دکتر بتول دادخواه: مطالعات جدید نشان  می دهد که پروبیوتیک‌ها می‌توانند التهاب مغز مرتبط با بیماری‌هایی مانند مولتیپل اسکلروزیس (ms) را کاهش دهند. این مطالعه می‌تواند به درمان‌های بالقوه جدیدی برای بیماری‌های مزمن بیانجامد.

پروبیوتیک‌ها باکتری‌ها و مخمرهای مفیدی برای بدن هستند که با کمک به گوارش و هضم غذا، تقویت سیستم ایمنی، کاهش وزن، رفع اختلالات روده، کاهش بیماری‌هایی، مانند آسم، یبوست، اسهال و … به عنوان بهترین موجودات زنده درون بدن انسان به شمار می‌روند.

ام‌اس بیماری خودایمنی

ام اس زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بیمار به اشتباه به پوشش محافظ میلین اطراف اعصاب حمله کند و درمان آن به دلیل وجود سد خونی مغزی مهم و غیرقابل نفوذی که از ورود اکثر مولکول‌ها از جمله داروها جلوگیری می‌کند، می‌تواند دشوار باشد.

در این تحقیقات سلول‌های دندریتیک که سلول‌های ایمنی رایج در دستگاه گوارش و فضاهای اطراف مغز هستند را مورد مطالعه قرار دادند. این سلول‌ها به سیستم ایمنی کمک می‌کنند که بین عوامل بیماری‌زای خطرناک و مولکول‌های بی‌ضرر از جمله سلول‌های بدن تمایز قائل شوند.

تا پیش از مطالعه جدید هیچ درمانی برای مولتیپل اسکلروزیس (MS) وجود نداشت، اما داروها و سایر درمان ها همچنان می توانند به کنترل این بیماری و کاهش برخی از علائم کمک کنند. درمان ام اس به مرحله بیماری و علائم خاصی که فرد دارد بستگی دارد. و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درمان عود علائم ام اس (با استروئیدها)
• درمان علائم خاص ام اس
• درمان برای کاهش تعداد عود (درمان های اصلاح کننده بیماری)

تشدید علائم گاهی اوقات می تواند ناشی از چیزی غیر از عود، مانند عفونت باشد، بنابراین پزشک باید علل احتمالی دیگر را بررسی کند.

درمان عود ام اس معمولاً شامل موارد زیر است:

• یک دوره ۵ روزه از قرص های استروئیدی که در خانه مصرف می شود
• تزریق داروی استروئیدی در بیمارستان به مدت ۳ تا ۵ روز

استروئیدها می توانند به سرعت بخشیدن به بهبودی پس از عود کمک کنند، اما آنها از عود بیشتر جلوگیری نمی کنند یا از بدتر شدن ام اس در طول زمان جلوگیری نمی کنند. آنها فقط برای مدت کوتاهی برای جلوگیری از عوارض جانبی احتمالی استروئیدی مانند پوکی استخوان (استخوان های ضعیف)، افزایش وزن و دیابت تجویز می شوند، اگرچه برخی از افراد همچنان مشکلاتی را تجربه خواهند کرد.

عدم استفاده از استروئیدها بیش از ۳ بار در سال (در صورت امکان) نیز به کاهش خطر عوارض جانبی کمک می کند.

مهمترین علائم ام اس

ام اس می تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند که به صورت جداگانه قابل درمان است.

خستگی

بسیاری از افراد مبتلا به ام اس خستگی را تجربه می کنند. ممکن است دارویی به نام آمانتادین برای خستگی ناشی از ام اس برای شما تجویز شود، اگرچه این ممکن است فقط اثر محدودی داشته باشد. همچنین باید توصیه های کلی در مورد راه های مدیریت خستگی به شما داده شود، مانند:

• فعالیت منظم
• حفظ الگوهای خواب سالم
• تکنیک های صرفه جویی در انرژی
• اجتناب از داروهایی که می توانند خستگی را بدتر کنند (از جمله برخی مسکن ها)

مشکلات بینایی

مشکلات بینایی مرتبط با ام اس اغلب خود به خود بهبود می یابند، معمولاً در عرض چند هفته، بنابراین ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اگر علائم شدید باشد، ممکن است برای کمک به تسریع بهبودی، استروئید تجویز شود. اگر با حرکات غیر ارادی چشم مشکل دارید، گاهی اوقات داروهایی مانند گاباپنتین می تواند کمک کننده باشد. برخی از افراد مبتلا به دوبینی به متخصص چشم نیاز دارند.

