علت درد کف سر چیست؟
سردرد انواع مختلفی دارد و اگر به هریک از آن‌ها مبتلا شویم علائم و عوارض ناخوشایندی را تجربه خواهیم کرد. ازجمله سردردهای شایعی که بیشتر افراد به آن مبتلا می‌شوند، سردرد وسط سر است. برخی از انواع سردرد کانون‌های درد مشخصی دارند و خیلی راحت‌تر می‌توانیم نوع و دلیل بروز آن را تشخیص دهیم، اما سردرد وسط سر منشأ مشخصی ندارد و می‌تواند به دلیل یک یا چند نوع سردرد بروز کند.
سردرد وسط سر
سردردهایی که افراد در بالای سر تجربه می‌کنند، اغلب ناشی از بروز سردرد عصبی هستند. سردرد وسط سر یکی از شایع‌ترین انواع سردردها به‌شمار می‌رود و به‌جز سردرد تنشی ممکن است به دلایل دیگری نیز بروز کند. سردرد بالای سر، درد مبهمی دارد. فردی که مبتلا به سردرد وسط سر می‌شود، فشار زیادی را در وسط سر و اطراف آن احساس می‌کند. ازجمله مهم‌ترین محرک‌های سردرد وسط سر و تشدید آن می‌توان به رژیم غذایی نامناسب، به هم خوردن ساعت خواب، استرس و فعالیت‌های بدنی غیراستاندارد اشاره نمود.
منشأ سردرد کف سر
سردرد وسط سر در چند نوع سردرد مشاهده می‌شود، بنابراین لازم است که حتماً در صورت تکرار و تشدید بیمار به متخصص جهت ریشه‌یابی بروز این درد مراجعه کند. در ادامه به عمده دلایل احساس درد در وسط سر اشاره می‌کنیم.
سردرد میگرنی
میگرن یکی از شایع‌ترین دلایل احساس درد در وسط سر است. افراد مبتلا به سردرد میگرنی علاوه بر درد کف سر از فشار و درد پشت سر و یک‌طرف سر نیز شکایت می‌کنند. میگرن علائمی شایعی همچون احساس نبض در ناحیه درگیر به درد، سرد شدن دستان، حالت تهوع، دیدن هاله در اطراف اجسام، حساسیت گوش به صداها و حساسیت چشم به نور دارد. سردرد وسط سر در میگرن معمولاً از سمت چپ سر بروز می‌کند.
سردرد تنشی
همان‌طور که در ابتدا نیز اشاره کردیم اصلی‌ترین و شایع‌ترین دلیل سردرد وسط سر، سردرد تنشی یا عصبی است. سردرد تنشی سبب می‌شود که شما به‌صورت مداوم فشار و درد آزاردهنده‌ای را در وسط سر خود تجربه کنید. گاهی این درد به اطراف سر گسترش پیدا کرده و فشار را در این نقاط نیز خواهید کرد.
این نوع سردرد می‌تواند به شقیقه‌ها و پشت گردن نیز برسد. سردرد تنشی مانند سردرد میگرنی ضربان ندارد و نسبت به آن خفیف‌تر است. درد وسط سر و سردرد تنشی ممکن است بسته به شرایط بیمار بین چند ساعت تا چند روز ادامه پیدا کنند.
به نقل از webmd سردرد تنشی محرک‌هایی دارد که باعث بروز این سردرد می‌شود. بیشتر سردردهای تنشی به دلیل استرس‌های مختلف بروز می‌کنند. سایر محرک‌های سردرد تنشی عبارت است از:
- نداشتن استراحت کافی
- تنش و اضطراب
- افسردگی
- خستگی
- گرسنه ماندن
- کمبود آهن
- مصرف الکل
- کم آبی بدن
- سرماخوردگی
- آنفولانزا یا عفونت سینوسی
سردرد مزمن
در حقیقت یکی از شاخه‌های سردرد تنشی، سردرد مزمن است، بنابراین افراد مبتلا به این نوع سردرد نیز درد و فشار را در وسط سر تجربه می‌کنند. این سردرد معمولاً به دلایل شایعی همچون عدم استراحت کافی، در تماس بودن با محرک‌ها، شنیدن صدای بلند و قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا بروز می‌کند.
سردرد پس از خواب
کم‌خوابی و برهم خوردن ساعت بدن یکی از دلایل بزرگ احساس درد در وسط سر است. گاهی این سردرد وقتی به وجود می‌آید که فرد از میانه خواب بیدار شود، در این حالت دردی مبهم و سنگین در وسط سر احساس منتشر می‌شود.
سندرم RCVS
سندرم RCVS یا سندرم انقباض عروق برگشت‌پذیر یکی از نادرترین دلایل بروز درد در وسط سر به‌شمار می‌رود. فرد مبتلا به این سندرم از منقبض شدن رگ‌های خونی مغز رنج می‌برد. درد حاصل از انقباض عروق فوق‌العاده شدید است و درد آن در بالای سر انتشار پیدا می‌کند. همچنین لازم است بگوییم که این درد سطحی و کم‌اهمیت نیست و باید سریعاً بیمار به اورژانس منتقل شود. از عوارض این سندرم می‌توان به خونریزی و سکته مغزی اشاره نمود. سندرم انقباض عروق معمولاً با نشانه‌هایی همچون درد شدید در بالای سر، تاری دید و تشنج بروز می‌کند.
نورالژی پس سری
آسیب دیدن اعصاب متصل به ستون فقرات و پوست سر که باعث سردرد پشت سر می‌شود، یکی دیگر از دلایل بروز سردرد وسط سر است. این درد نیز شباهت به سردرد تنشی دارد و احساس می‌کنید سرتان از اطراف تحت‌فشار است، به‌خصوص در بالای پشت سر این احساس شدت پیدا می‌کند.
