سردرد ناشی از کم آبی بدن

سردرد یکی از شایع ترین علل درد است که می تواند بر زندگی روزمره تأثیر منفی بگذارد. اما علائم کلیدی که نشان می دهد کم آبی ممکن است علت سردرد باشد چیست؟

انواع مختلفی از سردرد وجود دارد. حداقل ۹ نفر از هر ۱۰  بزرگسال، سردرد را در مقطعی از زندگی خود تجربه می کنند.

درمان برخی از سردردها و اجتناب از آنها آسان است. یکی از انواع آنها سردرد کم آبی است. این مقاله به بررسی چیستی سردرد ناشی از کم‌آبی بدن، علائمی که نشان می‌دهد ممکن است فرد مبتلا به آن باشد و چگونه می‌تواند آن را درمان یا پیشگیری کند، می‌پردازد.

سردرد کم آبی چیست؟

هنگامی که بدن مایعات کافی دریافت نمی کند، سردرد ناشی از کم آبی ممکن است رخ دهد. سردرد کم آبی می تواند نسبتاً خفیف یا به شدت سردرد میگرنی باشد.

چگونه کم آبی بدن باعث سردرد می شود؟

بدن برای عملکرد صحیح به تعادل مایعات و الکترولیت ها نیاز دارد. الکترولیت ها مواد معدنی مانند پتاسیم یا سدیم هستند که به تنظیم عملکردهای مختلف بدن کمک می کنند. هر روز بدن آب خود را از طریق فعالیت هایی مانند تعریق و ادرار از دست می دهد. وقتی این اتفاق می افتد، بدن الکترولیت ها را نیز از دست می دهد.

بیشتر اوقات، میزان مایعات از دست رفته به راحتی از طریق نوشیدن یا خوردن غذاهای غنی از مایعات متعادل می شود. با این حال، گاهی اوقات بدن سریعتر از آن چیزی که فرد بتواند تعادل را بازگرداند آب از دست می دهد. در این مواقع، بدن ممکن است دچار کم آبی شود. این می تواند منجر به عوارضی از جمله سردردهای کم آبی شود.

وقتی بدن کم آب می شود، مغز می تواند به طور موقت در اثر از دست دادن مایعات منقبض شود. این باعث می شود که مغز از جمجمه دور شود و باعث درد و در نتیجه سردرد کم آبی بدن شود.

پس از آب رسانی مجدد، مغز به حالت عادی خود باز می گردد و سردرد را تسکین می دهد.

علائم سردرد ناشی از کم آبی

سردرد کم آبی می تواند مانند یک سردرد مبهم یا یک سردرد میگرنی شدید باشد. درد ناشی از سردرد کم‌آبی می‌تواند در جلو، پشت، پهلو یا در سرتاسر سر ایجاد شود. حرکت سر ممکن است باعث درد بیشتر شود.

برخلاف سردرد سینوسی، فردی که سردرد کم آبی را تجربه می‌کند، احتمالاً درد یا فشار صورت را احساس نخواهد کرد. همچنین بعید است که درد در پشت گردن رخ دهد، زیرا ممکن است همراه با سردرد تنشی باشد.

از آنجایی که سردرد کم آبی تنها زمانی رخ می دهد که بدن مایعات زیادی از دست داده باشد، علائم کم آبی همراه با سردرد ظاهر می شود. این علائم عبارتند از:

• تشنگی شدید
• کاهش ادرار
• ادرار تیره رنگ
• گیجی
• سرگیجه
• خستگی
• دهان خشک و چسبنده
• از دست دادن خاصیت ارتجاعی پوست
• فشار خون پایین
• افزایش ضربان قلب

برخی از افراد ممکن است سردرد ناشی از کم آبی بدن را تنها در صورت کم آبی شدید تجربه کنند. آنها ممکن است علائم زیر را تجربه کنند، مانند:

• عدم تعریق
• چشمهای گود رفته
• تب
• هذیان
• بی هوشی
• پوست چروکیده

علل سردرد کم آبی

سردرد کم آبی تنها زمانی رخ می دهد که بدن مایعات زیادی از دست داده باشد. حتی کم آبی خفیف می تواند باعث سردرد کم آبی شود. کم آبی زمانی اتفاق می افتد که بدن آب کافی برای تامین نیاز خود دریافت نمی کند. برخی از عوامل می توانند از جبران مایعات و الکترولیت ها در بدن جلوگیری کنند. این عوامل خطر کم آبی بدن را افزایش می دهند و عبارتند از:

• اسهال
• استفراغ
• تعریق شدید، چه در اثر ورزش سنگین یا گرما
• تب
• ادرار بیش از حد

عوامل خطر کم آبی بدن

هر کسی ممکن است کم آبی را تجربه کند. اکثر مردم کم آبی خفیف را تجربه خواهند کرد. با این حال، برخی از افراد در معرض خطر بالاتری هستند، از جمله:

