سکته مغزی چگونه رخ می دهد؟

سکته مغزی
1401/05/23

سکته مغزی ایسکمیک زمانی اتفاق می افتد که خون رسانی به بخشی از مغز قطع یا کاهش پیدا کند و از دریافت اکسیژن و مواد مغذی بافت مغز جلوگیری می کند. سلول های مغز در عرض چند دقیقه شروع به مردن می کنند.

سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است و درمان فوری بسیار مهم است. اقدام به موقع می تواند آسیب مغزی و سایر عوارض را کاهش دهد. همچنین درمان‌های موثر می‌توانند به پیشگیری از ناتوانی ناشی از سکته کمک کنند.

علائم سکته مغزی

علائم سکته مغزی در مردان و زنان مشابه است. برخی از این علایم شامل افتادگی صورت، ضعف بازو و مشکل گفتاری است که بیماران احساس می کنند. سایر نشانه های رایج شامل مشکلات بینایی از یک یا هر دو چشم و مشکلات تعادل یا هماهنگی است.

علایم سکته مغزی در مردان و زنان

علائم سکته مغزی در مردان و زنان شامل موارد زیر است:

بی حسی یا ضعف در صورت، بازو یا پا
مشکل در صحبت کردن و تکلم، یا درک گفتار دیگران
مشکلات بینایی مانند تاری دید یا سیاه دیدن
مشکل در راه رفتن یا عدم تعادل و هماهنگی
سردرد شدید و ناگهانی بدون علت مشخص همراه با سرگیجه و تهوع

علائم سکته مغزی در زنان

ضعف عمومی و مشکل در تنفس
ناآگاهی و گیجی یا مشکلات حافظه
خستگی و توهم
حالت تهوع یا استفراغ
تغییرات خلقی ناگهانی بخصوص افزایش شدید پریشانی

علل سکته مغزی

دو دلیل اصلی برای سکته وجود دارد: انسداد شریان (سکته مغزی ایسکمیک) یا نشت یا ترکیدن رگ خونی (سکته مغزی هموراژیک). برخی از افراد ممکن است تنها یک اختلال موقتی در جریان خون به مغز داشته باشند که به عنوان حمله ایسکمیک گذرا (TIA) شناخته می شود، که علائم پایدار ایجاد نمی کند.

سکته مغزی ایسکمیک

این شایع ترین نوع سکته مغزی است. زمانی اتفاق می افتد که رگ های خونی مغز باریک یا مسدود شده و باعث کاهش شدید جریان خون (ایسکمی) می شود. رگ‌های خونی مسدود یا باریک به دلیل رسوبات چربی در رگ‌های خونی یا لخته‌های خون یا سایر مواد زائد است که از طریق جریان خون حرکت می‌کنند، اغلب از قلب، و در رگ‌های خونی مغز قرار می‌گیرند. برخی تحقیقات اولیه نشان می دهد که عفونت COVID-19 ممکن است خطر سکته مغزی ایسکمیک را افزایش دهد، اما مطالعات بیشتری در این مورد مورد نیاز است.

سکته هموراژیک

سکته هموراژیک زمانی رخ می دهد که یک رگ خونی در مغز نشت یا پاره شود. خونریزی مغزی می تواند ناشی از بسیاری از شرایطی باشد که بر رگ های خونی تأثیر می گذارد. عوامل مرتبط با سکته هموراژیک عبارتند از:

فشار خون بالا کنترل نشده
مصرف بیش از حد با داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقاد خون)
برآمدگی در نقاط ضعیف دیواره عروق خونی شما (آنوریسم)
تروما (مانند تصادف رانندگی)
رسوب پروتئین در دیواره رگ های خونی که منجر به ضعف در دیواره عروق می شود (آنژیوپاتی آمیلوئید مغزی)
سکته مغزی ایسکمیک که منجر به خونریزی می شود
یکی از علل کمتر شایع خونریزی در مغز، پارگی رگ‌های خونی با دیواره نازک (ناهنجاری شریانی وریدی) است.

بیشتر بخوانید: افزایش خطر سکته مغزی با مصرف سیگار!

