فعالیت دوباره بیمار مغز و اعصاب!

متخصص مغز و اعصاب: دستور العمل WHO، آموزش در اجتماع برای افراد معلول. «بسته آموزشی ۳۰، برای اعضا خانواده شخص معلول، کار آموزی شغلی» بر اهمیت کار برای افراد ناتوان تاکید میکند. این بسته آموزشی شامل پیشنهاداتی برای انواع شغل هایی است که ممکن است در جامعه برای این طور افراد فراهم باشد.

موارد این بخش بر یک مدل کار توانبخشی که برای این گونه افراد مفید است تاکید کرده است. این مدل استخدام حمایتی نامیده میشود چون شخص آسیب دیده را به کارش برمی گرداند که شامل مراحل و افراد کمکی میباشد:

. توسعه شغل

. تجزیه و تحلیل وظایف شغلی.

. ازمایش.

. تعلیم کار.

مدیر مجموعه

. آزمایش کار.

.پیگیری یا نظارت.

توسعه شغل

کارمندان توانبخشی سطح متوسط لازم است یاد بگیرند چه شغلی در جامعه موجود و یا مورد نیاز است. مرحله بعدی MLRW شناخت بعضی شغل هاست که ممکن است قبلاً توسط اشخاص آسیب دیده انجام شده باشد.

MLRW همانطور که به شغل های موجود در جامعه نگاه میکند، بعضی از نیازهای خاص و محدودیت های مربوط به اسیب مغزی را نیز به خاطر خواهند داشت.

شغل های تیمی یا گروهی ممکن است برای بیمارانی که به کمک یا نظارت احتیاج دارند مناسب باشد. یک شخص صدمه دیده ممکن است به عنوان یک عضو از یک گروه بسیار مناسب باشد. کار گروهی باعث می شود که شخص ضعف خود را تعدیل کرده و کارها را به کمک گروه پیش ببرد. کارهای دفتری یا اداری اغلب میتواند از شیوه تیمی استفاده کند. کارهای کشاورزی و کارخانه ای نیز میتواند به صورت گروهی انجام شود.

یک کارفرما ممکن است به تایید چیدمان ویژه برای کارمندی که صدمه مغزی دیده نیاز داشته باشد. کارمند بیمار ممکن است به صندلی و یا ابزار خاصی برای برداشتن وسایل نیاز داشته باشد. ممکن است نیاز باشد که شرح وظایف شخص به یک شیوه صریح تنظیم شود چون بیمار ممکن است در دیدن یا شنیدن مشکل داشته باشد. ممکن است شخص بیمار هر روز شغلش را به یک روش تکرار کند چون احتمال دارد قادر به یادگیری اطلاعات جدید نباشد.

MLRW به کارفرمایان با پتانسیل بالا کمک میکند تا دلایل این نیازهای خاص را درک کنند. MLRW همچنین به کارفرمایان می فهماند که این چیدمان های خاص نباید گران باشند و شخص را قادر خواهد ساخت به طور موثر کار کند.

 تجزیه و تحلیل وظیفه شغلی

این یعنی شناخت همه مراحل یا وظایفی که مربوط به آن شغل میشود به همان صورتی که باید انجام شود. یک ناظر یا یک کارمند که برای مدتی آن شغل را انجام داده شخصی است که میتواند به بهترین نحو وظایف شغلی را شناسایی کند.

این اطلاعات به MLRW، یک معلم و یا دیگر اعضا کمک خواهد کرد که مشخص کنند آیا انجام این کار برای یک شخص صدمه دیده مغزی ممکن است یا نه. به علاوه، شناخت مراحل به مربی اجازه میدهد که شغل را در بخش های کوچک تر آموزش دهد.

مراحلی که تجزیه و تحلیل وظیفه شغلی را در بر می گیرد شامل موارد زیر است:

۱- از کارمند بخواهید شغل خود را توضیح دهد. شرح وظایفش چیست؟ کارمند انتظار دارد کارش چطور انجام شود؟ آیا باید بایستد؟ از ابزار خاصی استفاده کند؟ یا کار را در یک مدت زمان معین تمام کند؟

۲- کسانی که آن شغل را درست انجام میدهند مشاهده کنید.

۳- مراحل و انتظارات خاص را بنویسید.

