علائم، تشخیص و درمان نوروپاتی دیابتی؟

نوروپاتی دیابتی می تواند باعث بی حسی یا سوزن سوزن شدن دستها، پاها و انگشتها شود. علامت دیگر آن احساس درد و سوزش است. احساس درد ممکن است در ابتدا خفیف باشد اما با گذشت زمان می تواند بدتر شده و به سمت پاها یا بازوها گسترش پیدا کند. راه رفتن می تواند دردناک باشد و حتی لمس نرم ترین سطوح نیز غیر قابل تحمل است.

انواع نوروپاتی دیابتی 

در برخی از مبتلایان ممکن است یک نوع یا بیشتر از یک نوع نوروپاتی وجود داشته باشد. علائم بستگی به نوع آن و نوع اعصاب درگیر خواهند داشت. معمولاً علائم به تدریج تشدید می‌شوند. تا زمانی که آسیب عصبی قابل توجهی رخ ندهد ممکن است بیمار اصلا متوجه وجود چنین حالتی در خود نشود.

نوروپاتی محیطی

به این نوع نوروپاتی ممکن است نوروپاتی محیطی متقارن دیستال (انتهایی) نیز گفته شود. این حالت شایع‌ترین نوع نوروپاتی دیابتی است. ابتدا روی ساق پاها و خود پا تأثیر می‌گذارد و به دنبال آن دست و بازو را فرا می‌گیرد. علائم و نشانه‌های نوروپاتی محیطی اغلب در شب تشدید می‌شود و شامل موارد زیر است:

• بی‌حسی یا کاهش توانایی احساس درد یا تغییر دما
•  احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش
•  دردهای شدید یا گرفتگی
•  افزایش حساسیت به لمس، برای برخی از افراد حتی وزن یک ملافه می‌تواند دردناک باشد
•  مشکلات جدی پا مانند زخم، عفونت و درد استخوان و مفاصل

نوروپاتی خودکار (اتونوم)

سیستم عصبی خودکار یا اتونوم، قلب، مثانه، معده، روده‌ها، اندام‌های جنسی و چشم‌ها را کنترل می‌کند. دیابت می‌تواند روی اعصاب در هر یک از این مناطق تأثیر بگذارد و باعث موارد زیر شود:

• عدم آگاهی از میزان قند خون پایین (عدم آگاهی از هیپوگلیسمی)
• مشکلات مثانه یا روده
• کند شدن فرآیند تخلیه معده (گاستروپارزی) که باعث تهوع، استفراغ و از بین رفتن اشتها می‌شود
• تغییر در نحوه تنظیم عکس‌العمل چشم‌ها از نور به تاریکی
•   کاهش پاسخ جنسی

نوروپاتی پروگزیمال

این نوع نوروپاتی، که به آن آمیوتروفی دیابتی نیز گفته می شود، اغلب بر اعصاب ران، باسن یا پاها تأثیر می‌گذارد. همچنین می‌تواند روی ناحیه شکم و قفسه سینه تأثیر بگذارد. علائم معمولاً در یک طرف بدن مشاهده می‌شود اما ممکن است به طرف دیگر گسترش یابد. ممکن است برخی از علائم زیر تجربه گردد:

•  درد شدید در لگن و ران یا باسن
•    عضلات ران ضعیف و تحلیل رفته
•  دشواری برخاستن از حالت نشسته
• درد شدید معده

۴- نوروپاتی کانونی (مونونوروپاتی)

دو نوع نوروپاتی کانونی وجود دارد – جمجمه و محیطی. مونونوروپاتی به آسیب وارد شده به یک عصب خاص اشاره دارد. مونونوروپاتی همچنین ممکن است منجر به موارد زیر شود:

• تمرکز مشکل یا دید مضاعف
•  درد پشت چشم
• فلج در یک طرف صورت (فلج بل)
• بی‌حسی یا گرفتگی در دست یا انگشتان، به جز انگشت کوچک
•  ضعف در دست که ممکن است باعث رها کردن سریع اجسام گردد.

 درمان نوروپاتی دیابتی

عصبهای آسیب دیده جایگزین نمی شوند. با این حال، روش هایی وجود دارد که می توان با کمک آنها از آسیب بیشتر جلوگیری کرده و درد را تسکین داد. ابتدا لازم است قند خون بیمار کنترل شود تا آسیب وارد شده به اعصاب پیشرفت نکند. ضرورت دارد بیمار در مورد تعیین سطح قند خون و نحوه کنترل آن آموزش کافی ببیند.

رژیم های غذایی، ورزش و دارو برای کاهش قند خون در یک محدوده سالم به کار گرفته شود. همچنین سایر فاکتورهای خطرزا که می تواند علائم دیابت را تشدید کند، مانند وزن بالا و استعمال سیگار کنترل شود و در صورت لزوم در مورد روش های موثر برای کاهش وزن یا ترک سیگار با پزشک مشورت شود.

داروی مسکن نوروپاتی دیابتی

ممکن است پزشک مصرف برخی مسکن ها مانند استامینوفن، آسپرین یا ایبوپروفن که بدون نسخه در دسترس است را توصیه کند اما می تواند عوارض جانبی داشته باشد. برای کنترل علائم می توان برای مدت کوتاهی از دُز کم دارو مصرف کرد.

داروهای افسردگی نوروپاتی دیابتی

داروهای افسردگی همانگونه که از عنوان آن مشخص است معمولا برای درمان اختلال افسردگی توصیه می شوند با این حال می توان از این داروها برای درمان درد عصب دیابتی استفاده کرد زیرا این داروها در عملکرد مواد شیمیایی در مغز که باعث احساس درد می شوند، مداخله می کنند. در عین حال مصرف برخی از این داروها می تواند با عوارض جانبی همچون خشکی دهان، احساس خستگی و تعریق همراه باشد.

داروهای ضد تشنج نوروپاتی دیابتی

داروهایی که برای جلوگیری از حملات صرعی استفاده می شوند نیز می توانند به تسکین دردهای عصبی کمک کنند. این داروها شامل پرگابالین، گاباپنتین و کاربامازپین است. عوارض جانبی آنها نیز شامل خواب آلودگی، ورم و سرگیجه است.

تاثیر فیزیوتراپی بر درمان نوروپاتی دیابتی

برخی از درمان های فیزیوتراپی، مانند شنا می تواند به درمان نوروپاتی دیابتی کمک کند. تمرینات کم برخورد (Low-impact) موثرتر هستند زیرا تمرینات با شدت زیاد می تواند باعث بی حسی عصبی شوند.

به نقل از هلث لاین، در عین حال به منظور برخورداری بیشتر از تاثیرات مثبت فیزیوتراپی و نیز به منظور جلوگیری از آسیب دیدگی بیشتر اعصاب، ضرورت دارد به یک فیزیوتراپ متخصص مراجعه شود که با نوروپاتی و دیابت نیز آشنایی داشته باشد.

منبع : هلث لاین