اسپاسم و سفتی عضلانی

اسپاسم عضلانی و سفتی (اسپاستیسیته) را می توان با فیزیوتراپی بهبود بخشید. اگر حرکات محدود باشد، تکنیک هایی مانند تمرینات کششی می توانند کمک کنند. اگر اسپاسم عضلانی شدیدتر باشد، ممکن است دارویی برای بیمار تجویز شود که بتواند عضلات را شل کند. این معمولاً یا باکلوفن یا گاباپنتین است، اگرچه داروهای جایگزینی مانند تیزانیدین، دیازپام، کلونازپام و دانترولن وجود دارد.

این داروها همگی دارای عوارض جانبی مانند سرگیجه، ضعف، حالت تهوع و اسهال هستند، بنابراین با پزشک خود در میان بگذارید که کدام یک از این داروها برای شما بهتر است.

اگر این داروها مؤثر نباشند، ممکن است یک آزمایش ۴ هفته ای نابیکسیمول (Sativex) به بیمار پیشنهاد شود. این یک داروی مبتنی بر شاهدانه است که در دهان اسپری می شود. اگر داروها کمکی نکنند، ممکن است به یک سرویس تخصصی ارجاع داده شوید که به افراد در مدیریت اسپاسم و سفتی عضلانی کمک می کند، به نام سرویس اسپاستیسیتی.

مشکلات حرکتی

مشکلات حرکتی اغلب نتیجه اسپاسم و اسپاسم عضلانی است، اما می تواند ناشی از ضعف عضلانی یا مشکلات تعادل یا سرگیجه باشد. اگر مشکلات حرکتی دارید، ممکن است از مزایای زیر بهره مند شوید:

• یک برنامه ورزشی تحت نظارت فیزیوتراپیست
• اگر مشکل تعادل دارید، تمرینات خاصی به نام توانبخشی دهلیزی
• داروی سرگیجه یا لرزش
• وسایل کمک حرکتی، مانند عصا یا گاهی اوقات ویلچر
• سازگاری های خانگی، مانند آسانسور پله ها یا نرده ها
• یک کاردرمانگر می تواند یک ارزیابی از خانه بیمار انجام دهد و سازگاری هایی را پیشنهاد کند که ممکن است کمک کننده باشد.

درد عصبی

درد نوروپاتیک در اثر آسیب به اعصاب ایجاد می شود و معمولاً تیز و کوبنده است. همچنین می تواند به صورت حساسیت شدید پوست یا احساس سوزش رخ دهد. این نوع درد را می توان با استفاده از داروهایی مانند دولوکستین، گاباپنتین یا کاربامازپین یا با دارویی به نام آمی تریپتیلین درمان کرد.

این یک نوع قدیمی از داروهای ضد افسردگی است، اما این روزها عمدتاً برای کنترل درد استفاده می شود.

درد عضلانی اسکلتی

زندگی با ام اس می تواند باعث استرس و فشار به عضلات و مفاصل بدن شود. یک فیزیوتراپیست ممکن است بتواند با پیشنهاد تکنیک های ورزشی یا وضعیت نشستن بهتر به این درد کمک کند. اگر درد شدیدتر باشد، ممکن است برای بیمار مسکن تجویز شود.

یکی از روش های رد ام اس، نوار عصب و عضله است. در کلینیک دکتر بتول دادخواه با مدرن ترین دستگاه روز دنیا نوار عصب و عضله انجام می شود. 

مشکلات تفکر، یادگیری و حافظه

اگر مشکلاتی در تفکر و حافظه دارید، ممکن است به یک روانشناس عصبی و یک کاردرمانگر ارجاع شوید که می تواند به ارزیابی مشکلات کمک کند و راه هایی برای مدیریت آنها پیشنهاد کند.

مشکلات عاطفی

اگر طغیان‌های عاطفی مانند خندیدن یا گریه کردن بدون دلیل واضح را تجربه می‌کنید، باید توسط یک متخصص مانند یک روانشناس بالینی ارزیابی شوید. آنها ممکن است درمان با داروهای ضد افسردگی را پیشنهاد کنند. افراد مبتلا به ام اس که افسردگی دارند نیز می توانند با داروهای ضد افسردگی یا درمانی مانند CBT درمان شوند.

اگر اغلب احساس اضطراب یا نگرانی می کنید، ممکن است داروهای ضد افسردگی یا بنزودیازپین ها تجویز شود که نوعی آرام بخش هستند که اثر آرام بخشی دارند.

مشکلات جنسی

مردان مبتلا به ام اس که به سختی می توانند نعوظ را به دست آورند یا حفظ کنند (اختلال نعوظ) ممکن است دارویی برای افزایش موقت جریان خون به آلت تناسلی مانند سیلدنافیل (ویاگرا) تجویز شود.