مثال: تجزیه و تحلیل شغل ظرفشویی نشان داد که این شغل شامل مراحل زیر است:

۱- سینک را از آب و کف پر کنید.

۲- ظرف ها را بشوئید.

۳- ظرف ها را با آب تازه آبکشی کنید.

۴- ظرف ها را در قفسه بگذارید تا خشک شود.

آزمایش

آزمایش برای این است که مشخص شود چه نوع کاری برای افرادی با اسیب مغزی مناسب است. آزمایش ها به تعیین مهارت اشخاص و مشکلاتی که میتواند به توانایی هایشان در انجام درست کارها اثر گذارد کمک میکند. آزمایشات همچنین مشخص خواهند کرد که شخص به چه نوع آموزش و حمایتی برای انجام کار نیازمند است.

آزمایش برای مهارت با آزمایشاتی که شخص در مدرسه میدهد فرق میکند. آزمون مهارت های کار شخص را درگیر کرده و کمک میکند که مشکلات زندگی واقعی خود را هم بتواند حل کند. بعضی از توانایی هایی که باید مورد ازمایش قرار بگیرند شامل:

حافظه

ایا شخص میتواند مراحل کارش را به خاطر آورد؟

برنامه ریزی و هماهنگی

آیا شخص میتواند برنامه ریزی کند که وظایفش را چگونه انجام دهد؟ آیا می تواند همه مراحل را انجام دهد بدون اینکه مرحله ای از قلم بیافتد؟

حل مشکلات

آیا مشکلاتی را که در شغلش رخ میدهد میتواند حل کند؟

تحمل نا امیدی

آیا شخص بعد از اینکه نتوانست کاری را انجام دهد نا امید و عصبانی می شود؟ یا میتواند ساکت بماند؟ آیا میتواند در مورد مشکلات شغلی بدون عصبانیت بحث کند؟

 آموزش شغلی

مربی شغل کسی است که میداند آن کار را چطور انجام دهد و چطور آن را به شخصی که صدمه مغزی دیده آموزش دهد. مربی میتواند یک کارمند دیگر باشد یا کسی باشد که به صورت داوطلب آن کار را یاد گرفته و سپس آن را به شخص معلول آموزش میدهد.

گاهی اوقات یک مدیر تمایل به استخدام مربی جهت آموزش ندارد. در این گونه موارد MLRW میتواند به مدیر اطلاع دهد که راهی وجود دارد تا مطمئن شود آن کار به درستی انجام شده است. حتی در طول زمانی که شخص دارد آموزش می بیند. راه درست این است که اجازه دهید یک مربی آموزش را برای شخص ناتوان انجام دهد. مربی همه کارهایی را که شخص ناتوان موفق به تکمیل آن نشده انجام خواهد داد و این موضوع تضمین میکند که کار به درستی انجام خواهد شد. مربی تجزیه و تحلیل وظایف شغلی را مرور کرده و اطلاعات را از میان آزمون ها جمع آوری میکند. سپس میتواند انواع کمک و مقدار کمکی را که شخص ممکن است نیاز داشته باشد برآورده کند.

مسئولیت های مربی شغل شامل موارد زیر است:

. کمک به شخص در یادگیری شغل مربوطه.

. کمک به شخص در یافتن راه هایی برای جبران مشکلات ذهنی و فیزیکی که بر توانایی های شخص در انجام وظایفش اثر میگذارد.

. کمک به شخص در سازمان دهی وظایفش.

. کمک به شخص برای اینکه بر دیگر همکارانش اثر متقابل بگذارد.

مقدار مربی گری بستگی به پروسه کاری شخص بیمار و نیازمندی های مدیر دارد. مربی باید مرتباً مدیر را ببیند و در مورد پروسه کار با او صحبت کند. لیستی باید تهیه شده و نیازمندی ها مرور شود و اینکه چگونه شخص نیازهایش را مرتفع میکند. یک چک لیست میتواند شامل مراحل زیر باشد:

. تام به موقع سر کار رسیده.

تام هر روز ۲۰ فنجان خواهد ساخت.

. تام از همه قوانین کارخانه پیروی میکند.

مربی همچنین باید مقام انتظارات مدیر را به کارمند منتقل کند. بنابراین شخص احساس نمی کند که مدیرش در مورد او نادرست قضاوت میکند. این جلسات باید مکرر برگزار شود تا مشکلات سریع تر حل شود و برای کارمند مشکل جدی ایجاد نشود که شغلش را از دست دهد.

