علائم اختلال عصب و عضله!
مغز حرکات ماهیچه های اسکلتی (ارادی) را از طریق اعصاب تخصصی کنترل می کند. ترکیبی از سیستم عصبی و ماهیچه ها که با هم کار می کنند تا امکان حرکت را فراهم کنند، به عنوان سیستم عصبی عضلانی شناخته می شود.
اگر می خواهید بخشی از بدن خود را حرکت دهید، پیامی به نورون های خاصی (سلول های عصبی) که نورون های حرکتی فوقانی نامیده می شوند ارسال می شود. نورونهای حرکتی بالایی دارای دم‌های بلند (آکسون‌ها) هستند که به داخل و از طریق مغز، و به نخاع می‌روند، جایی که با نورونهای حرکتی تحتانی متصل می‌شوند. در نخاع، نورونهای حرکتی پایینی در نخاع، آکسون‌های خود را از طریق اعصاب بازوها و پاها مستقیماً به عضله‌ای که کنترل می‌کنند می‌فرستند.
هر نورون حرکتی پایینی به شاخه های ریز زیادی تقسیم می شود. نوک هر شاخه ترمینال پیش سیناپسی نامیده می شود. به این ارتباط بین نوک عصب و عضله، اتصال عصبی عضلانی نیز گفته می شود.
سیگنال الکتریکی از مغز به سمت اعصاب حرکت می کند و باعث آزاد شدن ماده شیمیایی استیل کولین از پایانه های پیش سیناپسی می شود. این ماده شیمیایی توسط حسگرهای ویژه (گیرنده) در بافت عضلانی جذب می شود. اگر گیرنده های کافی توسط استیل کولین تحریک شوند، عضلات شما منقبض می شوند. بیماری های زیادی وجود دارند که به عنوان اختلالات عصبی عضلانی طبقه بندی می شوند.
علائم اختلالات عصبی عضلانی
علائم بیماری عصبی عضلانی بسته به شرایط متفاوت است و ممکن است خفیف، متوسط یا تهدید کننده زندگی باشد. برخی از این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضعف عضلانی
- ضایعات عضلانی
- گرفتگی عضلانی
- اسپاستیسیته عضلانی (سفتی)، که بعداً باعث بدشکلی مفاصل یا اسکلتی می شود
- درد عضلانی
- مشکلات تنفسی
- مشکلات بلع
علل اختلالات عصبی عضلانی
برخی از علل ممکن است عبارتند از:
- جهش ژنتیکی
- عفونت ویروسی
- اختلال خود ایمنی
- اختلال هورمونی
- اختلال متابولیک
- کمبود رژیم غذایی
- داروها و سموم خاص
- عوامل ناشناخته
طبقه بندی اختلالات عصبی عضلانی
برخی از بیماری های عمده ای که سیستم عصبی عضلانی را تحت تاثیر قرار می دهند به چهار گروه اصلی طبقه بندی می شوند.
بیماری های نورون حرکتی
به دلایل ناشناخته یا ژنتیکی، نورون های حرکتی پایینی (و گاهی اوقات نیز فوقانی) به تدریج می میرند. برخی از انواع مختلف بیماری های ژنتیکی (ارثی) نورون حرکتی شامل آتروفی عضلانی نخاعی پیشرونده نوزادی (SMA1)، آتروفی عضلانی نخاعی متوسط (SMA2)، آتروفی عضلانی نخاعی نوجوانان (SMA3) و آتروفی عضلانی نخاعی بزرگسالان است.
شایع ترین شکل بیماری نورون حرکتی، که به سادگی به عنوان بیماری نورون حرکتی یا اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا بیماری لو گهریگ شناخته می شود، معمولاً ارثی نیست و علت آن ناشناخته باقی می ماند.
نوروپاتی ها
سیستم عصبی محیطی (اعصابی غیر از اعصاب داخل نخاع) تحت تأثیر قرار می گیرد. برخی از بیماری های مختلف عصب محیطی عبارتند از بیماری ژنتیکی بیماری شارکو ماری توث، اختلال هورمونی دیابت (در صورت کنترل ضعیف)، و بیماری های خود ایمنی مانند نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن (CIDP).