مشاوره رابطه یا مراجعه به یک درمانگر جنسی ممکن است به مردان و زنان مبتلا به ام اس که با کاهش علاقه به رابطه جنسی یا مشکل در رسیدن به ارگاسم مشکل دارند، کمک کند.

مشکلات مثانه

اگر مثانه بیش فعال دارید یا نیاز به ادرار مکرر در طول شب دارید، داروهای مختلفی در دسترس هستند. اگر تخلیه مثانه برایتان مشکل است یا ادرار نشت می‌کند، توصیه‌های یک پرستار یا فیزیوتراپیست می‌تواند کمک کند. محرک‌های خارجی دستی نیز می‌توانند به برخی افراد کمک کنند تا شروع به ادرار کردن یا تخلیه مثانه کنند.

گاهی اوقات می توان از کاتتر برای تخلیه مثانه در صورت نیاز استفاده کرد. در موارد نادر، افراد مبتلا به ام اس ممکن است نیاز به کاتتر طولانی مدت داشته باشند تا مثانه به طور ایمن تخلیه شود.

ممکن است به یک مشاور کنترل ادرار یا اورولوژیست ارجاع داده شوید که می تواند درمان و مشاوره تخصصی مانند تزریق سم بوتولینیم، تمرینات مثانه یا درمان الکتریکی عضلات مثانه را ارائه دهد.

مشکلات روده

درمان یبوست خفیف تا متوسط ممکن است با تغییر رژیم غذایی یا مصرف ملین ها امکان پذیر باشد. یبوست شدیدتر ممکن است نیاز به درمان با شیاف داشته باشد که در قسمت مقعد قرار داده می شود و  تنقیه شامل شستشوی یک داروی مایع از قسمت مقعد و روده بزرگ است که مدفوع را نرم و خارج می کند.

گاهی اوقات می توان بی اختیاری روده را با داروهای ضد اسهال یا با انجام تمرینات کف لگن برای تقویت عضلات رکتوم درمان کرد.

مشکلات گفتاری و بلع

یک متخصص گفتار و زبان می تواند به شما کمک کند تا راه هایی برای غلبه بر مشکلات گفتار و بلع پیدا کنید. به عنوان مثال، آنها می توانند در مورد غذاهایی که به راحتی بلع می شوند توصیه هایی ارائه کنند و تمریناتی را برای تقویت عضلات مورد استفاده در گفتار و بلع توصیه کنند. اگر مشکلات بلع بسیار شدید شود، برخی افراد باید با استفاده از لوله ای تغذیه شوند که از طریق پوست وارد معده می شود.

ام اس چگونه درمان می شود؟

اگرچه ام اس قابل درمان نیست، اما داروهایی وجود دارند که می توانند به افراد کمک کنند تا عودهای کمتر و شدیدتری داشته باشند. به این روش، درمان‌های اصلاح‌کننده بیماری می‌گویند. آنها به صورت قرص، تزریقی یا تزریقی مصرف می شوند.

هدف این روش کاهش میزان آسیب و جای زخم به غلاف میلین (لایه ای که اعصاب شما را احاطه کرده است) است که با عودهای ام اس مرتبط است. این درمان ها همچنین ممکن است به کاهش بدتر شدن ناتوانی در ام اس کمک کنند، اگرچه تحقیقات قطعی در مورد مزایای بلند مدت آنها محدود است.

درمان های اصلاح کننده بیماری برای همه مبتلایان به ام اس مناسب نیست. آنها فقط برای کسانی که ام اس عود کننده دارند یا برخی از افراد مبتلا به ام اس پیشرونده اولیه یا ثانویه که عود دارند تجویز می شود. افراد مبتلا به ام اس پیشرونده که عود ندارند، بسیار بعید است که از این درمان ها سود ببرند و همچنان می توانند عوارض جانبی ناشی از آنها را تجربه کنند.

آزمایشات بالینی

به لطف کارآزمایی‌های بالینی، که در آن درمان‌ها و ترکیب‌های درمانی جدید با درمان‌های استاندارد مقایسه می‌شوند، پیشرفت زیادی در درمان ام‌اس حاصل شده است. همه کارآزمایی‌های بالینی در بریتانیا به دقت نظارت می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که ارزشمند و ایمن هستند.

درمان های مکمل و جایگزین برای ام اس

برخی از افراد مبتلا به ام اس دریافتند که درمان های مکمل به آنها کمک می کند تا احساس بهتری داشته باشند. بسیاری از درمان‌ها و درمان‌های مکمل ادعا می‌کنند که علائم را کاهش می‌دهند، اگرچه شواهد علمی اغلب در مورد میزان مؤثر بودن آنها مشخص نیست.