حمله ایسکمیک گذرا (TIA)

حمله ایسکمیک گذرا (TIA) – که گاهی اوقات به عنوان سکته کوچک شناخته می شود – یک دوره موقت علائم مشابه علائم سکته مغزی است. این نوع سکته آسیب دائمی ایجاد نمی کند. حمله ایسکمیک گذرا زمانی رخ می دهد که یک لخته یا باقی مانده جریان خون را به بخشی از سیستم عصبی کاهش یا مسدود کند.

عوامل زیادی می توانند خطر سکته مغزی را افزایش دهند. عوامل خطر سکته مغزی بالقوه قابل درمان عبارتند از:

اضافه وزن یا چاق بودن
عدم تحرک بدنی
نوشیدن زیاد یا زیاده روی در الکل
مصرف مواد مخدر
فشار خون بالا
سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود دست دوم
کلسترول بالا
دیابت
آپنه انسدادی خواب
بیماری های قلبی عروقی، از جمله نارسایی قلبی، نقص قلبی، عفونت قلبی یا ریتم نامنظم قلب، مانند فیبریلاسیون دهلیزی
سابقه خانوادگی سکته مغزی، حمله قلبی یا حمله ایسکمیک گذرا
ابتلا به کووید ۱۹

سایر عوامل مرتبط با خطر سکته مغزی عبارتند از:

سن

افراد ۵۵ ساله یا بالاتر نسبت به افراد جوان در معرض خطر بیشتری برای سکته مغزی هستند.

نژاد یا قومیت

آمریکایی های آفریقایی تبار و اسپانیایی تبارها نسبت به سایر نژادها یا قومیت ها در معرض خطر بیشتری برای سکته هستند.

جنسیت

مردان بیشتر از زنان در معرض خطر سکته مغزی هستند. زنان معمولاً هنگام سکته مغزی مسن تر هستند و احتمال مرگ ناشی از سکته مغزی نسبت به مردان بیشتر است.

هورمون ها

استفاده از قرص های ضد بارداری یا هورمون درمانی که شامل استروژن است، خطر را افزایش می دهد.

عوارض سکته مغزی

سکته مغزی گاهی اوقات می تواند باعث ناتوانی های موقت یا دائمی شود، بسته به مدت زمانی که مغز جریان خون ندارد و کدام قسمت تحت تأثیر قرار گرفته است. عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

فلج یا از دست دادن حرکت عضلات.

ممکن است در یک طرف بدن فلج شوید یا کنترل برخی از عضلات مانند عضلات یک طرف صورت یا یک بازو را از دست بدهید.

بیشتر بخوانید: تشخیص و درمان لرزش دست

مشکل در صحبت کردن یا بلعیدن.

سکته مغزی ممکن است بر کنترل ماهیچه های دهان و گلو تأثیر بگذارد و صحبت کردن، قورت دادن یا خوردن را برای شما دشوار کند. همچنین ممکن است در زبان، از جمله صحبت کردن یا درک گفتار، خواندن یا نوشتن مشکل داشته باشید.

از دست دادن حافظه یا تمرکز

بسیاری از افرادی که دچار سکته مغزی شده اند، دچار کاهش حافظه می شوند. همچنینممکن است در فکر کردن، استدلال کردن، قضاوت کردن و درک مفاهیم مشکل داشته باشند.

مشکلات عاطفی

افرادی که دچار سکته مغزی شده اند ممکن است در کنترل احساسات خود مشکل بیشتری داشته باشند یا ممکن است دچار افسردگی شوند.

درد

درد، بی حسی یا سایر احساسات غیرمعمول ممکن است در قسمت هایی از بدن که تحت تاثیر سکته قرار گرفته اند، رخ دهد. به عنوان مثال، اگر سکته مغزی باعث بی حسی در بازوی سمت چپ شود، ممکن است احساس سوزن سوزن شدن در این قسمت کند.

تغییر در رفتار و توانایی مراقبت از خود.

افرادی که دچار سکته مغزی شده‌اند ممکن است منزوی و گوشه گیر شوند. و از طرفی برای نظافت و کارهای روزانه نیاز به پرستاری و مراقبت داشته باشند.