اختلالات اتصال عصبی عضلانی
در اختلالات اتصال عصبی عضلانی، انتقال سیگنال برای حرکت (انقباض) عضله مسدود می شود زیرا سعی می کند شکاف بین عصب و عضله را پر کند. شایعترین این بیماری‌ها میاستنی گراویس است، یک بیماری خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که خود را به اتصال عصبی عضلانی می‌چسبند و از انتقال تکانه‌های عصبی به عضله جلوگیری می‌کنند.
میوپاتی از جمله دیستروفی عضلانی
بسیاری از انواع مختلف دیستروفی عضلانی (ضایعات عضلانی) توسط جهش های ژنتیکی مختلف ایجاد می شود که از نگهداری و ترمیم بافت عضلانی جلوگیری می کند. برخی از انواع مختلف عبارتند از:
- دیستروفی عضلانی بکر
- دیستروفی عضلانی مادرزادی
- دیستروفی عضلانی دوشن
- دیستروفی عضلانی فاسیوسکاپولوهومرال.
سایر بیماری های ماهیچه ها (میوپاتی) می توانند به عنوان یک عارضه جانبی نادر از داروها (به عنوان مثال، داروهای کاهش دهنده کلسترول به نام استاتین ها)، بیماری خود ایمنی مانند پلی میوزیت یا پلی میالژیا روماتیکا یا اختلالات هورمونی مانند کم کاری تیروئید ایجاد شوند.
تشخیص و درمان اختلالات عصبی عضلانی
بسته به شرایط، اختلالات عصبی عضلانی با استفاده از طیف وسیعی از آزمایش‌ها، از جمله آزمایش‌های الکتریکی معروف به مطالعات هدایت عصبی (برای اندازه‌گیری توانایی اعصاب برای هدایت الکتریکی)، الکترومیوگرافی (EMG) برای بررسی تشخیص داده می‌شوند.
درمان بسته به اختلال فردی بسیار متفاوت است و برخی از بیماری ها راحت تر از سایرین درمان می شوند.
ممکن است بارها از اطرافیان شنیده باشیم که قصد انجام نوار عصب و عضله را دارند. اما این سوال در ذهن ما به وجود آمده است که نوار عصب و عضله چیست و چه کاربردهای دارد؟ در این مطلب قرار است در مورد کاربرد نوار عصب و عضله بپردازیم. اینکه نوار عصب و عضله چیست و در تشخیص و یا درمان بیماری ها چه کمکی می تواند به ما کند.
نوار عصب و عضله (EMG) چیست؟
برای تعریف نوار عصب و عضله (EMG) باید گفت؛ روشی است که از طریق آن پزشک متخصص مغز و اعصاب وضعیت سلامت سلول های عصبی و ماهیچه ها را کنترل و ارزیابی می کند.
این سلولهای عصبی به عنوان نورون حرکتی شناخته می شوند. آنها سیگنالهای برقی را منتقل می کنند که باعث انقباض و شل شدن عضلات می شوند. یک EMG این سیگنال ها را به نمودار یا اعداد ترجمه می کند و به پزشکان در تشخیص بیماری کمک می‌کند.
پزشک معمولاً هنگامی که شخصی علائم یک اختلال عضله یا عصب را تجربه می‌کند، EMG را تجویز می‌کند. این علائم ممکن است شامل گزگز کردن، بی حسی یا ضعف ناشناخته در اندام باشد. نتایج EMG می تواند به پزشک در تشخیص اختلالات عضلانی، اختلالات عصبی و اختلالات مؤثر در ارتباط اعصاب و ماهیچه ها کمک کند. ممکن است برخی از پزشکان از الکترومیوگرافی (EMG) به عنوان الکترودیاگنوزیس استفاده کنند.
در طول نوار عصب و عضله سوزن ریزی که مستقیما به عضله وارد می شود فعالیتهای الکتریکی عضله را ثبت می کند و الکترودهایی که بر روی پوست قرار می گیرند سرعت و قدرت سیگنالها را ثبت می کنند.
زمانی که اختلال در عملکرد عصب ها یا عضلات یا مشکل انتقال در پیامها به وجود بیاید به طور مثال در عصب دست، دستها دچار گز گز و سوزن سوزن شدن می شوند و یا بی حسی اتفاق می افتد.