بسیاری از درمان های مکمل هیچ اثر مضری ندارند. اما افراد گاهی اوقات ممکن است مشکلاتی را تجربه کنند، و استفاده از آنها به عنوان جایگزینی برای داروهای تجویز شده توسط پزشک ایده خوبی نیست.

اگر به دنبال استفاده از یک درمان جایگزین در کنار داروهای تجویز شده خود هستید، مهم است که پزشک خود را از برنامه های خود مطلع کنید.

زندگی با ام اس

در صورت تشخیص مولتیپل اسکلروزیس (MS) ممکن است مجبور باشید زندگی روزمره خود را تطبیق دهید، اما با مراقبت و حمایت صحیح بسیاری از افراد می توانند زندگی طولانی، فعال و سالمی داشته باشند.

خودمراقبتی

مراقبت از خود بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره است. این بدان معناست که مسئولیت سلامت و رفاه خود را با حمایت افرادی که در مراقبت از شما دخیل هستند به عهده می گیرید.

خودمراقبتی شامل کارهایی است که هر روز برای تناسب اندام، حفظ سلامت جسمی و روانی خوب، پیشگیری از بیماری یا حوادث و مقابله موثر با بیماری های جزئی و شرایط طولانی مدت انجام می دهید. افرادی که با شرایط طولانی‌مدت زندگی می‌کنند می‌توانند از حمایت برای مراقبت از خود بهره‌های زیادی ببرند.

آنها می توانند طولانی تر زندگی کنند، کیفیت زندگی بهتری داشته باشند و فعال تر و مستقل تر باشند.

بررسی های منظم ام اس

اگرچه احتمالاً به طور منظم با پزشک خود در تماس خواهید بود، اما باید حداقل سالی یک بار یک چکاپ کامل بگیرید. این فرصت خوبی است تا در مورد درمان فعلی خود صحبت کنید، مشکلات جدیدی را که دارید ذکر کنید، در مورد حمایت های بیشتری که ممکن است نیاز داشته باشید فکر کنید و در مورد درمان های جدیدی که در دسترس است مطلع شوید.

مطمئن شوید که تیم مراقبت خود را از علائم یا نگرانی هایی که دارید مطلع می کنید. هر چه تیم بیشتر بداند، بیشتر می تواند به شما کمک کند.

تغذیه سالم و ورزش

هیچ رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که ثابت شده باشد پیشرفت ام اس را کند می کند، اما یک رژیم غذایی سالم و متعادل می تواند به شما در مدیریت مشکلات خاصی مانند خستگی و یبوست کمک کند. همچنین می تواند خطر سایر مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی را کاهش دهد. فعالیت و ورزش منظم هم برای سلامت عمومی و هم برای تناسب اندام مهم است.

تحقیقات فواید خاص ورزش را برای افراد مبتلا به ام اس نشان داده است، از جمله کاهش خستگی و بهبود قدرت، تحرک و عملکرد روده و مثانه.

ترک سیگار

سیگار کشیدن با افزایش خطر ابتلا به طیف وسیعی از شرایط سلامتی مرتبط است و همچنین ممکن است سرعت بدتر شدن ام اس را افزایش دهد. اگر سیگار می کشید، ترک آن ممکن است به کند کردن پیشرفت ام اس کمک کند.

ایمنی بدن

اگر ناتوانی قابل توجهی در ارتباط با ام اس دارید، معمولاً هر پاییز توصیه می‌شود که واکسن آنفولانزا بزنید. اما واکسن‌هایی که حاوی ارگانیسم‌های زنده هستند، مانند واکسن BCG (TB) و یکی از شکل‌های واکسن زونا، ممکن است در صورت درمان با برخی (و نه همه) درمان‌های اصلاح‌کننده بیماری، مناسب نباشند.

این درمان ها می توانند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کنند، به این معنی که واکسن های زنده ممکن است فرد را بیمار کنند.

روابط، حمایت و مراقبت

کنار آمدن با یک بیماری طولانی مدت مانند ام اس می تواند بر فرد، خانواده و اطرافیان فشار وارد کند. مقابله با بدتر شدن علائم، مانند لرزش و افزایش مشکل در حرکت، می تواند افراد مبتلا به ام اس را بسیار ناامید و افسرده کند. و ممکن است اطرافیان نیز احساس اضطراب یا ناامیدی خواهند کرد. در مورد احساس خود صادق باشید و به خانواده و دوستان خود اطلاع دهید که چه کاری می توانند برای کمک انجام دهند.

منابع:

تصلب_پراکنده/https://fa.wikipedia.org/wiki

https://www.nhs.uk/conditions/multiple-sclerosis/living-with/