• افرادی که در ارتفاعات زندگی می کنند
• نوزادان و کودکان خردسال
• افراد مسن
• افراد مبتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت و بیماری کلیوی
• افرادی که داروهایی مصرف می کنند که برون ده ادرار را افزایش می دهند
• ورزشکاران استقامتی یا افرادی که درگیر فعالیت بدنی شدید هستند
• افرادی که در آب و هوای گرم زندگی می کنند

درمان سردرد کم آبی

بهترین راه برای تسکین سردرد ناشی از کم آبی، درمان درد و از دست دادن مایعات است. اگر فردی سردرد کم آبی دارد، باید:

• مصرف مایعات را با نوشیدن آب یا سایر مایعات سالم افزایش دهید.
• مکعب های یخ را بمکید.
• الکترولیت های از دست رفته را با یک نوشیدنی ورزشی جایگزین کنید.
• برای کاهش تعریق، فعالیت بدنی را به طور موقت کاهش دهید و از گرما اجتناب کنید.
• از الکل و کافئین خودداری کنید که می تواند کم آبی بدن را افزایش دهد.
• در حالی که اقدامات فوق ممکن است کم آبی بدن را درمان کند، ممکن است مدتی طول بکشد تا این نوع سردرد از بین برود.
• یک فرد ممکن است برای کمک به کنترل درد استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کند.

درمان کم آبی شدید

در شرایط خاص، مانند استفراغ مداوم یا اسهال، درمان های خانگی ممکن است برای جلوگیری از کم آبی شدید کافی نباشد. ممکن است فرد برای جایگزینی مایع و نمک داخل وریدی به بیمارستان مراجعه کند.

افزاد باید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشند تا از عوارض جدی جلوگیری کنند، عوارضی چون:

• نارسایی کلیه
• افت فشار خون
• هیپوکالمی یا هیپرکالمی
• اسیدوز متابولیک یا آلکالوز

جلوگیری از سردرد کم آبی

یک فرد می تواند اقدامات زیر را برای حفظ تعادل سطح مایعات و الکترولیت خود انجام دهد:

• به اندازه کافی مایعات بنوشید: اکثر افراد به حداقل ۸ فنجان آب در روز نیاز دارند، اگرچه برخی افراد ممکن است به آب بیشتری نیاز داشته باشند.
• غذاهای غنی از مایعات بخورید: غذاهایی مانند خیار، سایر سبزیجات و میوه ها دارای محتوای آب بالایی هستند.
• مایعات کافی در طول روز دریافت کنید: پخش مقدار مایع مصرفی به جای نوشیدن یکباره به هیدراته نگه داشتن بدن کمک می کند.
• در طول ورزش یا قرار گرفتن در هوای گرم بیشتر آبرسانی کنید: در زمان تعریق شدید، مانند هنگام ورزش سنگین یا قرار گرفتن در معرض هوای گرم، مصرف آب را افزایش دهید. نوشیدن آب بیشتر در این زمان‌ها، مایعات اضافی از دست رفته از طریق عرق را جبران می‌کند.
• علل زمینه‌ای کم‌آبی بدن را درمان کنید: تب و عفونت می‌تواند باعث شود بدن مایعات بیشتری از حد معمول از دست بدهد. پرداختن به علل کم آبی و افزایش مصرف مایعات می تواند به جلوگیری از کم آبی بدن کمک کند.
• از نوشیدنی های کافئین دار و الکل خودداری کنید: کافئین و الکل هر دو می توانند برون ده ادرار را افزایش دهند و منجر به افزایش خطر کم آبی بدن شوند.
• فعالیت شدید در هنگام گرما یا در صورت احساس ناخوشی را کاهش دهید: گرما و بیماری هر دو می توانند نیاز بدن به مایعات را افزایش دهند. ورزش های سنگین می توانند باعث از دست دادن مایعات اضافی از طریق تعریق شوند که در این شرایط می تواند خطرناک باشد.

پیروی از این مراحل باید به جلوگیری از سردرد ناشی از کم آبی بدن کمک کند. اگر فردی بیشتر از سردرد ناشی از کم آبی گاه به گاه را تجربه کند، باید با پزشک صحبت کند تا سایر علل زمینه ای را رد کند.

نکته پایانی

سردرد کم آبی زمانی رخ می دهد که بدن مایعات و الکترولیت های زیادی را از دست می دهد. فرد می تواند با نوشیدن آب کافی، اجتناب از نوشیدنی های کم آب کننده مانند قهوه و نوشیدنی های الکلی و دوری از گرمای بیش از حد از کم آبی بدن جلوگیری کند.

درمان سردرد ناشی از کم آبی شامل درمان کم آبی بدن با پر کردن مایعات در بدن است. در برخی موارد، کم آبی بدن می تواند شدید باشد و ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد.