلالات اضطرابی مبتلا شوند.

استرس ناشی از یک بیماری

داشتن یک وضعیت سلامتی یا بیماری جدی می تواند باعث نگرانی قابل توجهی در مورد مسائلی مانند درمان و آینده فرد شود.

ایجاد استرس

یک رویداد یا یک موقعیت استرس‌زای زندگی ممکن است باعث اضطراب مفرط شود – برای مثال، مرگ یکی از عزیزان، استرس کاری یا نگرانی مداوم در مورد مسائل مالی.

شخصیت

افرادی که تیپ های شخصیتی خاصی دارند بیشتر از دیگران در معرض اختلالات اضطرابی هستند.

سایر اختلالات سلامت روان

افراد مبتلا به سایر اختلالات سلامت روان، مانند افسردگی، اغلب دارای اختلال اضطرابی نیز هستند.

داشتن خویشاوندان خونی مبتلا به اختلال اضطرابی

اختلالات اضطرابی می تواند در خانواده ها ارثی باشد.

مواد مخدر یا الکل

مصرف مواد مخدر یا الکل یا سوء استفاده یا ترک ناگهانی آن می تواند باعث ایجاد یا تشدید اضطراب شود.

عوارض اضطراب

داشتن اختلال اضطرابی می تواند منجر به یا بدتر شدن سایر شرایط روحی و جسمی شود، مانند:

• افسردگی (که اغلب با یک اختلال اضطرابی رخ می دهد) یا سایر اختلالات سلامت روان
• مصرف بیش از حد مواد مخدر
• بی خوابی
• مشکلات گوارشی یا روده ای
• سردرد و درد مزمن
• ایزوله سازی اجتماعی
• مشکل در مدرسه، دانشگاه یا محل کار
• پایین آمدن کیفیت زندگی
• خودکشی کردن

پیشگیری از اضطراب

هیچ راهی برای پپیشگیری قطعی اضطراب وجود ندارد. اما اگر مضطرب هستید می‌توانید اقداماتی را برای کاهش تأثیر علائم انجام دهید:

زودتر تحت درمان قرار بگیرید

اگر صبر کنید درمان اضطراب، مانند بسیاری دیگر از شرایط سلامت روان پیچیده تر و دشوارتر می شود

فعال  و پویا باشید

در فعالیت هایی شرکت کنید که از آنها لذت می برید و به شما احساس خوبی می دهد. از تعامل اجتماعی و روابط با دوستانی که می توانند نگرانی شما را کاهش دهند، اجتناب نکنید.

پرهیز از مصرف الکل یا مواد مخدر

مصرف الکل و مواد مخدر می تواند باعث ایجاد یا تشدید اضطراب شود. اگر به هر یک از این مواد معتاد هستید، ترک آن می تواند شما را مضطرب کند. اگر به تنهایی نمی توانید آن را ترک کنید، به پزشک  مراجعه کنید تا تحت درمان قرار بگیرید.

نوار عصب و عضله در کلینیک دکتر بتول دادخواه متخصص مغز و اعصاب