کاربرد قرص لیز دگزامفتامین (ویاس) چیست؟
لیز دگزامفتامین یا ویاس (Vyvanse) یک داروی محرک سیستم عصبی مرکزی و هم طبق نظر انجمن های علمی دارای مواد مخدر است. به این ترتیب، هم کاربردهای درمانی دارد و هم با احتمال سوء استفاده و وابستگی همراه است. در ادامه نگاهی دقیق تر به این محرک تجویزی و عوارض جانبی آن خواهیم انداخت.
قرص ویاس چیست؟
قرص ویاس برای بیش فعالی کاربرد دارد و یک داروی محرک است، به این معنی که فعالیت مغز را سرعت می بخشد. قرص ویاس می تواند توجه و تمرکز را در افراد مبتلا به ADHD بهبود بخشد، اما همچنین می تواند باعث ایجاد سرخوشی، افزایش انرژی و سرکوب اشتها شود.
کاربرد قرص ویاس
اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) در کودکان بیش از ۶ سال و جوانان
ویاس که در سال ۲۰۰۷ تایید شد و از نظر ساختار شیمیایی و فعالیت دارویی تا حدودی در بین سایر محرک های تجویزی منحصر به فرد است. گاهی اوقات از این محرک ها برای تقویت عملکرد شناختی، سوء استفاده می شود. کاهش وزن، و بهبود حافظه. اما واقعیت این است که استفاده از محرک های تجویزی در واقع به طور منفی با عملکرد تحصیلی مرتبط است، به این معنی که علیرغم تصورات، احتمالاً از نظر تحصیلی به شما کمکی نخواهد کرد. به‌علاوه، تحقیقات نشان می‌دهد که دانش‌آموزانی که از محرک‌ها سوء استفاده می‌کنند، میزان بالایی از مصرف مواد دیگر را دارند و عملکرد خوبی ندارند.
موارد منع مصرف داروی لیز دگزامفتامین (ویاس)
- تاریخ مصرف این دارو اهمیت زیادی دارد
- نباید این دارو را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه تجویز کرد.
چنانچه فرد شرایط یا بیماری خاصی دارد، قبل از تجویز این دارو، پزشک باید در جریان قرار بگیرد. به ویژه شرایط زیر:
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
- اگر فرد بیمار جوان است و می‌تواند باردار شود.
- بارداری یا قصد باردار شدن
- شیردهی
- صرع
- مشکلات سلامت روان (مانند روان‌پریشی، اختلال دو قطبی)
- حرکات غیرقابل کنترل مانند تیک عصبی یا بیماری به نام سندرم تورت
- مشکلات قلبی- عروقی
- فشار خون بالا
- گلوکوم
- پرکاری تیروئید
- مشکلات کبدی
- مشکلات کلیوی
- پورفیری
- سابقه سوء مصرف مواد یا الکل
تاثیر قرص ویاس بر لاغری
علاوه بر این، هنگامی که ویاس به عنوان درمانی برای کاهش وزن استفاده می شود، در واقع می تواند خطرناک باشد. طبق هشدارهای روی برچسب دارو، انجام این کار با اثرات جدی قلبی عروقی همراه بوده است.
قرص ویاس برای فعال شدن نیاز به عبور از دستگاه گوارش دارد، که ممکن است توانایی سو استفاده نادرست از آن را با اسنیف یا تزریق محدود می کند. همچنین خواص فارماکوکینتیک دارو پتانسیل سوء مصرف خوراکی آن را نیز محدود می کند. بنابراین، حتی اگر دوز زیادی از طریق خوراکی در مدت زمان کوتاهی مصرف شود، جذب این دارو به تاخیر می افتد، که باعث می شود سرخوشی ناشی از سو مصرف آن کاهش یابد.
آیا ویاس اعتیاد آور است؟
با این حال، به جرات می توان گفت که ویاس اعتیاد آور است و دارای پتانسیل وابستگی است و حتی می تواند در برخی موارد سوء استفاده عمدی و در نتیجه مصرف بیش از حد، منجر به مرگ شود.
