نورالژی عصب سه‌ قلو (تری ژمینال) چیست؟

نورالژی سه قلو  یک اختلال در عصب جمجمه پنجم (عصب سه قلو) است. این اختلال گاهی به نوع ۱ و نوع ۲ تقسیم می شود.  نوع ۱ با حملات درد شدید و کوبنده که دهان، گونه، بینی و یا سایر نواحی یک طرف صورت را درگیر می کند و نوع ۲ با شدت کمتر درد و با سوزش ثابت مشخص می شود.

هر دو نوع درد می تواند در یک فرد حتی در یک زمان ایجاد شود. در برخی موارد، درد می تواند طاقت فرسا و ناتوان کننده باشد. در صورت عدم درمان، این بیماری می تواند تأثیر عمیقی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد.

نورالژی چطور ایجاد می شود؟

در بیشتر موارد، نورالژی به دلیل فشار دادن رگ خونی به عصب سه قلو ایجاد می شود، اما گاهی اوقات هیچ علت زمینه ای نمی توان شناسایی کرد، چرا که نورالژی می تواند به دلیل فشرده سازی عصب سه قلو، ایدیوپاتیک یا به دلیل یک علت زمینه ای شناخته شده مانند تومور و ام اس رخ دهد.

علائم نورالژی سه قلو

مهم ترین علامت نورالژی سه قلو، دوره های مکرر اسپاسم شدید و کوتاه مدت درد در قسمت پایین صورت و فک است. بینی به ندرت تحت تأثیر قرار می گیرد. خیلی کمتر، چشم ها و پیشانی تحت تأثیر قرار می گیرند. در بیشتر موارد، درد به یک طرف صورت (یک طرفه) محدود می شود. این درد با مجموعه‌ای از «شوک‌های الکتریکی» و به دنبال آن یک درد مبهم و مداوم مقایسه شده است.

محرک های نورالژی سه قلو

درد ممکن است توسط محرک های لمسی خفیف از جمله مسواک زدن، شستن صورت، تراشیدن، نوشیدنی های گرم یا سرد، جویدن، صحبت کردن، دمیدن بینی، نسیم خنک یا لمس ملایم صورت ایجاد شود. برخی از قسمت ها ممکن است بدون یک محرک ظاهری (به طور خود به خود) رخ دهند. در نتیجه، اپیزودها می توانند به طور مکرر در طول روز رخ دهند. اپیزودها به ندرت در هنگام خواب رخ می دهند. فراوانی و شدت نورالژی سه قلو می تواند به طور چشمگیری از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. یک نفر ممکن است در یک روز صدها حمله داشته باشد در حالی که فرد دیگر ممکن است فقط یک قسمت گاه به گاه داشته باشد. حملات معمولاً برای مدتی متوقف می شوند و سپس باز می گردند. با گذشت زمان، درد با دوره های بدون درد کمتر بدتر می شود.

علت نورالژی سه قلو

علت دقیق نورالژی سه قلو به طور کامل شناخته نشده است. در بیشتر موارد، این اختلال ناشی از فشار یک رگ خونی به عصب سه قلو در نزدیکی پایه مغز است. این فشردگی ممکن است به عصب آسیب برساند.

درمان نورالژی

درمان اولیه برای افراد مبتلا به نورالژی سه قلو معمولاً استفاده از داروها، به ویژه داروهای ضد تشنج (ضد تشنج)، کاربامازپین یا اکسی کاربازپین است. هنگامی که این داروها در مراحل اولیه استفاده می شوند، عموماً در کاهش درد افراد مبتلا مؤثر هستند. اکثر افراد با دوز کم شروع می کنند که به تدریج افزایش می یابد تا زمانی که درد از بین برود. دوز دقیق مورد نیاز برای هر فرد متفاوت خواهد بود. علیرغم اثربخشی اولیه، مزایای این داروها ممکن است به مرور زمان کاهش یابد. مانند بسیاری از داروها، کاربامازپین می تواند با عوارض جانبی همراه باشد.