تست الکترودیاگنوستیک چیست؟
کلینیک تخصصی مغز و اعصاب دکتر بتول دادخواه یکی از کلینیک های مجهز در زمینه تشخیص و درمان بیماری های ستون فقرات و مغز و اعصاب است. همان طور که می دانید تست نوار عصب و عضله تا حد زیادی به مهارت لازم پزشک متخصص بستگی دارد.
در بیشتر مراکز تست های نوار عصب و عضله توسط دستیاران پزشک انجام می شود و همین موضوع ممکن است ارزیابی درستی از نوار عصب و عضله نشود. ولی در کلینیک دکتر بتول دادخواه، چنین خدماتی مستقیم توسط خود ایشان انجام می شود و همین امر باعث شده است که ارزیابی الکترودیاگنوستیک در این مرکز نسبت به دیگر مراکز دقیق تر و بدون خطا باشد.
چرا الکترومیوگرافی انجام می شود؟
به طور کلی الکترومیوگرافی ثبت و تجزیه و تحلیل فعالیت الکتریکی در عضلات است. از آن برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عملکرد اعصاب در دستها و پاها استفاده می شود.
تست نوار عصبی نیز یک بررسی تشخیصی برای پی بردن به عملکرد عصب های بدن است. بدن انسان یک مولد الکتریسیته است و هدف از تولید این الکتریسیته انتقال پیام ها بین مغز و دیگر اندام هاست.
انتقال پیام هایی بصورت حس لمس، درد، فشار، گرما در پوست و دیگر حسهایی مثل دیدن، شنیدن و …از اندام به مغز از طریق عصب انجام می شود. همچنین دستورات مغز به اندام ها برای انجام دادن کارهایی مثل حرکت دادن عضو از طریق ارسال پیام بوسیله عصب ها است.
تست الکترودیاگنوستیک
- سندرم تونل کارپ (فشار بر روی عصب مدیان هنگام عبور از بین استخوان های مچ دست و تحت رباط عرضی)
- سندرم خروجی قفسه سینه (فشار بر روی شبکه بازویی،هنگام عبور این اعصاب از زیر استخوان ترقوه در شانه)
- دام افتادن عصب اولنار (فشار بر روی عصب اولنار هنگام عبور از پشت آرنج)
- دردهای ناشی از مشکلات دیسک (فشار بر روی ریشه های عصبی هنگام خروج از ستون فقرات در گردن ویا کمر، مانند دردهای سیاتیک)
- احساس مور مور، گزگز و بی حسی اندامها
- در تشخیص فشار روی ریشه های عصبی که از بین مهره ها عبور کرده و توسط دیسک صدمه دیده تحت فشار قرار می گیرند کمک کننده است و به پزشک معالج در تشخیص میزان ضایعه ایجاد شده توسط دیسک صدمه دیده کمک می کند.
- نوار عصب و عضله برای بررسی وضعیت بهبود پس از درمان دیسک کمر و گردن بصورت جراحی و یا روشهای طب فیزیکی، موثر است.
- گاهی یک دیسک برای بیمار کمردرد ایجاد می کند اما بیمار کاملا بهبود می یابد اما پس از مدتی دوباره بیمار دچار درد می گردد. تعیین این مسئله که آیا این درگیری عصبی جدید است یا قدیمی با نوار عصب و عضله انجام می شود.
- گاهی بیمار تحت عمل جراحی قرار می گیرد اما بعد از مدتی درد بیمار بهبود نمی یابد یا بدتر می شود، تعیین اینکه آیا دیسک جدید عامل این مشکل است یا چسبندگی عامل مشکل است یا در حین جراحی به اعصاب آسیب وارد شده با نوار عصب همراه با ام آر آی با تزریق انجام می شود
- در بیماریهائی مثل دیابت التهاب عصبی بوجود می آید که علائم شبیه به دیسک ایجاد می کند. جراحی دیسک در این حالت نه تنها اثر ندارد بلکه بیماری را بدتر می کند. بررسی نوارعصب به افتراق این حالات کمک می کند
- گاهی عصب در محلی غیر از کمر گیر افتادگی پیدا می کند مثلا عصب سیاتیک در لگن گیرمی افتد اما به کمر نیز تیر می کشد، نوار عصب و عضله به تعیین محل گیر افتادن عصب کمک می کند.
- گاهی درگیری عصب خود را بصورت درد مبهم در نقطه ای دیگر نشان می دهد مثلا فشار بر دیسک خود را بصورت درد پاشنه، یا درد پشت ران یا حتی زانو نشان می دهد که نوار عصب می تواند به تشخیص کمک کند
- نوارعصب علاوه بر محل درگیری عصب، شدت آسیب را نشان می دهد و در تصمیم گیری پزشک در اینکه بیمار را جراحی کند یا می تواند با درمانهای غیر جراحی به درمان ادامه دهد کمک می کند.
- یکی از علل شایع مراجعه بیماران به کلینیک دکتر بتول دادخواه ابتلا به ضایعات مربوط به دیسک گردن و کمر است. بدون شک نوار عصب و عضله در تشخیص و درمان مشکلات دیسک گردن و کمر کمک می کند.
- با پیشرفت تکنولوژی اطلاعات حاصل از بدن بیشتر شده است. گاهی این اطلاعات گمراه کننده است. مثلا اکثر افراد طبیعی در عکس ام آر آی بیرون زدگی یا پارگی دیسک دارند ولی این بیرون زدگی هیچ مشکلی برای بیمار ایجاد نمی کند. در بیمار مبتلا به دیسک کمر هم ممکن است چند دیسک بیرون زده باشد اما کاملا مشخص نیست که کدام دیسک علائم را ایجاد کرده است. با نوار عصب و عضله، عصب درگیر مشخص می شود و محل ضایعه تعیین می گردد.
- نوارعصب علاوه بر محل درگیری عصب، شدت آسیب را نشان می دهد و در تصمیم گیری پزشک در اینکه بیمار را جراحی کند یا می تواند با درمانهای غیر جراحی به درمان ادامه دهد کمک می کند.
بیمارانی که تست هدایت عصبی به تشخیص انها کمک می کند:
- نروپاتی دیابتی
- سندروم گیلن باره
- نروپاتی در اثر نارسای مزمن کلیه
- سندرم کارپال تونل (گیر افتادن عصب در مچ دست)
- آسیب شبکه عصبی گردن یا کمر
- شارکوت ماری توث
- بی حسی وگز گز اندامها در اثر نروپاتی
- فلج بلز (فلج عصب صورتی )
- اختلال یا آسیب در عصب اولنا ، مدین،رادیال،پروتنال. تیبیال
بیمارانی که تست الکترومیوگرافی به تشخیص آنها کمک می کند:
- ضعف عضلانی
- پلی میوزیت
- میو پاتی/ دیستروفی عضلانی/ بیماری دوشن
- سندرم تونل کارپ
- آسیب عصب مدیان،اولنا ،رادیال و….
- آسیب شبکه عصبی
- کمر درد ، اختلال عملکرد عصب سیاتیک
- درد گردن
- نروپاتی محیطی
دقت تست های الکترودیاگنوستیک بستگی به مهارت متخصص مغز و اعصاب در انجام آن و البته دقت تجهیزات استفاده شده بستگی دارد. به طور کلی، این تست اگر با دقت انجام گیرد می تواند آسیب به اعصاب و یا ریشه های عصبی و همچنین بیماری های اعصاب و عضلات را تعیین کند.