تشخیص و درمان آپنه خواب!
آپنه خواب یک اختلال خواب است که در صورت عدم درمان، میتواند منجر به مشکلات جدی سلامت مانند فشار خون بالا و ناراحتی قلبی شود.
آپنه خواب
آپنه خواب شدید (اختلال خواب) با تغییراتی در شریانهای اصلی در ارتباط است و میتواند بر روند پیری عروق تأثیر بگذارد. دانشمندان در سالهای گذشته پی بردند که پیری عروق، نقش بسزایی در بیماریهای قلبی و عروقی دارد، به طوری که آپنه خواب حدود ۳۴ درصد از مردان میانسال و ۱۷ درصد از زنان میانسال را تحت تأثیر قرار میدهد.
البته نباید از ارتباط بیماریهای قلبی عروقی، فشار خون بالا، سکته مغزی و دیابت نیز غافل شد. یافتهها نشان میدهد محققان بر این باورند که خروپف، وقفه در تنفس و خواب منقطع از علائم اصلی این اختلال هستند. پس از بررسی ۸۶۱۵ فرد فاقد سابقه بیماری قلبی عروقی، پژوهشگران دریافتند که افراد مبتلا به آپنه خواب در مقایسه با افراد مشابه بدون آپنه انسدادی خواب، روند پیری عروق خونی سریعتری دارند. برای مثال، در بزرگسالان مبتلا به آپنه خواب افزایش خطر بزرگ شدن قطر کاروتید، نشانه ساختاری پیری عروق، ۲۱۴ درصد بیشتر است.
افراد مبتلا به آپنه خواب
یافتههای ما میتواند تا حدی توضیح دهد که چرا افراد مبتلا به آپنه خواب با خطر بیشتر مرگ و میر و بیماریهای قلبی عروقی روبرو هستند. این یافتهها نشان میدهد که باید پزشکان ترغیب شوند تا درباره آزمایش افراد مبتلا به آپنه خواب از نظر پیری عروق فعالتر عمل کنند، خصوصاً اینکه آزمایشات به صورت غیرتهاجمی و با هزینه کم انجام میشود.
این پژوهشگر از افراد مبتلا به آپنه خواب خواست تا با کنترل کلسترول، فشار خون و سطح قند خون، ترک سیگار، تحرک بدنی، رژیم غذایی سالم و حفظ وزن سالم، سلامت مطلوب عروق خود را حفظ یا بازیابی کنند.
علت آپنه خواب؟
آپنه انسدادی خواب ناشی از انسداد مسیر هوایی است. در این حالت بافت نرم پشت گلو در هنگام خواب فرو میریزد. آپنه خواب مرکزی معمولاً در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد سیستم عصبی مرکزی، مثلاً پس از سکته یا در بیماران مبتلا به بیماریهای عصبی عضلانی مانند اسکلروسیس جانبی آمیوتروفیک (ALS، بیماری لو گریگ) مشاهده میشود. همچنین در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی و سایر اشکال بیماری قلبی، کلیوی یا ریوی شایع است.
آپنه خواب در حدود ۲۵ درصد از مردان و نزدیک به ۱۰ درصد از زنان را درگیر میکند. آپنه خواب میتواند افراد در هر سنی از جمله نوزادان و کودکان و به ویژه افراد بالای ۵۰ سال و افراد دارای اضافه وزن را تحت تأثیر قرار دهد.
انواع آپنه خواب؟
آپنه خواب، انسدادی(obstructive)
- آپنه انسدادی خواب، شایعتر است. آپنه انسدادی به صورت دورههای مکرر انسداد کامل یا جزئی مسیر هوایی فوقانی در طول خواب رخ میدهد. در طول یک دوره آپنه، با افزایش فشار برای باز شدن مسیر هوایی، عضلات دیافراگم و قفسه سینه سختتر کار میکنند. تنفس معمولاً با یک نفس بلند یا تکان دادن بدن از سر گرفته میشود. این دورهها میتوانند با خواب سالم تداخل پیدا کنند، جریان اکسیژن به اندامهای حیاتی را کاهش دهند و باعث بینظمیدر ریتم ضربان قلب شوند.
آپنه خواب مرکزی(central)
- در آپنه خواب مرکزی، مسیر هوایی مسدود نمیشود، اما مغز به دلیل بی ثباتی در مرکز کنترل تنفسی، سیگنال تنفس را به ماهیچهها ارسال نمیکند. آپنه مرکزی با عملکرد سیستم عصبی مرکزی در ارتباط است.
ویژگیهای فیزیکی و بالینی در بیماران مبتلا به آپنه انسدادی
شامل اضافه وزن، گردن بزرگ و ناهنجاریهای ساختاری، مانند انسداد بینی، کام نرم و کمیآویزان، لوزههای بزرگ یا فک کوچک همراه با اوربایت است که باعث کاهش قطر مسیر هوایی فوقانی میشوند.
علائم آپنه خواب
شایع ترین علائم و نشانه های این بیماری عبارتند از:
- خرناس.
- خواب آلودگی یا خستگی در طول روز.
- بی قراری در هنگام خواب، بیداری های مکرر در طول شب.
- بیدار شدن ناگهانی همراه با احساس نفس نفس زدن یا خفگی.
- خشکی دهان یا گلو درد پس از بیدار شدن از خواب.
- اختلالات شناختی، مانند مشکل در تمرکز، فراموشی یا تحریک پذیری.
- اختلالات خلقی (افسردگی یا اضطراب).
- تعریق شبانه.
- تکرر ادرار در هنگام شب.
- کژکاری جنسی یا اختلال عملکرد جنسی.
- سردرد.
تشخیص آپنه خواب
علائمی حاکی از آپنه خواب دارید، شاید از شما خواسته شود که ارزیابی خواب را زیر نظر متخصص خواب انجام دهید یا شاید مطالعه خواب شبانه را برای ارزیابی عینی آپنه خواب تجویز کند.
آپنه خواب چه عوارضی دارد؟
آپنه خواب میتواند باعث مشکلات سلامتی، از جمله فشار خون بالا، سکته، کاردیومیوپاتی (بزرگ شدن بافت عضلانی قلب)، نارسایی قلبی، دیابت و حملات قلبی شود. بعلاوه آپنه خواب درمان نشده میتواند مسئول اختلالات شغلی، حوادث ناشی از کار و تصادفات وسایل نقلیه موتوری و همچنین عدم موفقیت کودکان و نوجوانان در مدرسه شناخته شود.
عوارض آپنه خواب به خاطر بروز موارد زیر است:
- دوره های مکرر کاهش اکسیژن (چیزی که پزشکان آن را هیپوکسی مینامند).
- تغییرات در سطح دی اکسید کربن.
- اثرات مستقیم بر قلب به دلیل تغییرات فشار در قفسه سینه.
- افزایش سطح نشانگرهای التهابی.