درباره نوار عصب و عضله (EMG)
به بیان ساده بدن انسان از میلیونها نورون عصبی تشکیل شده است که وظیفه انتقال پیام را از عضلات به شمت مغز و باالعکس را به عهده دارند، وجود اختلال در هر کدام از این نورونها چه به لحاظ تخریب پوسته میلین، تخریب خود عصب و ایجاد اسکار، گیرکردن و له شدن عصب و امثال آن می تواند در انتقال پیام ها مشکل ایجاد کند و نمود این مشکلات از طریق علاتمی مانند بی حسی دست و پا، گزگز، درد در عضلات و … خواهد بود، تست نوار عصب و عضله می تواند این مشکلات را تشخیص داده و سپس بر اساس تشخیص دکتر متخصص مغز و اعصاب راههای درمان انتخاب شود.
نورونهای حرکتی سیگنالهای الکترونی را به مغز منتقل می کنند که باعث انقباض در عضلات می شوند و تست نوار عصب و عضله با کمک وسیله کوچکی که به آن الکترود گفته می شود این سیگنالها را به داده های صوتی ، تصویری و اندازه هایی قابل بررسی تبدیل می کند که پس از آن این اندازه ها به وسیله متخصص مغز و اعصاب تفسیر می شود.
در انجام تست نوار عصب و عضله یک نیدل کوچک و ریز به طور مستقیم بر روی عضلات قرار می گیرد که فعالیتهای الکتریکی عضلات را ضبط می کند. برای بررسی هدایت عصبی، یک بخش دیگر در تست نوار عصب و عضله (EMG) از یکسری برچسب بر روی پوست استفاه می شود که سرعت و قدرت سیگنالهای بین دو یا چند نقطه را اندازه گیری می کند.
چرا باید نوار عصب و عضله گرفت؟
دکتر متخصص مغز و اعصاب در مواردی که نشان دهنده وجود مشکلی در سیستم عصبی و عضلات است و یا احتمال خطایی در پیام رسانی وجود دارد این تست را تجویز می کند، زمانی که این علائم در بیمار ظاهر می شود نوار عصب و عضله به کار می رود
- گز گز کردن و یا به اصطلاح دیگر مور مور دست و پا و یا قسمتی از بدن
- احساس ضعف در عضلات
- درد ماهیچه ای و یا گرفتگی عضلات
- درد در برخی اندام
نتیجه تست نوار عصب و عضله
- اختلالات و مشکلات عضلانی مانند دیستروفی عضلانی یا پلی میوزیت
- بیماریهایی که ارتباط بین اعصاب و عضلات را تحت تاثیر قرار می دهند مانند میاستنی گراویس
- اختلالات اعصاب خارج از نخاعو یا به عبارت دیگر اعصاب محیطی مانند سندروم تونل کارپال یا نوروپاتی محیطی
- اختلالاتی که نورونهای حرکتی را درمغز و یا نخاع تحت تاثیر قرار می دهند مانند کمخونی های جانبی، بیماری ALS ( اسکلروز جانبی آمیوتروفیک ) و یا پولیو
EMG چیست؟
نوار عصب و عضله شامل دو بخش است، یکی نوار عصب و دیگری نوار عضله، EMG بخش نوار عضله را در بر می گیرد، نوار عضله برای ثبت اطلاعات رفتاری عضلات انجام می شود، وقتی سیگنال های عصبی به عضلات می رسد انقباض عضلات را مدیریت می کند، نوار عضله فعالیت های عضلات را در اثر این سیگنالها ثبت می کند، اگر در نوار عضله شما مشکلی تشخیص داده شود به این معنی است که شما با یک بیماری عصبی عضلانی رو به رو هستید.
NCV چیست؟
قسمت نوار عصب را در این تست NCV می گویند، سیگنالهای الکتریکی، فعالیتهای الکتریکی هستند که به سرعت در سرتاسر بدن پخش می شوند، در صورتی که در سرعت انتقال و قدرت سیگنالها اختلالی وجود داشته باشد علائمی مانند گزگز و سوزن سوزن شدن ایجاد می شود، برای اندازه گیری سرعت و قدرت سیگنالها از این تست استفاده می شود.