 مدیریت مجموعه

مدیر مجموعه یکی از اعضا خانواده یا شاید از دوستان شخص صدمه دیده است که در بعضی از کارهای شخص به او کمک میکند تا بتواند به کارش برگردد و آن را حفظ کند. مدیر مجموعه باید آگاه باشد که صدمه مغزی چه اثری بر شخص میگذارد، مخصوصاً مشکلات فکری و فیزیکی.

. شخص اسیب دیده ممکن است برای برگشت به محل کارش دچار مشکل شود. مدیر مجموعه میتواند کمک کند تا شخص به کارش برگردد.

. شخص ممکن است برای کارش به ابزار خاصی نیاز داشته باشد. مدیر میتواند به او در تهیه پول برای خرید ابزار کمک کند یا کمک کند که او این ابزار را فرض بگیرد.

. شخص بیمار ممکن است فراموش کند که چه موقع باید سر کار برود. مدیر میتواند ساعت رفتن به کارش را به او یاد آور شود.

. شخص ممکن است در منزل با همسرش بحث کند. و این کار باعث شود حواسش در محل کار پرت شود.

مدیر مجموعه کمک میکند که درگیری های خانوادگی او که باعث پرت شدن حواسش سر کار است، حل شود.

مشکلات دیگری که به جنبه های زندگی خصوصی شخص مربوط میشود میتوانند باعث از دست دادن کارش شوند، حتی اگر وظایف کاری اش را درست انجام دهد. به همین دلیل لازم است که به حفظ شغل فرد کمک کند.

 آزمایش کار

این فرصتی است گواه اینکه شخصی با آسیب مغزی یا ناتوانی های دیگر بتواند کارش را انجام دهد، بدون اینکه مزاحمتی برای مدیر و یا دیگر کارمندان ایجاد کند. این مرحله بعد از آموزش شغل اتفاق می افتد. یعنی اولین باری که شخص به تنهایی کارش را انجام میدهد.

ازمایش کار در یک دوره محدود زمانی برنامه ریزی میشود که بستگی به پیچیدگی کار دارد در آزمایش کار، کارمند ناتوان معمولاً چیزی پرداخت نمیکند. گر چه انتظار میرود او هم باید از قانون دیگران پیروی کند. آزمایش کار میتواند تعیین کند که آیا کارمند میتواند در آن سطحی که مدیر انتظار دارد کار کند یا نه. اگر کار او خوب باشد ممکن است مدیر به او پیشنهاد یک شغل بهتر بدهد.

گاهی اوقات هم ممکن است که یک کارفرما به یک شخص ناتوان پیشنهاد شغل ندهد چون در آن زمان نیاز به کارمندی دیگر ندارد. با این حال ممکن است کار فرما به شخص اجازه دهد که تجربه آموزش و آزمون داشته باشد. حتی اگر آموزن کار منتهی به یافتن شغل نشود، شخص می تواند با استناد به این مهارت و تجربه، یک شغل خوب به دست آورد.

 پیگیری و کنترل

بعد از یک دوره زمانی مربی باید دوباره برگردد و چک کند که آیا شخص آموزش دیده هنوز سر کارش مانده یا خیر. گاهی اوقات مشکلاتی به وجود می آیند و مربی ملزم به دادن آموزش های اضافی میباشد. تغییر در نیازمندی های شغلی میتواند بدین معنی باشد که یک دوره آموزش توسط مربی مورد نیاز است. یک محل کار جدید با کارمندی که محدودیت های حرکتی دارد دوباره ممکن است نیاز به آموزش داشته باشد. در مرحله کنترل، مربی جلسه ای با کارمند و کارفرما می گذارد تا مطالب جدید را با آنها در میان بگذارد. اطلاعات جدید باعث می شود که مربی به شخص برای حفظ موقعیت شغلی اش کمک کند.

استخدام حمایت شده موفقیت در کار را بهبود می بخشد. این موضوع میتواند کیفیت زندگی اشخاصی را که مشکلات مغزی یا مشکلات دیگری دارند، بهبود بخشد. و نیز میتواند به یک شیوه محترمانه با نتایج رضایت بخش برای شخص، کار فرما و کل مجموعه انجام شود.