عوارض جانبی ویاس
علاوه بر اثرات درمانی، ویاس می‌تواند عوارض جانبی مختلفی داشته باشد، حتی برای کسانی که آن را برای درمان ADHD و اختلالات پرخوری مصرف می‌کنند. شایع ترین عوارض جانبی گزارش شده استفاده از ویاس برای ADHD (در بزرگسالان، کودکان و نوجوانان) و برای اختلال پرخوری (در بزرگسالان) عبارتند از:
- اضطراب
- بیخوابی.
- تحریک پذیری.
- افزایش ضربان قلب.
- سرگیجه.
- خشک شدن دهان.
- حالت تهوع، استفراغ.
- اسهال، یبوست.
- درد بالای شکم.
- بی اشتهایی
- کاهش اشتها و وزن.
علاوه بر این، ویاس خطرات جدی مشکلات قلبی عروقی را دارد، از جمله افزایش ضربان قلب و فشار خون، و همچنین واکنش های جدی تر مانند سکته مغزی، حمله قلبی و مرگ ناگهانی در افرادی که مشکلات قلبی دارند. واکنش های روانپزشکی نامطلوب نیز ممکن است رخ دهد. ویاس ممکن است در افرادی که سابقه قبلی این مشکلات را ندارند باعث علائم سایکوتیک یا شیدایی شود و می تواند علائم را در افرادی که از قبل روان پریشی دارند تشدید کند. برچسب هشدار ویاس همچنین نشان می دهد که عوارض جانبی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرکوب رشد در کودکان
- مشکلات گردش خون، مانند واسکولوپاتی محیطی و پدیده رینود.
- سندرم سروتونین، یک واکنش دارویی بالقوه تهدید کننده زندگی ناشی از مصرف بیش از حد سروتونین.
ماندگاری قرص ویاس در بدن
ویاس که برای تاثیر طولانی در طول روز طراحی شده است، می تواند تا ۱۴ ساعت در بزرگسالان در صورت استفاده طبق دستورالعمل استفاده شود.
سوء استفاده از قرص ویاس
بسیاری از مردم تصور می کنند ویاس ایمن است حتی اگر از آن سوء استفاده کنند! با این حال، به عنوان یک داروی جدول II، ویاس دارای پتانسیل سوء مصرف و وابستگی است. در واقع، ویاس اعتیاد آور است و هشدارهای روی برچسب دارویی آن نشان می‌دهد که استفاده از ویاس می‌تواند منجر به تحمل، وابستگی، اعتیاد، مصرف بیش از حد و مرگ شود.
علائم اعتیاد به ویاس
علائم و نشانه های سوء استفاده از محرک های سیستم عصبی مرکزی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بیش فعالی.
- بی قراری.
- بیخوابی.
- افزایش ضربان قلب، فشار خون و تعداد تنفس.
- پوست برافروخته.
- افزایش تعریق.
- مردمک های گشاد شده
- استفراغ.
- درد شکم.
- کاهش اشتها.
- از دست دادن هماهنگی
- لرزش.
اضطراب، پرخاشگری، خصومت، افکار خودکشی و قتل، و روان پریشی نیز در رابطه با سوء استفاده از ویوانس گزارش شده است.
احتمال اوردوز کردن با مصرف بیش از حد ویاس
قرص ویاس سایر محرک‌های تجویزی، می‌توان مصرف بیش از حد ویاس. علائم رایج مصرف بیش از حد محرک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- گیجی.
- وحشت.
- پرخاشگری.
- توهمات
- افزایش دمای بدن.
- تنفس سریع
- آریتمی قلبی.
- رفلکس های بیش فعال
- درد و ضعف عضلانی.
- بی قراری.
- لرزش.
- تشنج.
دیگر علائم عوارض قرص ویاس
- ضربان قلب نامنظم
- ایجاد فشار خون بالا یا پایین
- نارسایی گردش خون
- مشکلات عصبی
- مشکلات معده مانند حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال و گرفتگی شکم.
- تشنج
- نارسایی قلبی
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