محرک سرد
محرک سرد نیز می‌تواند موجب بروز درد در وسط سر شود. درد حاصل از سردرد محرک سرد بسیار شدید است و فقط چند ثانیه طول می‌کشد.
فشارخون
زمانی که فشارخون در جمجمه افزایش پیدا می‌کند، ممکن است درد شدیدی در وسط سر ایجاد شود. در این حالت بیمار احساس می‌کند موهایش در حال کشیده شدن هستند. از علامت‌های افزایش فشارخون در جمجمه می‌توان به شنیدن صداهای سوتی و بلند اشاره کرد. نفس‌تنگی، تاری دید و تهوع و گیجی ازجمله علامت‌های دیگر افزایش فشارخون هستند. شدت این درد به حدی است که بیمار نیاز به درمان‌های اورژانسی پیدا می‌کند.
درمان سردرد وسط سر
بسته به منشأ بروز این درد می‌توان نسبت به کاهش علائم و عوارض ناشی از آن اقدام نمود. در برخی از موارد می‌تواند علت را برطرف کرد و درد را کاهش داد، اما در پاره‌ای از موارد نیز تنها می‌توان شدت آن را کاهش داد.
اگر دلیل سردرد وسط سر میگرن باشد، پزشک داروی مسکن تجویز می‌کند و روش‌های تسکین درد را نیز به بیمار آموزش می‌دهد. معمولاً متخصص جهت کاهش درد و فشار حاصل از انقباض رگ‌های خونی دارو تریپتان تجویز می‌کند. داروهای ضدافسردگی، ضد تشنج و بتا بلاکرها ازجمله دیگر داروهای مناسب درمان میگرن به‌شمار می‌روند.
چنانچه درد حاصل از سندرم انقباض عروق مغزی باشد، پزشک داروی کلسیم بلاکر را جهت تسکین درد تجویز می‌کند. به خاطر داشته باشید که این دارو نمی‌تواند ریسک بروز سکته مغزی را کاهش دهد. درصورتی‌که دلیل سردرد وسط سر، سردرد تنشی باشد پزشک مسکن نسخه‌ای قوی تجویز می‌کند.
سردرد وسط سر اگر به دلیل فشارخون بالا بروز کند، بیمار باید سریعاً تحت درمان‌های اورژانسی قرار بگیرد. داروهای تجویزشده برای این نوع سردرد کمک می‌کنند که فشارخون پایین بیاید و خطر سکته و خونریزی مغزی برطرف شود. بیماران مبتلا به فشارخون بالا باید مرتباً تحت نظر پزشک باشند و ضمن مصرف داروها سبک زندگی و رژیم غذایی خود را نیز تغییر دهند.
چنانچه سردرد وسط سر حاصل از نورالژی پس سری باشد می‌توانیم علائم و درد آن را با روش‌های درمانی مختلف همچون مصرف داروهای ضدالتهاب، شل کننده‌های عضلانی، فیزیوتراپی و کمپرس گرم کاهش دهیم. در مواردی که احتمال بروز تشنج وجود داشته باشد پزشک داروی ضد تشنج تجویز می‌کند.
کنترل سردرد تنشی
ازآنجایی‌که سردرد تنشی یکی از شایع‌ترین دلایل بروز سردرد وسط سر است و خود به چند شاخه مختلف طبقه‌بندی می‌شود، کنترل و درمان آن می‌تواند از بروز عوارض و علائم ناخوشایند پیشگیری کند.
نخستین توصیه پزشکان به شما جهت کنترل سردردهای تنشی و کاهش درد وسط سر این است که شیوه زندگی خود را تغییر دهید و ضمن استفاده از داروهای مسکن روش‌های بدون خطر خانگی را نیز امتحان کنید. به‌عنوان‌مثال می‌توانید از دوش آب گرم طولانی و کمپرس یخ برای تسکین درد استفاده کنید. در ادامه به‌صورت خلاصه به چند تکنیک کاهش سردرد تنشی و درد وسط سر اشاره می‌کنیم:
مدیریت استرس
استرس یکی از دلایل اصلی بروز سردرد تنشی است، بنابراین شما می‌توانید با یک برنامه‌ریزی درست از استرس‌هایی که همیشه بر شما غلبه می‌کنند بکاهید.
استراحت
یکی از روش‌های کاهش سردردهای تنشی این است که بیشتر استراحت کنید. اگر در طول روز در موقعیت‌های استرس‌زا متفاوتی قرار می‌گیرید، حتماً باید بیشتر استراحت کنید و تا جایی که می‌توانید از این موقعیت‌ها دور شوید.
استفاده از سرما و گرما
از کمپرس سرد و گرم روی نقاط دردناک سر استفاده کنید. برای این کار می‌توانید از پد حرارتی که روی دمای پایین تنظیم‌شده استفاده کنید یا یک حوله گرم روی محل دردناک بگذارید. کیسه یخ نیز می‌تواند در کاهش درد به همین میزان مؤثر باشد.
استفاده از طب سوزنی
طب سوزنی روشی مؤثر اما موقت برای تسکین سردرد تنشی است. شما می‌توانید با مراجعه به یک متخصص طب سوزنی فشار و درد حاصل از این نوع سردرد را کم کنید.
مراجعه به پزشک
اگر همراه با احساس درد در وسط سر این علائم را نیز مشاهده کردید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید:
- مشاهده علائم تشنج در بیمار
- حالت تهوع همراه با فشار شدید در اطراف و وسط سر
- احساس درد شدید و غیرقابل‌تحمل که ناگهان بروز می‌کند
- تاری دید همراه با سرگیجه
- تنگی نفس