پیشگیری و کاهش خطر «سکته مغزی»
خطر سکته مغزی را می توان با ایجاد تغییرات سالم کاهش داد. کنترل فشارخون مهمترین اقدامی است که می توانید برای کاهش خطر سکته مغزی انجام دهید ضمن اینکه ایجاد این تغییرات سالم می تواند به کاهش خطر بیماری قلبی و دیابت نیز کمک کند:
- فشار خون خود را در محدوده طبیعی نگه دارید
- اگر سیگار می کشید، آن را ترک کنید
- قند خون (گلوکز) خود را در محدوده طبیعی نگه دارید
- اگر بیماری قلبی دارید، درمان شود
- سطح کلسترول خود را طبیعی نگه دارید
- وزن طبیعی خود را حفظ کنید
- ورزش و فعالیت فیزیکی
- تغذیه سالم
عامل اصلی سکته مغزی
یکی از عوامل خطر سکته مغزی، فشار خون بالا است. فشار خون بالا اغلب هیچ نشانه ای ندارد، بنابراین مهم است که فشار خون خود را به طور منظم توسط پزشک یا پرستار چک کنید. همچنین ایده خوبی است که فشار خون خود را در خانه چک کنید.
همچنین ممکن است در معرض خطر سکته مغزی باشید اگر:
- سکته قبلی یا حمله ایسکمیک گذرا داشته اید (که TIA یا سکته کوچک نیز نامیده می شود)
- استفاده از هر چیزی که نیکوتین دارد. از سیگار تا قلیان و …
- مصرف زیاد الکل
- استفاده از مواد مخدر خاص (مانند کوکائین یا هروئین)
- افراد مبتلا به دیابت
- فعالیت بدنی کم
- اضافه وزن یا چاقی
- مشکلات قلبی خاصی مانند بیماری عروق کرونر (بیماری قلبی)، ضربان قلب نامنظم (از جمله فیبریلاسیون دهلیزی) یا مشکلات دریچه قلب داشته باشید.
- کلسترول بالا
- با افزایش سن بیشتر در معرض خطر سکته مغزی هستید. همچنین اگر فردی در خانواده شما سکته کرده باشد، ممکن است بیشتر در معرض خطر باشید.
سکته مغزی
سکته مغزی گاهی اوقات حمله مغزی نامیده می شود. سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که جریان خون به بخشی از مغز مسدود می شود یا زمانی که یک رگ خونی می شکند، که می تواند به سلول های مغز آسیب برساند یا از بین ببرد. سکته مغزی عامل اصلی مرگ و میر و ناتوانی طولانی مدت در بزرگسالان است. همچنین می تواند باعث آسیب مغزی شود.
سکته مغزی می تواند باعث مشکلات طولانی مدت شود مانند:
- مشکلات حافظه یا مشکل در تمرکز و صحبت کردن
- مشکلات بینایی
- عدم تعادل در راه رفتن
- فلج (ناتوانی در حرکت دادن برخی از قسمت های بدن) و ضعف عضلانی
- مشکل در کنترل یا ابراز احساسات
- مشکل در جویدن و بلعیدن
- مشکل کنترل ادرار و مدفوع
علائم سکته مغزی
سکته مغزی معمولاً ناگهانی اتفاق می افتد. اما ممکن است طی چند ساعت یا حتی روزها نیز اتفاق بیفتد. علائم سکته مغزی عبارتند از:
- سرگیجه ناگهانی، از دست دادن تعادل یا مشکل در راه رفتن
- سردرگمی ناگهانی، مشکل در صحبت کردن، یا مشکل در درک کلمات اطرافیان
- مشکل دید ناگهانی در یک یا هر دو چشم
- بی حسی یا ضعف ناگهانی صورت، بازو یا پا – به ویژه در یک طرف بدن
- سردرد ناگهانی و شدید بدون علت شناخته شده
سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است. اگر شما یا شخص دیگری علائم سکته مغزی را نشان داد، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. شایع ترین علائم سکته مغزی را به خاطر بسپارید که اگر شما یا شخص دیگری دچار سکته شده اید، بدانید چه کاری باید انجام دهید:
- افتادگی صورت
- ضعف بازو
- مشکلات گفتاری
انواع سکته های مغزی
سکته ممکن است به علت انسداد یک سرخرگ بهوجود آید(سکته ایسکمیک) و یا به علت پارگی در یک رگ خونی رخ دهد. (سکته هموراژیک). بعضی از افراد نیز ممکن است قطع ناگهانی و زودگذر در جریان خونِ مغزی را تجربه نمایند(حمله ایسکمیک ترانزینت-TIA)
سکته مغزی ایسکمیک:
حدود ۸۰ درصد سکتههای مغزی، سکتههای ایسکمیک هستند. سکتههای ایسکمیک، زمانی رخ میدهند که سرخرگهای مغز شما باریک شده و یا مسدود شوند که این امر باعث میشود جریان خون به شدت کاهش پیدا کند.
سکته مغزی هموراژیک:
سکته هموراژیک زمانی رخ میدهد که یک رگ خونی در مغز سوراخ شده، پاره شود و یا تخریب گردد. هموراژیهای مغزی(خونریزی های مغزی) میتوانند در نتیجه بسیاری از موقعیتهایی که بر روی عروق خونی تاثیر میگذارند، ایجاد شوند. مثل فشار خون بالایی که کنترل نشده باشد (هایپرتانسیون) و یا نقاط کممقاومت و ضعیف موجود در دیوارههای عروق خونی شما (آنوریسم).
حمله گذرای کمخونی (TIA):
در TIA که مینی استروک (سکته خفیف یا کوچک) نیز نامیده میشود تقریباً خلاصهای از علائمی مشابه آنچه که در یک سکته مغزی ذکر شد دیده می شود. این حالت به علت کاهش موقتی در تهیه و تامین خون در بخشی از مغز بهوجود میآید. TIA اغلب کمتر از ۵ دقیقه به طول میانجامد. همانند حمله ایسکمیک، TIA نیز زمانی اتفاق می افتد که یک لخته، خونرسانی به بخشی از مغز را مسدود نماید. در TIA علائم و نشانهها ثابت، بادوام و همیشگی به جا نمیمانند؛ چراکه انسداد موقتی است.