پیشگیری از سکته مغزی

دانستن عوامل خطر سکته مغزی، پیروی از توصیه های بهداشتی و اتخاذ یک سبک زندگی سالم بهترین اقداماتی است که می توانید برای جلوگیری از سکته بردارید. اگر سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA) داشته اید، این اقدامات ممکن است به جلوگیری از سکته دیگر کمک کند. مراقبت های بعدی که در بیمارستان و پس از آن دریافت می کنید نیز ممکن است نقش داشته باشد.

بسیاری از راهبردهای پیشگیری از سکته مغزی همان راهبردهای پیشگیری از بیماری قلبی هستند. به طور کلی توصیه های سبک زندگی سالم عبارتند از:

کنترل فشار خون بالا (فشار خون بالا)

این یکی از مهمترین کارهایی است که می توانید برای کاهش خطر سکته مغزی انجام دهید. اگر سکته کرده اید، کاهش فشار خون می تواند به جلوگیری سکته مغزی بعدی کمک کند. تغییرات سبک زندگی سالم و داروها اغلب برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود.

کاهش کلسترول و چربی های اشباع شده در رژیم غذایی.

خوردن کلسترول و چربی کمتر، به ویژه چربی های اشباع شده و چربی های ترانس، ممکن است تجمع در شریان ها را کاهش دهد. اگر نمی توانید کلسترول خود را به تنهایی از طریق تغییرات رژیم غذایی کنترل کنید، پزشک ممکن است داروهای کاهش دهنده کلسترول را تجویز کند.

بیشتر بخوانید: مهمترین علت سکته مغزی

ترک مصرف دخانیات.

سیگار کشیدن خطر سکته مغزی را برای افراد سیگاری و غیرسیگاری در معرض دود سیگار افزایش می دهد. ترک مصرف دخانیات خطر سکته مغزی را کاهش می دهد.

مدیریت دیابت رژیم غذایی

ورزش و کاهش وزن می تواند به شما کمک کند قند خون خود را در محدوده سالم نگه دارید. اگر به نظر نمی رسد عوامل سبک زندگی برای کنترل دیابت شما کافی باشد، پزشک ممکن است داروهای دیابت را تجویز کند.

حفظ وزن سالم.

اضافه وزن به سایر عوامل خطر سکته مغزی مانند فشار خون بالا، بیماری های قلبی عروقی و دیابت کمک می کند.

داشتن یک رژیم غذایی غنی از میوه ها و سبزیجات.

رژیم غذایی حاوی پنج وعده یا بیشتر در روز میوه یا سبزیجات ممکن است خطر سکته مغزی را کاهش دهد. رژیم غذایی مدیترانه ای که بر روغن زیتون، میوه، آجیل، سبزیجات و غلات کامل تاکید دارد، ممکن است مفید باشد.

ورزش کردن

به طور منظم ورزش های هوازی از بسیاری جهات خطر سکته مغزی را کاهش می دهد. ورزش می تواند فشار خون را کاهش دهد، سطح کلسترول خوب را افزایش دهد و سلامت کلی رگ های خونی و قلب را بهبود بخشد. همچنین به کاهش وزن، کنترل دیابت و کاهش استرس کمک می کند. به تدریج تا حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط - مانند پیاده روی، دویدن، شنا یا دوچرخه سواری – در اکثر روزهای هفته، اگر نه در تمام روزهای هفته، انجام دهید.

پرهیز از الکل

مصرف زیاد الکل خطر ابتلا به فشار خون بالا، سکته های مغزی ایسکمیک و سکته های هموراژیک را افزایش می دهد. الکل همچنین ممکن است با داروهای دیگری که مصرف می کنید تداخل داشته باشد. با این حال پرهیز از الکل به پیشگیری از سکته مغزی ایسکمیک و کاهش تمایل به لخته شدن خون کمک می کند.

درمان آپنه انسدادی خواب (OSA).

در صورت داشتن علائم OSA – یک اختلال خواب که باعث می‌شود به طور مکرر در طول خواب برای مدت‌های کوتاهی تنفس را متوقف کنید، پزشک ممکن است یک مطالعه خواب را توصیه کند. درمان OSA شامل دستگاهی است که فشار مثبت راه هوایی را از طریق ماسک وارد می‌کند تا راه هوایی را هنگام خواب باز نگه دارد.