نوار عصب دست چیست؟
زمانی که شما با مشکلاتی مانند درد گردن و یا گز گز و سوزن سوزن شدن دستها به دکتر مراجعه می کنید و یا اینکه دستتان به اندازه کافی توانایی بلند کردن اشیاء را ندارد این احتمال وجود دارد که عصب دست شما در ناحیه ای گیر کرده و یا دچار له شدگی شده باشد در این صورت لازم است تا اعصاب دستتان بررسی شوند و اگر مشکلی در مسیر عصب وحود دارد برطرف شود، این کار به وسیله نوار عصب دست انجام می شود.
در مطب دکتر کیهانی فرد نوار عصب دست انجام می شود، اگر نیازی به این پروسیچر دارید می توانید از منشی نوبت تلفنی بگیرید
نوار عصب پا
درد در ناحیه کمر، گز گز پا و سوزن سوزن شدن آن نشانه هایی هستند که ممکن است دلالت بر اختلالات عصبی و یا ماهیچه ای در اعصاب و عضلات پا و کمر باشد، نوار عصب پا برای ثبت این اختلالات انجام می شود
آیا نوار عصب و عضله خطرناک است؟
نوارعصب و عضله (EMG) یک عمل کم خطر و با عوارض نادر است، یک خطر کوچک ناشی از خونریزی، عفونت و یا آسیب عصبی در قسمتی که نیدل وارد می شود وجود دارد که در موارد بسیار کم اتفاق می افتد.
رژیم غذایی و مراقبت ها
برای انجام این تست نیازی به رژیم غذایی خاص وجود ندارد و تنها زمانی که قرار است تست نوار عصب و عضله و EMG را برنامه ریزی و زمان بندی کنید از دکتر متخصص مغز و اعصاب سوال کنید که آیا لازم است داروهایی که مصرف می کنید را قطع کنید، اگر داروی پیریدوستیگمین (مهار کننده استیل کولین) مصرف می کنید از پزشک خود در رابطه با قطع آن سوال کنید.
نحوه گرفتن نوار عصب و عضله
قبل از انجام تست نوار عصب و عضله بهتر است از یک دوش و یا حمام کوتاه استفاده کنید و پوستتان چرب نباشد، ضمن اینکه از لوسیون و کرمهای چرب کننده در این موقع استفاده نکنید.
موارد احتیاطی دیگر
دکتر و متخصص مغز و اعصاب باید بداند آیا شما شرایط خاص پزشکی دارید و در این موارد باید به پزشک اطلاع بدهید، برفرض
- اگر یک دستگاه ضربان ساز و یا دستگاه الکتریکی دیگری را استفاده می کنید
- داروهای کم خونی استفاده می کنید
- و یا دچار هموفیلی هستید
تشخیص دیسک کمر با نوار عصب
یکی از شایعترین دلایلی که دکتر متخصص مغز و اعصاب درخواست انجام نوار عصب و عضله (EMG/NCV) را دارند درباره دیسک کمر و مشکلات مربوط به دردهای کمری و دست و پا است و بر اساس ناحیه ای که درد در آن وجود دارد، دکتر مغز نوار عصب دست و یا نوار عصب پا را تجویز می نماید، در بسیاری موارد این تست در مطب و توسط خود پزشک درخواست کننده انجام می گردد تا اینکه پزشک بتواند در همان روز داروهای لازم را برای بیمار تجویز نماید.
انجام نوار عصب و عضله توسط متخصص مغز و اعصاب
برخی از پزشکان متخصص مغز و اعصاب تست نوار عصب و عضله و EMG را در مطب خود انجام می دهند و بیمار می تواند با در دست داشتن نسخه پزشک به این متخصصان مراجعه نمایید و تست عصب را انجام دهید.
آیا نوار عصب و عضله درد دارد؟
درد به این دلیل در بدن هر شخص نسبت به آستانه آن متفاوت است بنابراین نمی توان به طور قطع گفت که بیمار تا چه حدی آن را حس می کند، در بسیاری موارد درد ناشی از تست نوار عصب و عضله بسیار خفیف است و یا بیمار آن را حس نمی کند ولی در مواردی که بیمار درد زیادی را حس می کند پزشک ممکن است تشخیص دهد که باید تست را متوقف کند ولیکن در صورت توقف نتیجه تست نیز کامل نخواهد بود و پزشک تنها به اطلاعات به دست آمده اکتفا می نماید، استفاده از لیدوکائین تاثیری در تخفیف این درد ندارد ولیکن در مواردی پزشک در مورد کودکان بی قرار استفاده از مسکن را تجویز می کند.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
