تشخیص سندروم مفاصل با EMG
یکی از علل شایع کمردرد و گردن درد، درگیری مفاصلی است که ممکن است به صورت درد حاد و حالت قفلشدن در کمر یا گردن بروز کند. درد فرد در این وضعیت، حتی با خم شدن به عقب یا خوابیدن به شکم بدتر میشود.
ممکن است بسیاری چنین دردی را ناشی از دیسک کمری بدانند، در حالی که این درد ناشی از یک بیماری التهابی در ستون مهرههاست که از اختلال عملکرد مفاصل بینمهرهای پشتی یا «فاست» ناشی میشود. این بیماری که سندرم مفاصل فاست نام دارد با ایجاد درد و محدودیت حرکتی در ستون مهرهها بروز میکند.
مفاصل فاست
هرگونه اشکال در حرکات مفاصل فاست عملکرد طبیعی دیسکهای بینمهرهای را نیز مختل میکند. مفاصل فاست به صورت جفت و در راست و چپ قسمت پشتی ستون فقرات واقع شدهاند و حرکات مهرهها روی هم از طریق این مفاصل صورت میگیرد.
این مفاصل از سطوح مفصلی مهرههای بالا و پایین، کپسول و غضروف مفصلی و مایع داخل مفصلی تشکیل شدهاند و اختلال عملکردشان یکی از شایعترین علل دردهای ستون فقرات کمری، پشتی و گردنی است.
علل درد مفاصل فاست
هر عاملی که حرکت مفاصل را دچار اختلال کند باعث محدودیت این مفاصل و ایجاد درد در این ناحیه میشود. این عوامل می توانند موارد زیر باشد:
- قفلشدن مفاصل فاست
- التهاب و تورم در این مفاصل
- ساییدگی غضروف مفصلی و آرتروز این مفاصل
- کوتاهی و چسبندگی کپسول بین مفصلی
- اسپاسم و گرفتگی عضلات
لق شدن مفاصل بینمهرهای
گاهی لق شدن و تحرک بیش از حد مفاصل بینمهرهای کمر با ایجاد درد شدید در این ناحیه همراه میشود.
- شکستگی
- دررفتگی و کشیدگی رباطها
- بیماریهایی مانند روماتیسم مفصلی
میتواند به لق شدن مفاصل بینمهرهای کمر منجر شود. از سوی دیگر، حرکات و چرخشهای ناگهانی و غیرمنتظره مانند ندیدن چاله در مسیر راه رفتن و کنترل عضلانی نامناسب، بخصوص زمانی که بیمار سابقه مشکل در این ناحیه را داشته باشد یا عضلاتش در این قسمت ستون فقرات ضعیف باشد، سبب قفلشدن این مفاصل میشود.
قفلشدن مفاصل بینمهرهای
درد ناشی از قفلشدن مفاصل فاست گردن در ناحیه گردن، شانه و بالای بازو نیز احساس میشود. در حالی که درد فاستهای کمر علاوه بر کمر ممکن است در باسن و رانها احساس شود که ممکن است با دردهای ناشی از بیرونزدگی دیسک و سیاتیک اشتباه گرفته شود. قفلشدگی فاستها سبب سختشدن حرکت ستون فقرات میشود و اگر مثلا این مفاصل در حالت خمشدن مهره به جلو قفل شده باشند، صافشدن به سمت عقب امکانپذیر نیست.
تشخیص سندرم مفاصل کمر
پزشک متخصص با معاینه مفاصل بینمهرهای کمر و حرکات آنها، موضع درگیر را پیدا می کند. گاهی ممکن است نیاز باشد که پزشک برای اینکه بفهمد در کدام یک قفلشدگی، خشکی یا لقی وجود دارد، از نوار عصب و عضله استفاده کند.
همچنین از طریق انجام رادیوگرافی، سیتیاسکن و امآرآی نیز میتوان التهاب مفصلی و شکستگی در این مفاصل را دریافت، اما این روشهای تشخیصی قادر به نشان دادن قفلشدگی مفصل نیستند.
درمان سندرم مفاصل کمر
برای تقویت عضلات و بازگرداندن حرکات طبیعی، تمرینهای لازم به بیمار آموزش داده میشود تا این قفلشدن دوباره بیمار را گرفتار نکند. اگر فاستها قفل نبوده و برعکس لق و حرکت بیش از حد داشته باشند و این حرکت بیش از اندازه به ساختارهای اطراف ستون فقرات فشار آورده و باعث درد آن نواحی شود، پزشک برای درمان به سراغ تکنیکهای ثباتدهنده و آموزش تمرینات ثباتی و کنترل عضلانی میرود که درمان این آسیب زمان بیشتری نیاز دارد.
در چنین شرایطی باید قدرت عضلات ثباتدهنده و کنترل عضلانی به مرور به حالت طبیعی بازگردد و بیمار نیز به طور مرتب، طبق دستور پزشک تمریناتش را در منزل انجام دهد.